GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli arkadaşlar; görüşmekte olduğumuz kanunun 4, 5 ve 6'ncı maddeleri, bir de 9'uncu maddesi benzer içeriklerde bulunmaktadır. Burada bahse konu olan kamulaştırması yapılamamış "düzenleme ortaklık payı" adı altında bulunan parsel maliklerinin hak kaybını ortadan kaldırmaya dönüktür. Teklif metnimizde de söylediğimiz gibi, esas olarak imar planlarının, bir plan sınırı içinde nüfus yoğunluğuyla, donatı miktarıyla, orada olan ticaretle, sanayiyle, endüstriyle ve konut yaşamlarıyla ilgili belli bir bütünlük içinde olması gerekir. Ancak teklif metninde görüldüğü üzere, burada imar verici parsellerle ilgili açıklama gayet açıkken imar emsal transferinin yapılacağı alıcı parsellerin konumu ve durumuyla ilgili belirsizlik çok açık biçimiyle gözükmektedir. Bizim bu konuyla ilgili önerimiz çok açık ve nettir, teklifte de belirttiğimiz gibi, burada esas olan plan bütünlüğü içinde -yani imar planlarının bütünlüğünün korunması esas olduğuna göre- gelin, bunu, biz, plan sınırları içinde, o da olamıyorsa belli bir nüfus planlamasıyla 1/100.000 ve 1/25.000'lik planlarda -ilçe nüfusları belirli bir standart getirilmişse- ilçeler için de emsal transferine olanak sağlayan bir düzenlemeyi getirelim. Ancak yasa koyucu diyor ki: "Ben, Türkiye'nin her yerinden imar transferine konu olacak verici parsellerdeki hakları alırım, Türkiye'nin bir başka yerindeki coğrafyaya değerleri birbirine eş değer ya da -biraz sonra bir önerge vereceklermiş- az değerdeki olan bir yere aktarabilirim."

Arkadaşlar, bu, şehircilik ilkelerine tümüyle aykırıdır, plan bütünlüğüne tümüyle aykırıdır. Plan bütünlüğü, plan sınırları içindeki ticareti, nüfusu, yoğunluğu, konutu, sanayiyi, eğitimi, bütün bunları donatısına kadar belirler. Başka bir ilden, hele de şimdi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı eliyle yapılacak olan kentsel dönüşüm uygulamalarına Türkiye'de başka coğrafyalardan emsal transferleriyle, özellikle de rantın çok yüksek olduğu yerlere gelecek olan transfer imkânlarının o kentlerdeki baskıyı çok daha yoğunlaştıracağı çok açıktır. O nedenle, şehircilik ilkelerinin temel ilkelerine aykırı olan bu maddeyle ilgili olarak bu biçimiyle yasalaşması durumunda bunun Anayasa Mahkemesine gideceğini, 3194 sayılı İmar Yasası'nın pek çok bendine de aykırı olduğunu belirtmek istiyorum.

Burada verici parseller açısındansa durum şudur: Verici parseller ile alıcı parseller arasındaki değerlendirmede verici parsellerin ne kadarının verileceği noktasında bir hüküm, açıkçası, bulunmamaktadır. Yine, gayrimenkul değerlendirme uzmanlarının yapacağı çalışmayla ilgili idare tarafından yapılacak olan değerlendirmede nihai kararı verecek olan ilgili kurum, buradaki yanlışları, özellikle verici parseller lehine oluşacak olan yanlışları nasıl gidereceği konusunda hiçbir önerme yapmamaktadır.

Bizim bu konuyla ilgili önerimiz çok açık ve nettir: Emsal verici imar parselleri ile alıcı imar parsellerinin aynı ilçe sınırları içinde olması durumunda bu maddenin uygulanma şansı vardır. Uygulama idare açısından, belediyeler açısından ya da ilgili Bakanlık açısından yönetilebilir ancak bunun dışındaki her madde metni suistimale açık; kafamızın içinde çok farklı senaryoların oluşmasına yol açmaktadır.

Buradan şu soruyu sormak istiyorum: Bu kanunun geleceğinden haberdar olup bugüne kadar kamulaştırmasız el atmadan dolayı "düzenleme ortaklık payı" adı altında imar haklarından yoksun bırakılmış mülkiyet sahipleri ya bu dönem içinde tapularından mahrum kaldılarsa, tapuları el değiştirdiyse? Yani, neredeyse bazı belediyelerde, bazı kurumlarda gördüğümüz biçimiyle, imar planı olmayan yerlerde imar planı geçmeden önce arazileri toplayıp plan geçince 1'e 100, 1'e 200 kazanmak nasıl gerçekleşmişse bu uygulamayla birlikte de kamulaştırmasız el atmaya konu olan DOP kesintisi nedeniyle imar haklarına kavuşmamış parseller eğer son bir yıl, iki yıl içinde el değiştirmişlerse bilin ki bu, birileri tarafından önceden biliniyordu, bu yasanın Meclise geleceği önceden biliniyordu ve mülkiyetler el değiştirmişti. Bu yasanın yürürlüğe girdiği tarihten geriye gitmek üzere son iki yıl içinde el değiştirmiş olan yani kamulaştırma kararı alınmış olan bir arsayı niye gider, birisi satın alır?

Şimdi, buradan bir çağrı yapıyorum: Gelin, son iki yıl içinde satın almış olan maliklere diyelim ki bu emsal transferi 1/2 oranında uygulanır. İşte o zaman biz bu işin arkasında art niyet varsa çıkarmış oluruz, yoksa zaten son iki yıl içinde kamulaştırmasız el atmaya konu oluşturan bir parseli...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

GÖKAN ZEYBEK (Devamla) - Tamamlıyorum Sayın Başkan.

BAŞKAN - Sayın Zeybek, birer dakika uzatmayı kaldırmıştık.

GÖKAN ZEYBEK (Devamla) - Cümlemi tamamlayayım, tutanaklara geçsin.

O zaman, kamulaştırmasız el atmaya konu olmuş DOP parsellerindeki maliklerin ucuza yerlerini satıp, buralardaki emsal haklarını alıp yeni yerleşim alanlarına, kentleşmenin güçlü olduğu yerlere ya da kıyı sahil bantlarına ya da turistik işletmelerini büyük rant getirdiği bölgelere taşıma niyetinde olanlarla ilgili de en azından 1/2'lik bir engelleyici düzenleme getirmiş oluruz.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)