GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi münasebetiyle
Yasama Yılı:2
Birleşim:111
Tarih:28.07.2024

AK PARTİ GRUBU ADINA BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Manisa) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'miz üzerinde AK PARTİ Grubu adına söz almış bulunuyorum. Genel Kurulu ve aziz milletimizi de saygıyla selamlıyorum.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Türkiye, kadim kültürünün ve inanç manzumesinin pusulasını takip ederek bugünlere ulaşmış bulunmaktadır; karşılaştığı her engeli merhametin gücüyle aşmış, önüne çıkan her sorunu bir sarraf titizliğiyle muhasebe etmiş ve çözüme kavuşturmuştur; gerek bölgesel gerekse uluslararası çapta daima merhametin pusulası olmuş, vicdanın kalesini korumuş ve insanlığın menfaatlerini gözetmek suretiyle hayata geçirdiği düzenlemeler sayesinde daima gıpta edilmiştir. Devletimiz, şanlı mazisini bir referans noktası kabul etmiş, pergel misali bir ayağını bu noktaya sabitlemiş ancak diğer ayağıyla da devamlı kalkınma ve gelişimin peşinde olmuştur.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; geçmişlerini bilmeyenlerin geleceklerine yön veremeyecekleri hepimizin malumudur. Binlerce yıllık köklü devlet kültürümüz, medeniyet kodlarımız ve yüce dinimiz bizlere merhametli olmayı, içinde yaşadığımız çevreyle bir bütün gibi hareket etmeyi, insanı da çevreyi de korumayı öğütlemiştir. Ancak burada unutulmaması gereken temel prensip ölçüdür. Ölçü kaçtığında, kontrol kaybolduğunda, ayar bozulduğunda maalesef umut tablolarının renksiz ve ruhsuz karamsarlık resimlerine dönüştüğünü görmek mümkündür. "Saadet dahi haddini aşarsa, kontrolden çıkarsa azaba dönüşür." sözü aslında bu ölçü prensibini bize anlatmaktadır. Egemenliği altındaki topraklarda tarihe zarafet katan ve dünyaya adalet dağıtan anlayışıyla hüküm süren bir medeniyetin temsilcileri olarak sorumluluğumuz büyük, hepimizin yolu engebelidir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; İslam'la şereflenmiş bu topraklar binlerce yıldır merhametin kaynağı olmuş, manevi anlamda yolunu kaybedenlere vicdani istikametler çizmiş, rotasını şaşıranları, yeniden ahlakın çizgisiyle buluşturmuştur. Yalnızca, insanın kutsandığı, bireyselliğin öncelendiği, bencilliğin toplumsal dinamikleri sarstığı, şiddet ve kaosun kol gezdiği dönemlerde kitabımukaddes olan Kur'an-ı Kerim, insanlığın yolunu aydınlatmıştır. Böylesine bir keşmekeşten kurtulmak adına Sevgili Peygamber'imiz, dönemin karanlığını aydınlığa ulaştırmakla görevlendirilerek kaybolmuş bir düzene mihmandarlık yapmıştır. Kilitli kalmış manevi dünya kapılarını açan iman anahtarı; benmerkezli değil, biz odaklı bir toplum bilincinin mimarı olmuş, vicdan ve merhametin kusursuz bir toplum idealinin ana eksenine oturtmuştur. Bizler de hiçbir eksilme ya da bozulma, kırılma ya da daralmaya fırsat vermeden ana fikri muhafaza etmek suretiyle üzerine koyarak ve bu bilinci geliştirerek yoluna devam etmeyi kendine parola edinmiş bir fikriyatın temsilcileriyiz.

(Uğultular)

BAŞKAN - Sayın Yenişehirlioğlu, bir dakikanızı alabilir miyim.

Değerli milletvekilleri, Genel Kurulda gerçekten büyük bir uğultu var, sayın hatibi lütfen saygıyla dinleyelim. Uğultuya mahal vermeyecek bir sesle konuşmalarımızı aramızda yaparsa daha faydalı olur.

