MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - Evet, değerli milletvekilleri, biz niye seçildik arkadaşlar? Sayın milletvekilleri, kamu yararı adına burada yasaları yapmak ve halkın çıkarlarını korumak adına seçildik; öyle değil mi? Peki, bu yerine getiriliyor mu? Getirilmiyor. Niye? Çünkü bu kanun teklifinde de Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına ayrıcalıklar getiriyorsunuz, yetkilerini artırıyorsunuz, yerel yönetimlerin de yetkilerini kısıtlıyorsunuz ve maalesef, imar rant aktarmanın nasıl yapılacağının önünü açıyorsunuz. Evet, bu teklifin hangi maddesinde toplumun öncelendiğini söyleyebilir misiniz arkadaşlar? Kamu yararı, toplum, afet, tehlike ve risklerden korumayla ilgili tek bir cümle var mı bu çıkaracağınız Köy Kanunu Teklifi'nde? Yine, kamusal hiçbir amacı olmayan, imar aktarımı tanımıyla rant aktarımını mevzuatın bir parçası hâline getiren, yerel idarelerin yetkilerini sınırlayan, Bakanlığa yapı ruhsatı verme dâhil geniş yetkiler veren, halkın yaşam alanları hakkındaki kararlara katılımına sınırlama getiren, kentsel alan içinde kalan son kamusal alanların farklı ticari amaçlarla kullanımına olanak sağlayan ve ülke insanının, kamu kurumlarının ürettiği bilgiyi CBS Kanunu'yla ticari bir meta hâline getiren düzenleme olduğu görülmektedir.

Değerli arkadaşlar, ülkemizde son beş yıllık süreye baktığımız zaman, 2020 yılında yaşanan Elâzığ ve İzmir depremleri, ardından yaşanan 6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinden sonra Karadeniz Bölgesi başta olmak üzere yaşanan sel afetleri, heyelanlar ve 2020-2022 yılları arasında yaşadığımız pandemi gibi olaylarla 250 bine yakın insanımızı kaybettik beş yıl içerisinde ve maalesef 400 bini geçen bina ve bina türü yapı başta olmak üzere çok sayıda üstyapı ve altyapı hasar görüp 250 milyar dolara yakın mali kayıplarla karşılaşılmıştır. Deprem Komisyonu raporlarındaki önermelerimizin hiçbiri hayata geçirilmemiştir. Neden arazi rantı ve talanı üzerinde şekillenen kentsel imar ve yapı üretimi ve denetimi sisteminin değiştirilmesi konusunda bir çaba göstermiyorsunuz sayın milletvekilleri?

Günümüzde köyde yaşayan toplam nüfus ülke nüfusunun yüzde 5'i ya da 6'sını oluşturuyor, maalesef bu noktalara gerilemiş durumda. Çok sayıda köy, tüzel kişiliğini kaybetmiştir. Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da neredeyse hane sayısı 4-5'i geçmemektedir. 6360 sayılı Büyükşehir Yasası'yla zaten bir gecede köylerin yarısını mahalleye çevirdiniz, durum ortada. Köyde bugün yaşayan insanımızın en önemli sorunu mülksüzleşmedir ve köy yerleşik alan sınırları belirlenmediği için özellikle ülkenin batısında köy sınırları içerisinde bütün tarım alanları, meralar, ormanlar talan edilmekte ve maalesef imar plansız yapılar yapılmaktadır. Köyde sürekli oturanlara devlet destek verip bedava arsa üretmesi gerekirken neden bedel ödemeleri için köylünün boğazına çökülüyor? Bunu da burada sormak isterim.

Yine, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğini devre dışı bırakıyorsunuz. Bakın, 700 binden fazla üyesi olan Mühendis ve Mimar Odaları Birliği ayakta; ne yapmaya çalışıyorsunuz arkadaşlar, yarı özerk yapıdaki buraya da mı çökmeye çalışıyorsunuz? Derhâl bunu, 9'uncu maddede yapmış olduğunuz düzenlemeyi geri çekin, derhâl TMMOB'un bu bağımsız ve özerk yapısını korumanız gerekiyor. Bunu da buradan ifade etmek istiyorum.

10'uncu maddeye geldiğimizde de burada, 2004 ve 2008 yılları arasında kurulan ve bugüne kadar kanuni vecibelerini yerine getirmeyen, halkın sağlığını yok sayan bazı baz istasyonlarına üç yıl gibi bir ek süre tanımaktasınız. Ya, sürekli süre uzatma vererek şirketler korunurken halkın can ve mal güvenliğini de yok saydığınızı buradan ifade etmek isterim. Bu, bundan yirmi yıl önce hukuka aykırı kurulmuş ve hâlâ işletilmekte olan baz istasyon kulelerinin eksikliklerini tamamlama yerine, süre uzatımıyla çalışmalarına olanak sağlayan bir düzenlemedir. Bakanlığın görevi baz istasyonu işletmelerini mi korumak yoksa vatandaşın haklarını mı savunmak? Bunu buradan yine sormak isterim.

Arkadaşlar, gelin, halkın bize verdiği bu yetkiyle kamu yararını koruyarak halkın yararını koruyan yasaları yapmayla uğraşalım; merkezîleşmekten ve tek elde bu olayları toplamaktan, kazanamadığınız bu yerel yönetimlere de çökme huyundan vazgeçin.

Ben hepinizi saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)