DEM PARTİ GRUBU ADINA GÜLCAN KAÇMAZ SAYYİĞİT (Van) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; partimizin kiralık konut sorunu ve kiralardaki fahiş artışlarla ilgili grup önerisi hakkında söz aldım. Konuşmama başlamadan önce cezaevlerinde direnen yoldaşlarımızı ve ekranları başında bizleri izleyen halklarımızı saygıyla sevgiyle selamlıyorum.

İnsanlık tarihiyle yaşıt barınma ihtiyacı AKP-MHP iktidarında hayati bir krize dönüşmüş durumda. İğneden ipliğe pahalılık her yerde, hayat koşulları gittikçe zorlaşıyor. Buna rağmen "Başaramadık." diyerek bir öz eleştiri yapmak yerine zamlarla, vergilerle yurttaşın sırtındaki yük her geçen gün artırılıyor. Konut sorunu, kiralardaki fahiş artış daha kritik noktada çünkü böyle giderse yurttaş başının üzerinde bir çatı göremeyecek, başını sokacağı bir evi maalesef olamayacak. Dolayısıyla ciddi bir insan hakkı ihlaliyle de karşı karşıyayız. Geçinemeyen milyonlar, barınamayan yurttaşlar varken üzerinde konuştuğumuz soruna herkesin eğileceğini umuyoruz.

Bakın, son yıllarda yaşanan yüksek enflasyon, göçler, hayat pahalılığı ve depremin de etkisiyle fahiş kira artışları yurttaşlarımızı hayattan bezdirmiş durumda. Siyasi iktidar sayesinde kiracılar gelirlerinin büyük bir kısmını kiraya ayırmak zorunda bırakıldı. Neden mi? Çünkü Türkiye 2021 yılından beri Avrupa'da konut ve kira fiyatlarının en fazla arttığı ülke konumunda karşımıza çıkmakta.

Sarayların penceresinden görülmez ama halkları düşürdüğünüz durumu biz anlatalım, siz de dinlemekle yetinin. Bugün Türkiye, Avrupa ülkeleri içerisinde konut sahipliği oranının en düşük olduğu 4'üncü ülke olarak karşımıza çıkıyor. Avrupa Birliğinde konut sahipliği oranı yüzde 70 iken Türkiye'de bu oran sadece yüzde 58, TÜİK'in verilerine göre de konut sahipliği oranı giderek düşmekte maalesef. 2014'te yüzde 61,1 olan ev sahipliği oranı 2021 yılında yüzde 57,5'e kadar düşmüş durumda. Bu oran 2006 yılında yüzde 60,7 düzeyindeydi, 2020 ve 2021 yıllarında halkın yüzde 42'si kiracı konumunda.

OECD ülkeleri arasında kira artışında hamdolsun fark atan bir ülkeyiz. Buna karşı bazı ülkelerde belediyeler ihtiyaç sahiplerine piyasa fiyatından daha ucuza düşük konut kiralama hakkı tanıyorken bazı ülkelerde ise gelir durumuna göre kira yardımı yapılıyor. Kiralar konusunda AKP-MHP iktidarının bulduğu tek çözüm ise gerçekte asla işlemeyen kira artışlarını yüzde 25'i geçemeyecek şekilde belirlemek. Enflasyon patlamış, zamlar yağmur gibi yağarken konut sahipleri ile kiracılar karşı karşıya getirildi, üzücü sonuçlar da basına yansıdı. İnsanlar resmen devlet eliyle birbirine düşürüldü. Bugün ise yüzde 25 kira artışı üst sınırı kaldırılmış durumda çünkü 1 Temmuz sonrası kiralarda yeniden tüketici enflasyonunun belirleyici olacağı açıklanmıştır. Bu durumda kira artış oranı on iki aylık ortalama enflasyona göre belirlenecek, yüzde 25'lik artış oranı dahi uygulanmamışken bunun uygulanacağının garantisi olmadığı gibi, Mayıs 2024 itibarıyla on iki aylık TÜFE ortalaması yüzde 65 seviyelerinde olmuştur.

Sayın milletvekilleri, her şeyden önce, bundan sonra kira artış oranlarının yüzde 100'leri geçmesi de söz konusu. Özellikle toplumun büyük bir kısmını oluşturan asgari ücretli ve emekliler başta olmak üzere yurttaşlar gelirlerinin daha büyük bir kısmını kiraya harcamak zorunda kalacaklar ve geçinmeleri çok daha fazla zorlaşacak. Palyatif çözümlerle ülkenin çoklu krizlerinin çözülmesi mümkün değil çünkü demokrasi, adalet, eşitlik gibi erdemleri dışlayan bir zihniyet sorunuyla karşı karşıyayız. "Rasyonel zemin" derken sadece rakamları anlamak yetmedi ve yetmeyecek. Bu sebeple hukukta da özgürlüklerde de rasyonel bir zeminde olmak gerekiyor.

Sonuç itibarıyla ülkemizde uygulanagelen yanlış politikaların ceremesini halkların çekmesini kesinlikle kabul etmiyoruz. Barınma hakkının güvenceye alındığı, süregelen sorunların çözülmesi amacıyla derhâl harekete geçilmesi çağrısında bulunuyoruz. Bunun için de halkların iradesini temsil eden Meclis de sorumluluk almalıdır. Tüm siyasi partiler de önergemize destek versin, hep birlikte bu sorunu toplum yararına birlikte çözelim.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Kaçmaz Sayyiğit, lütfen tamamlayın.

GÜLCAN KAÇMAZ SAYYİĞİT (Devamla) - Ancak bu şekilde açlık sınırının altında gelir elde eden ailelere kira desteği sağlanması, doğru bir gelir ve kira politikası hayata geçirilmesi başta olmak üzere kalıcı bir çözüm geliştirebiliriz diyorum, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (DEM PARTİ sıralarından alkışlar)