Sayın Yenişehirlioğlu, buyurun.

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; aziz milletimiz ve kadim devletimiz; tarih boyunca hayvanların daima üzerine titremiş, hayvanların cadı avıyla katledildiği bir dönemde merhametin bayrağını taşımıştır. Tarihî bir yolculuğa çıktığımızda çok net bir şekilde görülecektir ki bizler, medeniyet tasavvurumuza tarih boyunca sahip çıkmış bir milletiz. Bir imparatorluk düşünün, mimarisini oluştururken kuşevleri tasarlasın, yaşanılan bölgede kuşların yaşamını düşünsün. Dünyanın hangi medeniyetinde böylesine zarafet unsuru bir uygulama görürüz?

MURAT EMİR (Ankara) - Nereden nereye, anlayın yani!

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Kedi babası Ebu Hureyre'yi hepimiz biliriz. Ebu Hureyre bir gün öğrencileriyle oturup sohbet ettiği esnada -o zamanki cellabiyeler, malumunuz uzun elbiseler- yere çöküp cellabiyesi yayıldığında, cellabiyesinin ucuna gelen kedi yavrusunun uykusunu bozmamak için tek bir cellabiye sahibiyken...

SİBEL SUİÇMEZ (Trabzon) - Hayvanları...

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - ...cebinden çıkardığı çakıyla, sevgili Sibel, cellabiyesini keserek ona eziyet etmemeyi şiar edinmiş ve sohbetini yaptıktan sonra kediyi orada bırakıp yoluna devam etmiştir çünkü kediyi uyandırmayı bir zalimlik olarak görmüştür.

ÇİÇEK OTLU (İstanbul) - Aynı zarafeti sokak köpekleri için istiyoruz.

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Zamanın birinde bir Allah dostu öğrencileriyle yol alırken öğle namazını eda etmek için arazide bir yerde mola verir, ezan okunur, namazlarını kılarlar ve daha sonra yola devam ederler. Bir bakar ki üzerinde birçok karınca "Ben bunları anasından, babasından, vatanından ettim." Diyerek, o sıcak günde gerisin geri kilometrelerce yürüyüp, yuvayı bulup karıncaları olduğu yere silkelemiştir.

RIDVAN UZ (Çanakkale) - Yasayı getirenlere anlat bunu!

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Vakıf medeniyetimize baktığımızda, hayvanları korumak, hayvanları tedavi etmek, göç eden kuşlara sahip çıkmak adına vakıfların kurulduğunu görüyoruz tarihimizde. Batılıların bitmeyen din savaşlarında birbirlerini boğazladıkları bir dönemde, bizim medeniyetimiz mesela "Gurabahane-i Laklakan" yani düşkün leylekler evini kurarak göç eden leylekleri, bunun yanında tüm hayvanları tedavi ediyordu. Dönemin vakıfnamelerini incelediğinizde...

RIDVAN UZ (Çanakkale) - Bir kere ecdadınıza uyun o zaman. Ecdada uyun, ecdada!

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - ...İstanbul'da yük hayvanlarına fazla yük yüklendiği için, onlara eziyet etmemek adına vakıf görevlileri hayvanların sırtındaki yükleri azaltmakla mükelleftiler. Hayvanlar temiz su içsin diye çeşmelerin altındaki yalakları temizleyen, kireçle sterilize eden vakıf çalışanları vardı. Yavrularını emziren bir köpek rahatsız olmasın diye ordusunun yolunu değiştiren bir Peygamber'in ümmeti olmaktan iftihar ediyoruz. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

ÇİÇEK OTLU (İstanbul) - O zaman niye bozuyorsunuz? Sizden aynısını yapmanızı bekliyoruz. Bu hayvan sokakta yaşamak istiyor.

ŞENGÜL KARSLI (İstanbul) - Ne bağırıyorsun!

