| Konu: | 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2023 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifinin 1'inci Tur Görüşmeleri münasebetiyle |
| Yasama Yılı: | 3 |
| Birleşim: | 30 |
| Tarih: | 10.12.2024 |
AK PARTİ GRUBU ADINA FATMA ÖNCÜ (Erzurum) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; ekranları başında bizleri izleyen aziz milletimizi saygıyla selamlıyorum. 2025 Sayıştay bütçesi üzerinde grubum adına söz almış bulunmaktayım.
Çağdaş devletler içinde bütçe, vatandaş beklentileri çerçevesinde kaynakların hangi alanlara kullanılacağını sistematik şekilde gösteren bir belge olup bu belgeyi hazırlama görevi ve yetkisi millet iradesinin yegâne temsilcisi olan parlamentolara verilmiştir. Bütçe hakkının tezahürü bu şekilde gerçekleşmektedir. Ülkemizde de bütçenin kabulü ve uygulama sonuçlarının onanması görevleri yüce Meclisimiz eliyle yürütülmekte olup millet adına bütçe hakkını kullanan Meclisimiz, bütçe kanunları ile bütçenin uygulanmasına ilişkin yürütmeye verdiği yetkinin kontrolünü Sayıştay marifetiyle yerine getirmektedir. 6085 sayılı Sayıştay Kanunu, Sayıştayın görev ve yetki alanını genişleterek kamu denetimi alanında kilit bir kurum hâline gelmesini sağlamıştır. 2002 yılında başlatılan reform çalışmaları kapsamında kamu mali yönetimi sistemimiz yeniden yapılandırılmış, 2003 yılında kabul edilen 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'yla devletin tüm gelir ve giderleri ile borçlarının bütçe kapsamına alınarak yasama denetiminden geçmesi sağlanmıştır. 2010 yılında yürürlüğe giren 6085 sayılı Sayıştay Kanunu'yla kamu kaynağında kullanılan tüm faaliyetler Sayıştayın denetimi kapsamına alınarak dış denetimde ikili yapıya son verilmiştir. Bu gelişmeler, Sayıştayın daha nitelikli ve çok sayıda rapor üreten bir yapıya kavuşmasının önünü açmıştır.
Sayıştay, Anayasa'mızın 160'ıncı maddesine göre, Meclis adına kamu idarelerinin bütün gelir ve giderleri ile mallarını denetlemek ve kesin hükme bağlamakla görevlidir. Bütçe hakkının kullanılması, kamu mali yönetim sisteminin belirlenen usullere uygun şekilde denetlenmesi sorumluluğunu da beraberinde getirmiştir. Bu kapsamda, Sayıştay, kamu menfaatlerini koruma ve idarenin denetim yoluyla geliştirilmesini temin bakımından son derece önemli bir fonksiyon ifa etmektedir. Sayıştay, yürüttüğü denetimlerle yüce Meclisimize gözetim ve kontrol görevlerini yerine getirme konusunda önemli bir işlev üstlenmektedir. 2023 yılında merkezî yönetim için hazırlanan 4'ü genel rapor olmak üzere toplam 229 rapor kamu idarelerimizle ilgili önemli tespit ve sonuçları bizlere sunmaktadır. Sayıştay dış denetim genel değerlendirme raporlarında da görüleceği üzere, son beş yıllık dönemde Sayıştayın denetlediği kamu idare sayısı sürekli artış göstermiştir. Bu durum, Sayıştayın denetim kapasitesini sürekli geliştirdiğine işaret etmektedir.
Sayıştay raporları, kamu idarelerine faaliyetleriyle ilgili eksiklikleri görerek, raporlardaki önerileri de dikkate almak suretiyle iş ve işlemlerini daha iyi yürütme imkânı sağlamaktadır. Sayıştay tarafından yürütülen denetimler aracılığıyla, bütçe hakkının gereği olarak kamu idarelerinin faaliyet sonuçları hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisine ve kamuoyuna güvenilir ve yeterli bilgi sunulmakta; kamu mali yönetiminin hukuka uygun olarak yürütülmesi, kamu kaynaklarının korunması ile hesap verme sorumluluğu çerçevesinde mali saydamlığın iyileştirilmesine ve yaygınlaştırılmasına katkı sağlamaktadır. İdari faaliyet raporuna göre, Sayıştay tarafından kurumlarla yapılan eğitim protokolleri neticesinde, 2023 yılı içerisinde hem belediyelere hem de genel yönetim kapsamındaki idarelere yönelik çok sayıda eğitim programı düzenlenmiştir. Uluslararası düzeyde katılım sağlanan çeşitli eğitim programları da 2023 ve 2024 yılı içerisinde hayata geçirilmiştir. Kamu mali yönetim sisteminin iyi işleyişinde yol gösterici olarak kamu idarelerinin tespit edilen sorunlarının giderilmesi ve paydaşlara fayda sağlayabilmek amacıyla Sayıştayca gerçekleştirilen rehberlik ve eğitim faaliyetleri büyük önem arz etmektedir. Bu nedenle, bu tür faaliyetlerin sayısının artırılmasının kamu yönetim sistemimize önemli katkı sağlayacağının altını çizmek isterim.
Sözlerime son verirken 2025 yılı bütçemizin ülkemize, milletimize hayırlar getirmesini diliyorum. Bu duygularla Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunu ve ekranları başında bütçe görüşmelerini takip eden aziz milletimizi bir kez daha saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ ve İYİ Parti sıralarından alkışlar)