METİN ERGUN (Muğla) - Sayın Başkan, muhterem milletvekilleri, sözlerime merhum Ferdi Tayfur'a Yüce Allah'tan rahmet, ailesine ve sevenlerine başsağlığı dileyerek başlamak istiyorum.

Ferdi Tayfur'un vefatı dolayısıyla kendisini Orhan Gencebay ve rahmetli Müslüm Gürses gibi kült hâline getiren arabesk müzikle Türkiye'nin sosyolojik dönüşümü ve kültürel serencamı üzerine düşüncelerimizi paylaşmak üzere söz almış bulunuyorum. Bu vesileyle yüce heyetinizi saygılarımla selamlıyorum.

Muhterem milletvekilleri, arabesk müziğin tarihi de milletimizin sosyolojik dönüşümüyle çok yakından ilgilidir. Çünkü arabesk müzik 1960'lı yıllarda Türkiye'nin hızlı bir şekilde değişen toplumsal ve ekonomik yapısında doğmuş bir müzik türüdür. Bu dönem planlı kalkınma sürecinin başlatıldığı, tarımsal havzalarda bataklıkların kurutulduğu, büyük tarımsal alanların ortaya çıktığı ve tarımsal üretimde ilaç ve gübre kullanımıyla birlikte verim artışının yaşandığı bir dönemdir. Ancak bu dönem, göçle birlikte, şehirlere göç eden birçok insanın beklentilerinin karşılanamadığı, sosyoekonomik ve kültürel olarak kimlik arayışının yaşandığı bir dönemdir. Çünkü bu dönemde şehirlere göç eden insanlarımız, köyde olduğu gibi kendi evrenlerinde değil, yeni bir dünyada yaşamaya başlamışlardı. Komşuları artık akrabaları değil farklı şehir ve bölgelerden gelen tanımadığı insanlardı. "Gecekondu" ve "varoş" denilen şehirlerin çeperlerinde köy hayatının kurumsallığı olmadığı gibi, artık yalnızdılar. Bu noktada dönemin planlı kalkınma politikalarının endüstriyel tesisleşmeye öncelik vererek kırsaldan kente olan göçü ve değişen sosyoloji ihmal ettiği anlaşılmaktadır. Bu kesimler şehirlerinin sosyoekonomik hayatına tutunabilmek için şehirlerin çeperlerinde, gecekondularda kendilerine bir yaşam kurmuşlardı. Ne geldikleri yere ne de vardıkları yere ait olabilmişlerdi. Arabesk müzik kentleşememe, dışlanmışlık ve toplumsal eşitsizliklerin yansıması olarak bu dönemde doğmuştur. Arabesk, toplumsal özlemlere, hayal kırıklıklarına ve maruz kalınan haksızlıklara karşı duyulan isyanın dile gelmesine vesile olmuştur.

Merhum Ferdi Tayfur da tıpkı Orhan Gencebay ve rahmetli Müslüm Gürses gibi arabesk müzik türünün en güçlü temsilcilerinden biri olarak insanlarımızın duygularına tercüman olmuş isimlerden birisidir. Onun müziği tam da bu sosyolojik dönüşümün kalbinden doğmuş, gecekondulaşmanın sancılarını ve göç eden toplumsal kesimlerin yaşadığı duygusal gelgitleri derinlemesine yansıtmıştır. Bu yüzden arabesk müziğe yön veren isimlerin şarkılarını bu sosyolojinin bir yansıması olarak görmek gerekir. Biraz önce de ifade ettiğim gibi bu sanatçıların tarımsal alan ve üretimin artmasıyla büyük ovaların yakınlarında bulunan şehirlerin çeperlerinden çıkması bölgelerinin sosyoekonomik değişimleriyle yakından ilintilidir. Onlar Türkiye'nin kentleşme serüveninin, modernleşme sancılarının ve büyük şehirlerin gölgesinde yaşanan hayal kırıklıklarının birer aynası olmuşlardır.

1980l'i yılların ikinci yarısına kadar toplumsal hayatımıza damga vuran arabesk müzik ve kültür, kooperatifleşme, yapı kooperatifleşmesi ve kentleşme dinamikleriyle sönümlenmeye başlamıştır.

Muhterem milletvekilleri, Türkiye tarih boyunca göç, kentleşme ve toplumsal değişim gibi sancılı süreçlerden geçmiştir. Bu dönemlerde halkımız acılarını ve sevinçlerini müziğinde bulmuştur. Söz konusu toplumsal kesimler geleneksel kültürün "baba" gibi metaforlarını ve sembollerini hem müziklerinde hem de bu müzikleri icra eden sanatçıları nitelemede kullanmışlardır.

Günümüze gelecek olur isek iktidarın uyguladığı politikalarla Türkiye'nin sosyoekonomik yapısı yine değişmiştir. Türkiye kendisini her türlü yasal sınırlamaların üzerinde gören ultra zenginler ile fakirlerden ibaret bir sosyolojiye dönüşmüştür.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, tamamlayın lütfen.

METİN ERGUN (Devamla) - Bugün Türkiye'de genç ve orta yaşlı insanların nezdinde gençlik isyanı, tutunamama ve itiraz etme duygularını ifade eden "rap" müziğin baskın hâle gelmesine bu uygulamalar sebep olmuştur. Dolayısıyla bu tarz müzikler toplumun sosyoekonomik durumunun bir göstergesidir, bir sonucudur.

Konuşmama son verirken bir kez daha Ferdi Tayfur'a rahmet diliyor, hepinizi saygılarımla selamlıyorum. (İYİ Parti sıralarından alkışlar)