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - İnce insanlığın Müslümanlık olduğu bu topraklarda şefkat ve merhamet daima büyütülmüştür. Çok kıymetli örneklerinde görüldüğü üzere, bizim herhangi bir fikriyattan merhamet dersi almaya, öykünmeye, esinlenmeye asla ihtiyacımız yoktur çünkü bu dünyayı merhametle buluşturan bizzat bizim mensubu ve temsilcisi olduğumuz gelenektir. (AK PARTİ sıralarından alkışlar) Allah, insanı eşrefimahlukat yani yaratılanların en şereflisi olarak nitelendirmiştir. "İnsanı yaşat ki devlet yaşasın." düsturu kadim kültürümüzün temel direği olmuştur. Bizler, belli bir zümreyi ya da canlı grubunu değil tüm evreni kuşatan mübarek bir fikriyatın emekçileri olarak sorumluluğumuzun farkındayız ve buna göre hareket ediyoruz.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; AK PARTİ hükûmetleri gerekli olan ve ihtiyaç duyulan yasal düzenlemeler ve uygulamalarla, her alanda olduğu gibi hayvanların refahının sağlanmasına yönelik de çok önemli çalışmalara imza atmıştır. Ancak iyi niyetlerle yürütülen tüm çalışmalara rağmen görüyoruz ki başıboş, sahipsiz köpeklerin son yıllarda popülasyonunun kontrol altına alınmaması nedeniyle bu konu ülke gündemini ciddi manada meşgul etmiş ve hepimizin kabul ettiği bir sorun hâline gelmiştir.

Ülkemizde hayvanların rahat yaşamalarını, hayvanlara iyi ve uygun muamele edilmesini temin etmek, hayvanların acı ve eziyet çekmelerine karşı en iyi şekilde korunmalarını, her türlü mağduriyetlerinin önlenmesini sağlamak amacıyla 2004 yılında 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu kabul edilmişti. 2021 yılında ise 5199 sayılı Kanun'da birtakım değişiklikler yapılarak, hayvanların mal statüsünden çıkarılarak can statüsüne alınması sağlanmıştı. Bu doğrultuda, hayvanlara karşı işlenen suçlar tanımlanarak hapis cezaları getirilmiş ve diğer kabahat fiillerinin idari para cezaları artırılmıştı.

Hepimiz biliyoruz ki yaşanan ve gelişen süreç içerisinde, bu kanun -az önce de belirttiğim gibi- başıboş köpeklerin rahat yaşamını ve can güvenliğini tam anlamıyla sağlayamadığı gibi, insanların ve diğer canlıların yaşadıkları sorunları çözmekte yetersiz kaldığı herkesin üzerinde mutabık kaldığı bir gerçektir. Bu doğrultuda, başıboş, sahipsiz köpeklerle ilgili konunun uzmanları, akademisyenler, sivil toplum kuruluşları, siyasiler...

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Veteriner Hekimleri Odası yoktu, dernekler yoktu.

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - ...köpek saldırısı sonucu mağdur olan vatandaşlarımız ve aileleri, hayvanseverler, sanatçılar, basın mensupları ve kanaat önderleri gibi toplumun birçok farklı kesimiyle görüşerek raporlama sürecini tamamlamıştı.

SALİHA SERA KADIGİL (İstanbul) - Hangi uzmanlarla görüşüldü Bahadır Bey? Kim konuştu bu uzmanlarla? AKP'li vekiller de vardı.

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Şimdi, değerli milletvekilleri, bu yaptığım süreçte görüştüğüm kişileri, görüştüğüm kuruluşları... (DEM PARTİ sıralarından gürültüler)

BAŞKAN - Sayın Yenişehirlioğlu...

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Sizi anlıyorum, saygıyla karşılıyorum.

SALİHA SERA KADIGİL (İstanbul) - Biz sizi anlamıyoruz.

ÇİÇEK OTLU (İstanbul) - Ya, biz sizi anlamaya çalışıyoruz.

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Lütfen, sizin sorduğunuz soruya cevap vermek adına söylüyorum.

ÇİÇEK OTLU (İstanbul) - Evet, bekliyoruz.

