TURAN YALDIR (Aksaray) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; İYİ Parti Grubum adına 2024 yılı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bütçesiyle ilgili söz almış bulunuyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Ülkemizin kurulu elektrik üretim gücü 106 bin megavata ulaşmıştır. Kurulu gücümüzün yüzde 30'unu hidroelektrik enerji, yüzde 24'ünü doğal gaz, yüzde 20'sini kömür, yüzde 11'ini rüzgâr, yüzde 10'unu güneş, yüzde 2'sini jeotermal santraller karşılamaktadır. Ulusal Enerji Planı'na göre yeni enerji santralleri yatırımlarına ihtiyaç vardır. Enerjinin hayat kadar önemli olduğu günümüzde dışa bağımlılığı yenilenebilir enerji yatırımlarının önünü açarak minimum seviyeye indirmemiz gerekmektedir. 68 adet kömür santraliyle hem cennet vatanımızı zehirliyor hem de ciddi manada döviz açığı veriyoruz. 2010'da yüzde 7 seviyesinde olan ithal kömürün toplam elektrik üretimindeki payı geçtiğimiz yıl yüzde 20'ye ulaştı. İthal kömüre bağımlılık, 2022'de Türkiye'nin kömür ithalatı faturasını 2 katına çıkararak rekor düzeyde maliyeti beraberinde getirdi. İthal kömürün ülkemize faturası 5,3 milyar dolar oldu. EPDK'nin eylül ayına ilişkin Doğal Gaz Piyasası Sektör Raporu'na göre elektrik santrallerinde doğal gaz tüketimi 1 milyar 335 milyon metreküp oldu; bu, ithal ettiğimiz doğal gazın yarısını yakıp elektrik üretiyoruz demektir yani evlerimizi balya balya dolar yakıp ateşinin ışığıyla aydınlatıyoruz. Türkiye'de geçen yıl 408 milyon metreküp doğal gaz üretimi yapılmasına karşın 55 milyar metreküp doğal gaz ithalatı yapılmıştır yani ülkemiz her seçim dönemi bulunan doğal gaz rezervleri yalanına rağmen hâlen yüzde 99 oranında doğal gazda dışa bağımlıdır ve geçtiğimiz yılın doğal gaz faturası 50 milyar doların üzerine çıkmıştır. 2022 yılında verdiğimiz dış ticaret açığının yarısını ithal kömür ve doğal gaz sebebiyle verdik. Paris İklim Anlaşması ve kapasite hedeflerine ulaşmak için yıllık güneş enerjisi santrali kurulumlarının 3 katına çıkması gerekmektedir. Ancak ne bu kapasiteyi karşılayacak enerji altyapısına sahibiz ne de Hükûmetin bu kapasiteyi artırıcı yatırım yapmaya niyeti de var gibi görünüyor. Bakanlığın ve EPDK'nin bürokratik prosedürleri yatırımları da olumsuz etkilemektedir. Ortalama bir güneş enerjisi santrali kurulumu birkaç ay sürerken resmî prosedürlerin tamamlanması bir yılı aşmaktadır. Yatırımcılar, EPDK'nin geçtiğimiz yıl aldığı haksız ve yanlış kararlar sebebiyle GES yatırımlarından imtina etmektedirler. EPDK, gece yarısı bir kararnameyle dağıtım bedelini 5 katına çıkardı, maç oynanırken kural değiştirdi. Kanun geçmişe yönelik işletildi ve ülkemizin öngörülebilirliğini azaltan bu kararlardan sonra yatırımcıların devlete olan güveni zedelendi. "Tükettiğin kadarını satabilirsin" yaklaşımı sonrası lisanssız GES yatırımcılarının bir kısmı yüksek enerji tüketen ısıtıcılarla tüketimini artırarak hakkını almaya çalışırken kimi yatırımcılar ise kurulumu yapılıp devreye alınmayan GES projelerinin çürümesini izlemektedirler. EPDK'nin aynı tarihte aldığı başka bir kararla çatı tipi GES'lere bir başka darbe daha vurulmuştur. Her ay sonunda mahsuplaşma hesabı sonrası tüketim fazlası elektrikten dağıtım bedeli almamaktayken, yeni kararla birlikte tüketim fazlası şebekeye verilen elektrikten lisanssız santrallere uygulanacak olan dağıtım bedelini almaya karar vermiştir. Alınan bu yanlış kararlar sebebiyle sadece GES yatırımcıları değil, tüm yenilenebilir ve temiz enerji yatırımcıları bu türden kötü sürprizlerle karşılaşma korkusu yaşıyor. EPDK, güven erozyonuna uğramış, yatırımcılarımızın şevklerini kırmış, sektöre ilgiyi azaltmıştır.

Avrupa Birliği 2050 yılında karbon nötr hedefine ulaşmak için cesaretlendirici ve teşvik edici mevzuatlar yayınlıyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Yaldır, lütfen tamamlayalım.

TURAN YALDIR (Devamla) - Yatırımlar için özel teşvikler ve hibeler veriyor, kredi imkânları neredeyse sıfır faizle sunuluyor, tüm zor şartlara rağmen kendi olanaklarıyla ülkemize yatırım yapan yatırımcılarımız gece yarısı düzenlemeleriyle ciddi zararlar görüyor. Kanada'da 2001'de hazırlanan enerji yönetmeliği bugüne kadar sadece 3 kez revize edildi, ülkemizde ise enerji yönetmeliği 2013'ten günümüze 50 kez değiştirildi. EPDK ve Bakanlık yetkililerinden aldıkları bu yanlış kararlardan vazgeçmelerini, mağdur yatırımcılarımız, ülke ekonomimiz ve doğamız adına talep ediyorum. Yoksa, güneşimiz, rüzgârımız, akarsularımız varken daha çok doğal gaz ithal ederiz, kömür de elektrik de.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (İYİ Parti sıralarından alkışlar)