DEM PARTİ GRUBU ADINA KAMURAN TANHAN (Mardin) -Ekranları başında bizi izleyen halklarımızı saygıyla selamlıyorum.

Esasında yolsuzluk, hak, hukuk ve adaletle ilgili çok beyanda bulunuldu bu kürsüde, ben de birkaç şeyden bahsetmek istiyorum. Ülkenin dünyada bulunduğu yer yani Türkiye'nin dünyadaki durumuna ilişkin birkaç uluslararası veri üzerinden gideceğim.

Hukukun üstünlüğünü ilerletmek için dünya çapında çalışan ve bu misyonla belirlenen uluslararası bir sivil toplum kuruluşu olan Dünya Adalet Projesi ülkelerin uygulamada hukuk üstünlüğüne ne ölçüde bağlılığı olduğunu gösteren, nicel bir değerlendirme aracı olan Hukukun Üstünlüğü Endeksi'ni üretir. Bu kuruluşun Hukukun Üstünlüğü Endeksi 2023 verilerine göre Türkiye, binde 41'le 142 ülke arasında 117'nci sırada yer almaktadır. Yine, bu listede, Türkiye, Gine, Honduras ve Nijerya gibi ülkelerle aynı indekse sahipken Angola, Madagaskar, Zambiya ve Kenya gibi ülkelerin ise gerisinde yer almaktadır. Daha üç beş gün önce Adalet Bakanı bu hususların gerçeği yansıtmadığını, ülkemizin Angola'nın çok daha üstünde olduğunu söylüyor ama asıl sorması gereken soruyu sormuyor: Türkiye'deki hukuk sistemini neden Angola'yla eşitledik, Angola'nın gerisine getirdik? Bu hususta herhangi bir beyanda veya ifadede bulunmuyor. Dolayısıyla, aslında, irdelenmesi gereken nokta bu: Türkiye hukuk sistemi neden bu aşamada?

Yine, Türkiye, Küresel Organize Suçlar Endeksi 2023 verilerine göre 178 ülke arasında 15'inci sırada. Bu listede ise Türkiye Panama, Libya, Uganda gibi ülkelerden daha kötü durumdadır. Yine, bir araştırma kuruluşu olan Cato İnsani Özgürlük Endeksi 2023 verilerine göre, 165 ülke arasında Türkiye 128'inci sırada yer almaktadır.

Rüşvet, görevi kötüye kullanma, zimmet, nüfuz ticaretinin de aralarında olduğu 14 farklı suçu barındıran kamu idaresinin güvenilirliğine ve işleyişine dair suçlar 2021 yılında 156.110 iken bunların 80.451'i takipsizlikle sonuçlanmış. Dolayısıyla yargı eliyle bir rüşvet, yolsuzluk ve kayırmacılığın üstü kapatılıyor. Peki, şimdi sormak gerekiyor: Yargı neden çekingen davranıyor, neden hareket etmiyor? Acaba şüphelilerin politik bağlantıları noktasında bir etken mi var? Bildiğiniz gibi, bu ülkede bazı suçluların bazı bakanlarla fotoğrafları veya siyasi geçmişleri söz konusu oluyor. Dolayısıyla bu da ülkede hukuk sisteminin bir yargı kıskacında olduğunu, devlet aklı kıskacında olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, toparlayın.

KAMURAN TANHAN (Devamla) - Teşekkürler.

Öyleyse bu husus, yargının tamamen siyasal iktidar ve yürütme gücünden bağımsız olması gerektiğini göstermektedir ki en önemli ihtiyacımız adaletin sağlanması ve elbette bu mevzuların üzerine kararlılıkla gidilmesi gereken bir sistemin kurulması ve bu sistem, siyasi bağlantılardan ve adalet mekanizmasının tarafsızlaşmasından geçmektedir. Dolayısıyla Adalet Bakanlığına önerimiz, Türkiye'nin Angola gibi ülkelerin gerisinde olmasını neden bu hâle geldiğini araştırmasını ve bu konuda araştırmalar yaparak hâkim, savcı atamalarından başlamak üzere adalete bir mekanizma getirmesini, adaletli bir mekanizma getirmesini söylüyoruz.

Teşekkürler. (DEM PARTİ sıralarından alkışlar)