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Buradaki saydığım kişilerle yaptığım görüşmeleri "Söz uçar, yazı kalır." düşüncesiyle...

BURCUGÜL ÇUBUK (İzmir) - Söz ağızdan bir kere çıkar.

SALİHA SERA KADIGİL (İstanbul) - Yayınlayın bilelim. Bak, kamuoyuyla...

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Müsaade buyurun, ben sözümü kurayım, onun üzerine tamamlayayım. (DEM PARTİ sıralarından gürültüler)

Bu yaptığım görüşmelerin tamamını Söz uçar, yazı kalır." düşüncesiyle bana göndermelerini rica ettim.

SALİHA SERA KADIGİL (İstanbul) - Lütfen yayınlayın; istirham ediyorum yayınlayın! Lütfen yayınlayın!

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Komisyonda bütün partilerin, muhalefetin ve iktidarın temsilcilerinin olduğu Komisyon Başkanına hazırladığım dosyaları, görüştüğüm kişi, kurumların tamamının isim listesini sundum; hanginiz lütfedip baktınız? (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

BURCUGÜL ÇUBUK (İzmir) - Yasa geldi, sadece dinlediniz, geçirdiniz; böyle geçti.

SALİHA SERA KADIGİL (İstanbul) - Ya, siz bizim yazdığımız araştırma komisyonu raporunu okumamışsınız. Benim değil, 11 AKP'li milletvekilinin yazdığı komisyon raporunu okumadınız mı ya?

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Saklı, gizli iş yapmadık. (DEM PARTİ sıralarından gürültüler)

Eğer siz Komisyon Başkanına sunduğum klasörler içerisindeki görüştüğüm kişileri...

SALİHA SERA KADIGİL (İstanbul) - Hiç anlamadığınız bir konuda bir şey yapıyorsunuz, zarafetle konulunca olmuyor o iş?

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - ...kurumları, sanatçıları, gazetecileri, mağdur aileleri, akademisyenleri merak etmiş olsaydınız lütfedip açıp listeye bir göz atardınız. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

BURCUGÜL ÇUBUK (İzmir) - Dikkate almadınız, dikkate!

SALİHA SERA KADIGİL (İstanbul) - Kim onlar; kim, kim? Hangi akademisyenler? Sizin bu Meclisin araştırma komisyonu raporunu okumadığınız... (DEM PARTİ sıralarından gürültüler)

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Genel hatlarıyla incelendiğinde başıboş köpek sorunu artık içinden çıkılmaz bir noktaya ulaşmış ve aksiyon alınması mecburi bir süreci beraberinde getirmiştir.

SALİHA SERA KADIGİL (İstanbul) - Kendi vekillerinizi dinlemediniz be! Mustafa Yel'i yediniz ya! Serap Yaşar'ı yediniz be!

İSMET GÜNEŞHAN (Çanakkale) - Hangi komisyona verdiniz? Komisyonlar karıştı galiba!

BAŞKAN - Sayın Yenişehirlioğlu, bir dakikanızı rica edeyim. Süreyi tutalım.

Değerli milletvekilleri, biraz önce değerli hatipler konuştu, hepsi saygıyla dinlendi, Sayın Yenişehirlioğlu da kendi görüşlerini, grubunun görüşlerini anlatıyor, lütfen saygıyla dinleyelim. Zaten başka söz alacaklar olacak, orada da cevaplar verilir.

İSMET GÜNEŞHAN (Çanakkale) - Başkanım, "Komisyon üyelerine verdik." diyor, CHP'ye vermedi. Hayır, "Almadık." diyorlar burada, "Almadık." diyorlar.

BAŞKAN - Sayın Yenişehirlioğlu, lütfen buyurun.

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Başıboş, sahipsiz köpekler son yıllarda popülasyonun kontrol altına alınamaması nedeniyle giderek büyüyen bir sorun hâline gelmiştir.

ÇİÇEK OTLU (İstanbul) - Yirmi iki yıldır iktidarda sizsiniz, 5199'u uygulasaydınız.

