İYİ PARTİ GRUBU ADINA ERSİN BEYAZ (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; İYİ Parti grup önerimizin gerekçesini açıklamak üzere söz almış bulunuyor, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Birbirinden farklı doğal afetlerin sıklıkla yaşandığı ülkemizde her yıl binlerce vatandaşımız hayatını kaybediyor, milyarlarca liralık maddi hasar meydana geliyor. Maden Tetkik ve Arama kurumunun verilerine göre, ülkemizdeki nüfusun yüzde 98'i birinci ve ikinci dereceden deprem kuşağında yaşıyor. Bu riski görmezden gelemeyiz, doğal afetlerin insan hayatına ve ekonomimize vereceği zararları masaya yatırmak zorundayız. AK PARTİ hükûmetlerinin doğal afetler sonucu yaptığı uygulamalar, almadığı önlemler, afetler sonucunda çıkarmadığı dersler her defasında ülkemize ve milletimize daha büyük zararlar veriyor. Maalesef, insanımızı ve insan hayatını önceleyen bir yönetim anlayışı yerine, rant uğruna feda edilen kentlerimiz, doğal ve ekolojik alanlarımız felaketler karşısında giderek daha korumasız duruma geliyor.

Değerli milletvekilleri, yapılan çalışmalara göre, ülkemizde 18 kent merkezimiz, 80'den fazla ilçe ve 500 köyümüz doğrudan fay hattı üzerinde bulunmaktadır. İyimser tahminlere göre sadece İstanbul'da yaşanması muhtemel bir depremde 200 bin binanın yıkılacağı düşünülmektedir. Geçtiğimiz yirmi yıl boyunca yeterli kentsel dönüşümün yapılmadığı, bunun yerine kıyıların doldurulduğu, acil tahliye ve sel riski taşıyan alanlara, tarım arazilerine imar izinleri verildiği bilinmektedir. Bu çarpık zihniyet ülkemizin ve milletimizin zararını düşünmeyip rant odaklı bir dünya görüşünü benimsemiştir. Bu konuyu halkımız acı sonuçlarla son felaketlerde birçok kez tecrübe etmiştir. Özellikle şubat ayında meydana gelen Kahramanmaraş'ta büyük depremde deprem öncesinde alınması gereken önlemler alınmadığı gibi deprem sonrasında yaşanılan organizasyon eksikliği nedeniyle felaketlerin boyutunun katlandığı görülmüştür. Ne hazindir ki 11 ilimiz büyük yaralar almıştır.

Değerli milletvekilleri, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki'nin yaptığı açıklamaya göre deprem tehdidinin her geçen gün daha fazla hissedildiği İstanbul'da kentsel dönüşüm için özel bir birim oluşturulacağı ve bu kapsamda 350 bin konut yapılacağı ifade edilmiştir. Yine, Sayın Bakanın ifadesine göre, kentsel dönüşüm için yapılan başvuru sayısının 1 milyon 207 bin olduğu anlaşılmaktadır. İstanbul'da 8 milyon civarı bağımsız birim olduğu ve bunun yaklaşık 1,5 milyonunun risk teşkil ettiği bilinmektedir. Deprem ve doğal afetler siyaset malzemesi yapılmayacak kadar hassas bir konu olmakla birlikte, milletçe birlik ve beraberlik içinde acilen çözümlenmesi gereken bir sorundur.

Değerli milletvekilleri, deprem ve doğal afetler karşısında etkin bir eylem planı hazırlanması ve bu plan doğrultusunda acilen harekete geçilmesi olası felaketler karşısında ülke olarak direncimizi artıracaktır. Bu açıdan, kentsel dönüşümün göz ardı edilmesi, geciktirilmesi ve kentsel dönüşüm sürecinin aksine politika belirlenmesi sadece yapısal bir değişiklik değil, millî güvenlik sorunu olarak karşımıza çıkacaktır.

Değerli milletvekilleri, kentleşme, çevre sorunları, kent sosyolojisi gibi kavramlar üzerinde akademik araştırmalar yapacak olursak karşımıza hiç şüphesiz kentsel dönüşüm başlığı çıkacaktır. Bir kentsel yerleşimden beklenen, düzenli olması, sağlıklı yaşama imkân sağlaması ve estetik bir değerinin bulunması şeklinde 3 temel hedefi gerçekleştirmesidir. Peki, özellikle İstanbul için bu 3 temel ilkeyi değerlendirelim. Maalesef, İstanbul 20 milyonu aşkın nüfusuyla düzeni bozulmuş bir şehir ve sağlıklı yaşam konusunda da artık imkânlarını zorlar durumdadır. Muhakkak estetik, tarihî zenginlik açısından dünyanın göz bebeği belki ama bu büyük değer, olası bir depremde altından kalkılamayacak bir sona doğru yaklaşıyor. Yerleşim yerlerinin beklentileri karşılamaktan uzak olması ya da zaman içerisinde uzak kalması bu alanlarda bir dönüşüm yaşanmasını kaçınılmaz kılmaktadır.

Başta İstanbul olmak üzere deprem kuşağında olan tüm şehirlerimizde bu önlemi acilen almalıyız. Bu konu vatandaşlarımız arasında sadece bir beklenti değil, yaklaşan büyük felaketin korkusunu da içinde barındırıyor. Geçtiğimiz yıllarda sıklıkla yaşadığımız acı felaketlerin yarattığı yıkım göz önüne alındığında ülkemizde yapılan kentsel dönüşüm çalışmalarının ve afetler konusunda alınması gereken tedbirlerin yeterliliği konusunda vatandaşlarımızın birçok endişesi bulunmaktadır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, tamamlayın Sayın Vekil.

ERSİN BEYAZ (Devamla) - Riskli bölgeler başta olmak üzere yapılmakta olan kentsel dönüşüm çalışmalarının incelenerek depreme dirençli yapı stoklarının oluşturulması, kentsel dönüşüm uygulamalarının etkinliğinin artırılması, varsa eksiklerinin giderilmesi, olası doğal afetler karşısında alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla verdiğimiz araştırma önergemize destek vermenizi bekliyoruz.

Önceki yasama dönemlerinde defalarca sunulan önerilerin dikkate alınmadığı bilinmektedir. Burada üzerinde özellikle durmak isterim ki ülkemizi ve milletimizi ilgilendiren hayati meselelerde Cumhur İttifakı'nın oylarıyla reddedilen önergelerimizin kabul görmeme sebebine dair bir araştırma önergesi vermeyi de düşündüğümü söylemek istiyorum.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (İYİ PARTİ sıralarından alkışlar)