YEŞİL SOL PARTİ GRUBU ADINA SERHAT EREN (Diyarbakır) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; öncelikle CHP'nin sunmuş olduğu araştırma önergesinde dikkatimizi çeken bir şey var. Önergede tam 4 defa "Türk halkı" vurgusu yapılmış; "Türk halkının geleceği" "Türk halkının refahı ve mutluluğu" ifadeleri kullanılmıştır. Bu ülkede Kürtler, Ermeniler, Araplar, Romanlar, Çerkezler, Gürcüler, Abhazlar gibi başka halklar da yaşıyor. Biz bütün halkların kendi kimliğiyle, diliyle, kültürüyle, asimilasyona uğramadan bir arada yaşamasını savunuyoruz; hele ki yoksulluğun ırkı, dili, dini olmaz. Bu sebeple herkesin değişime dilinden başlaması gerektiğini ifade ediyoruz.

Değerli milletvekilleri, öncelikle, yaşadığımız ekonomik krize nasıl geldik, biraz bundan bahsetmek istiyorum. Türkiye özellikle çözüm sürecinin bitirilmesi ve 7 Haziran seçimlerinde AKP'nin yaşadığı yenilgi sonrasında adım adım totaliter ve milliyetçi bir hatta yönelmiş, temel hak ve özgürlükler askıya alınmış, kuvvetler ayrılığı ortadan kaldırılarak ekonomik krize sürüklenmiştir. 2015'ten beri kaynakların güvenlik ve şiddet harcamalarına ayrılması, rant ve talan ekonomisi, ahbap çavuş kapitalizmi, lüks-şatafat-israf denkleminin öne çıkması Türkiye halklarını büyük bir ekonomik krizle baş başa bırakmıştır. Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemine geçilmesiyle birlikte TL'nin değer kaybı hız kazanmış, 9 Temmuz 2008'de 4,53 TL olan dolar kuru bugün 27,56 TL'ye yükselmiş, Merkez Bankası rezervleri erimiş, cari açık, dış ticaret açığı, dış borç tarihin en yüksek seviyelerine çıkmıştır. Temmuz 2018'den bu yana dış borç 6 kat, döviz cinsi borç stoku ise 9 kat artmıştır.

Değerli milletvekilleri, çarşı pazardaki her şey her gün zamlanıyor. Son aylarda akaryakıt ürünleri yüzde 45, toplu ulaşım yüzde 58, ekmek yüzde 40, damacana su yüzde 30, gıda ürünleri yüzde 25 zamlanmıştır. Türkiye halkları, girdiği ekonomik bunalım yüzünden artık nefes alamayacak durumdadır. İnsanlar geçinemedikleri için intihar ederek yaşamlarına son veriyorlar. TÜİK verilerine göre AKP'nin iktidara geldiği 2002 yılından bugüne kadar 4.081 kişi geçinememekten yaşamına son vermiş, intihar etmiştir. Oğluna pantolon alamayan, çocuklarını ısıtamayan anneler intihar etmeye başlamıştır. Gençler işsiz, gençler geleceksiz bırakılıyor ve doğup büyüdükleri toprakları terk etmek, başka ülkelerde yaşamak zorunda kalıyorlar. TÜİK verilerine göre 2019-2021 yıllarında 29 yaş altı tam 286 bin genç insan göç etmek zorunda kaldı. Ekonomik krizin ortaya çıkardığı derin yoksulluk en çok da çocukları etkiliyor. TÜİK bu yıl ilk defa açıkladı; çocuk yoksulluğu ve yaşam raporunda Türkiye'de her çocuğun...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Eren, lütfen tamamlayalım.

SERHAT EREN (Devamla) - Değerli milletvekilleri, vekili olduğum Diyarbakır'da son dört ayda ulaşıma 3'üncü kez zam yapılarak dört ayda zam oranı yüzde 115'e ulaştı. Geçen yıl kilogramı 50 TL olan peynir bu sene 200 TL'ye çıktı; insanlar artık dilim dilim peynir almaya başladılar, gramla peynir almaya başladılar. Geçmişte öğrenciler ev arkadaşı arıyorlardı, şimdi insanlar, aileler ev kirasını paylaşmak için aile arıyorlar. Kira yüzünden her gün ev sahipleri ve kiracılar birbirine giriyor. Depremin yarattığı mağduriyetlerle Diyarbakır'da ev kiraları 1.500 liradan şimdi 15 bin TL'ye çıkmış durumda. Bu ekonomik tablonun mimarı AKP ittifakıdır. Türkiye'de Kürt sorunu demokratik bir çerçevede çözülmeden, savaşa ayrılan bütçe Türkiye halklarının refahına harcanmadan, hukukun üstünlüğü, yargı bağımsızlığı, ifade özgürlüğü ve adalet sağlanmadan, neoliberal politikalar terk edilmeden hazırlanacak hiçbir program ekonomik krizi sonlandırmayacak; aksine, ekonomik krizi daha da derinleştirecek ve bu çöküşü hızlandıracaktır.

Genel Kurulu saygıyla selamlarım.