İSMET GÜNEŞHAN (Çanakkale) - Neden bugüne kadar kontrol altına almadınız? Kim tutuyordu sizi?

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Sayıları her geçen gün artan ve sokaklarda sürüler hâlinde yaşamaya başlayan başıboş köpekler en temel insan hakkı olan yaşam hakkını dahi tehdit eder bir boyuta ulaşmıştır.

SALİHA SERA KADIGİL (İstanbul) - AKP yüzünden!

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Aynı zamanda, bu kontrolsüz çoğalma çevre temizliği, toplum sağlığı, kamu düzeni ve güvenliği ile diğer hayvanların yaşamını ve varlığını da tehlikeye atmakta ve popülasyon her geçen gün katlanarak artmaya devam etmektedir.

SALİHA SERA KADIGİL (İstanbul) - Kimin yüzünden Sayın Başkan?

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Her ne kadar hayvanların korunmasına yönelik iyi niyetli girişimlerde bulunulsa da sahipsiz hayvanlar üzerinden özellikle dijital ortamda kontrolsüz bağış kampanyaları ve buradan beslenen oluşumların propagandasıyla, tedbir almaya çalışan kurum, kuruluş ve kişilere yönelik dezenformasyon çalışmaları yürütülmektedir. Bu konuda adli ve idari soruşturmalar aynen devam etmektedir. Başıboş sokak köpeği sayısının kontrol altına alınması bir yana, bazı çevrelerce âdeta sahipsiz hayvanların kontrolsüz artışının desteklendiği gözlemlenmektedir.

BURCUGÜL ÇUBUK (İzmir) - Bu ülkede başıboş katil sorunu var; hepsi sokakta!

SALİHA SERA KADIGİL (İstanbul) - Keşke iktidarda AKP olsa çözerdi ya! Keşke AKP iktidar olsaydı!

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Bu durum, iyi niyetle yapılan bağışların belirsiz ve kanun dışı maksatlarla kullanılabilmesine imkân tanımakta ve popülasyon kontrol çalışmaları sekteye uğratılmaktadır. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

SERKAN SARI (Balıkesir) - Niye engel olmadınız, kimdi iktidar? Şimdi mi geldiniz iktidara?

SALİHA SERA KADIGİL (İstanbul) - Değil mi ya! Keşke olsaydınız düzeltseydiniz her şeyi!

SERKAN SARI (Balıkesir) - Bravo! Yirmi iki yıldır bir şey yapamadınız, bravo!

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Sahipsiz köpek popülasyonunun kontrol altında tutulmaması...

SALİHA SERA KADIGİL (İstanbul) - Kim tarafından?

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - ...ve kontrolsüz bir şekilde artması nedeniyle çeşitli riskler ortaya çıkmaktadır.

SALİHA SERA KADIGİL (İstanbul) - Kimin yüzünden?

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Hâlihazırda yaşanan sahipsiz hayvan sorununun farklı boyutları da bulunmaktadır. Bir bölgede sahipsiz hayvan sayısının artması sonucunda orada yaşayan insanların vücut bütünlüğü, can güvenliği ve yaşam standartları tehlikeye girmektedir. Emniyet Genel Müdürlüğü verileri doğrultusunda, 2019-2023 yılları arasında hayvana çarpma şeklinde 3.534 trafik kazası...

RIDVAN UZ (Çanakkale) - Tilki onlar Başkanım.

MEHMET SATUK BUĞRA KAVUNCU (İstanbul) - Koyun da var içinde.

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) -... ve buna bağlı olarak 55 ölüm, 5.147 yaralanma meydana gelmiştir.

SERKAN SARI (Balıkesir) - Keşke tedbir alsaydınız.

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Sahipsiz hayvan popülasyonunun yoğunluğu sebebiyle vatandaşların psikolojik açıdan olumsuz sonuçlara sebebiyet verecek şekilde sosyal hayatı da kısıtlanmaktadır. Ayrıca, sahipsiz hayvanların kamusal alanlarda beslenmesi vatandaşlar arasında sözlü veya fiziksel tartışmalara sebep olmakta, bu da toplumsal gerginliği artırmaktadır.

BURCUGÜL ÇUBUK (İzmir) - Yeni madde için dayak yiyen kadınlardan mı bahsediyorsunuz?

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Başıboş köpek saldırısı sonucu yaralanan ve hayatını kaybedenlerin medyaya yansıyan haber ve görüntüleri toplumda infiale sebep olmakta ve bu durum kamu kurumlarına olan güvenin azalmasına yol açmaktadır.

SERKAN SARI (Balıkesir) - Doğru, yirmi yıldır çözemediniz, katlediyorsunuz.

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Kontrol edilemez noktaya ulaşan...

SALİHA SERA KADIGİL (İstanbul) - Ulaşan değil, ulaştırılan; AKP'nin kontrol etmeyerek ulaştırdığı!

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - ...sahipsiz köpek popülasyonu nedeniyle artan saldırılar, kuduz vakaları, zoonoz hastalıklarıyla maddi ve manevi kayıplara sebep olunmaktadır.

BURCUGÜL ÇUBUK (İzmir) - Kuduz vakası değil, kuduz teması riskini "vaka" diye gösteriyorsunuz.

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Bu durum, Anayasa'yla koruma altına alınan sağlık, güvenlik, yaşam hakkı, maddi varlık ve vücut bütünlüğünün korunması gibi insan haklarının ihlalleriyle sonuçlanmaktadır. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

SALİHA SERA KADIGİL (İstanbul) - Sizin yüzünüzden, AKP'nin yüzünden, liyakatsiz siyasetçiler yüzünden, başıboş siyasetçiler yüzünden, işini yapmayan AKP'liler yüzünden, işini yapmadığını diksiyonuyla sakladığını sanan tiyatrocular yüzünden! Bence bunlar yüzünden!

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Sahipsiz hayvanlar, koyun, keçi, inek, buzağı, tavuk gibi ekonomik değeri olan çiftlik hayvanlarına saldırarak maddi kayıplara sebebiyet vermektedir. (AK PARTİ sıralarından alkışlar) Bunun yanı sıra ülkemiz Dünya Sağlık Örgütünün yayınladığı kuduz riskli temasın yüksek olduğu ülkeler kategorisinde yer almaktadır.

SALİHA SERA KADIGİL (İstanbul) - Eski rapor o, yenisini referans vereceksin. 2002 o rapor, 2024'teki başka.

BURCUGÜL ÇUBUK (İzmir) - Dünya Sağlık Örgütünün verilerini çarpıtıyorsunuz.

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Sağlık Bakanlığının verilerine göre, 2018-2022 yılları arasında kuduz riskli temas sayısı ortalama 267 bin 125 iken 2023 yılında bu sayı 437 bin 601 olarak belirlenmiştir.

SALİHA SERA KADIGİL (İstanbul) - Evet, bu, temas sayısı; kuduz sayısı 2. 2024'te Sağlık Bakanlığının açıkladığı kuduz sayısı 2.

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Yabancı ülkeler Türkiye'ye gidecek vatandaşlarını saldırgan, başıboş köpek çeteleri ve kuduz riski hakkında uyarmaktadır.

SEVDA KARACA DEMİR (Gaziantep) - Hiçbir bilimsel veri bu söylediklerinizi doğrulamıyor, açıkça verileri çarpıtıyorsunuz ya!

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Bu husus, turizm gelirlerinin önemli bir kalem olduğu ülkemizin itibarı bakımından olumsuz bir izlenim oluşturmaktadır. Sahipsiz köpekler...

GÖKHAN GÜNAYDIN (İstanbul) - Bak, sen onu yapma! Sahipsiz hayvan da sensin, sahipsiz köpek de sensin! Terbiyesiz herif!

SALİHA SERA KADIGİL (İstanbul) - O parmağını alırım senin! O "sahipsiz köpek" diye parmakla işaret edemezsin! Saygısız!

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - ...çok ağır koşullarda hayatta kalma mücadelesi verirken hem kendi türlerinin hem de ceylan ve karaca gibi yabani diğer hayvanların ve doğanın zarar görmesine neden olmaktadır. (AK PARTİ sıralarından alkışlar; CHP ve DEM PARTİ sıralarından gürültüler, sıra kapaklarına vurmalar)

ALİ MAHİR BAŞARIR (Mersin) - Bu doğru değil! "Sahipsiz köpekler" diyorsun!

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Yapmıyorum, ne yapıyorum? Metnimi okuyorum!

SALİHA SERA KADIGİL (İstanbul) - Yalancısın! Yalancısın!

GÖKHAN GÜNAYDIN (İstanbul) - Sahipsiz hayvan sensin! Sahipsiz köpek sensin! Terbiyesiz herif! Sahipsiz hayvan! Bu ne terbiyesizlik ya! Ayıp, ayıp! Sahipsiz köpek! Sahipsiz hayvan! Sen kime diyorsun! Terbiyesiz herif! Sahipsiz hayvan!

ALİ MAHİR BAŞARIR (Mersin) - Bu doğru değil! Hayır, buraya dönüyorsun, söylüyorsun! Buraya dönüyorsun! Hayır! Özür dilesin!

(CHP ve DEM PARTİ sıralarından sıra kapaklarına vurmalar)

CEMAL ENGİNYURT (İstanbul) - Kimi işaret ediyor "sahipsiz köpek" diye? "Sahipsiz köpek" diye kime söylüyor? Kime diyor "sahipsiz köpek" diye?

BAŞKAN - Değerli milletvekilleri, bir izin verin... Bir izin verin...

ALİ MAHİR BAŞARIR (Mersin) - Terbiyesizlik yapıyorsun! Hayır, hayır! Sayın Başkan...

BAŞKAN - Sayın Başarır, bir izin verin.

SALİHA SERA KADIGİL (İstanbul) - O parmağını kırmak zorunda...

GÖKHAN GÜNAYDIN (İstanbul) - Yazık! Yazık!

BAŞKAN - Ne söyleyeceğim, bir durun, bir izin verin.

CEMAL ENGİNYURT (İstanbul) - Artistlik yapıyor, artistlik! Artistlik yapıyor! El hareketiyle "sahipsiz köpek" diyor!

BAŞKAN - Sayın Yenişehirlioğlu, sizin konuşmanızda sesinizi yükselttiğinizde el işaretinizle bir yanlış anlaşılma oldu zannedersem. Kastınız nedir, bir anlatır mısınız.

(CHP ve DEM PARTİ sıralarından gürültüler, sıra kapaklarına vurmalar)

GÖKHAN GÜNAYDIN (İstanbul) - "Sahipsiz hayvan" lafını sana iade ediyorum! "Sahipsiz köpek" lafını sana iade ediyorum! Terbiyesiz!

SALİHA SERA KADIGİL (İstanbul) - Özür dilesin! Özür dilesin!

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Benim için...

SALİHA SERA KADIGİL (İstanbul) - Özür dilesin!

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Açıklayayım.

BAŞKAN - Evet, bir izin verin, anlatsın ne dediğini.

HASAN ÖZTÜRKMEN (Gaziantep) - Sahipsiz köpekler cemaat yurtlarında!

BAŞKAN - Sayın Yenişehirlioğlu, buyurun.

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Estağfurullah.

Benim için...

HASAN ÖZTÜRKMEN (Gaziantep) - Sahipsiz köpekler cemaat yurtlarında, tarikat yurtlarında!

BAŞKAN - Ya, bir izin verin değerli milletvekilleri, bir izin verin... Hatibi lütfen dinleyin. Süreyi tutalım. Hatibi dinleyelim lütfen.

Sayın Yenişehirlioğlu, lütfen...

(CHP ve DEM PARTİ sıralarından gürültüler, sıra kapaklarına vurmalar)

BURCUGÜL ÇUBUK (İzmir) - Saraya biat eden köle değiliz en azından! Saraya biat eden köleler!

BAŞKAN - İzin verin değerli arkadaşlar, bir konuşsun, anlatsın meramını, izin verin.

Evet, Sayın Yenişehirlioğlu, siz buyurun.

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Benim için, benim gibi düşünmemiş olsa bile...

BURCUGÜL ÇUBUK (İzmir) - Sizinkisi düşünmek değil, sizinkisi halk düşmanlığı! Halk düşmanlığı yapıyorsunuz!

BAŞKAN - Bir izin verin... Bir izin verin!

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - ...karşımda konuşmamı yaptığım bütün milletvekilleri değerli, anlamlı ve önemlidir. Ben kimseyi kastetmiyorum. (CHP ve DEM PARTİ sıralarından gürültüler, sürekli sıra kapaklarına vurmalar)

CEMAL ENGİNYURT (İstanbul) - Niye işaret ediyorsun o zaman! Niye "sahipsiz köpekler!" diye işaret ediyorsun!

BURCUGÜL ÇUBUK (İzmir) - Her zaman bunu yapıyorsunuz! Hadi oradan! Sonra keseceksin, buna göstereceksin videoları.

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Her birinizin değerli ve anlamlı milletvekilleri olduğunu düşünüyorum. (CHP ve DEM PARTİ sıralarından gürültüler, sürekli sıra kapaklarına vurmalar)

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Yenişehirlioğlu, lütfen tamamlayın.

BURCUGÜL ÇUBUK (İzmir) - Hakaret köpek olmak değildir, AKP'li olmaktır, AKP'li!

ALİ ÖZTUNÇ (Kahramanmaraş) - Bu Mecliste hiç kimse milletvekilleriyle böyle konuşamaz! Sayın Başkan, konuşturma!

BAŞKAN - Sayın Yenişehirlioğlu, buyurun, siz Genel Kurula hitap edin.

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; mevcut kanunun, sahipsiz hayvanların rahat yaşamını ve can güvenliğini sağlayamadığı gibi, insanların ve diğer canlıların yaşadıkları sorunları çözmekte çaresiz kaldığı ortadadır. (CHP ve DEM PARTİ sıralarından gürültüler, sıra kapaklarına vurmalar)

ALİ ÖZTUNÇ (Kahramanmaraş) - Sayın Başkan, konuşturamazsın! Sayın Bozdağ!

HAKKI SARUHAN OLUÇ (Antalya) - Ayıp, ayıp! Ayıp diye bir şey var! Utanmak diye bir şey var! Ayıp ya! Yakışıyor mu size, çok ayıp ya!

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Hâlihazırda popülasyon kontrolünde kısırlaştırma yöntemi uygulansa da köpeklerin yıl içerisinde 1-2 defa doğum yapabilmesi, her defasında ortalama 6-8 yavru doğurması ve gün içerisinde aktif olarak yer değiştirmeleri sebebiyle popülasyon kontrolünde kısırlaştırma yöntemi...(AK PARTİ sıralarından alkışlar; CHP ve DEM PARTİ sıralarından gürültüler, sürekli sıra kapaklarına vurmalar)

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

GÖKHAN GÜNAYDIN (İstanbul) - Ayıp, ayıp! Yeter! Yeter, otur artık! Yeter!

BAŞKAN - Sayın Yenişehirlioğlu, teşekkür ediyorum.

Süreniz doldu, teşekkür ediyorum.

ALİ ÖZTUNÇ (Kahramanmaraş) - Aynısını biz de yaparız Başkan sana, aynısını!

BAŞKAN - Sayın Kılıç Koçyiğit, size de söz vereceğim, bir dakika...

BAHADIR NAHİT YENİŞEHİRLİOĞLU (Devamla) - Sayın Başkan... (CHP ve DEM PARTİ sıralarından gürültüler, sürekli sıra kapaklarına vurmalar)