| Konu: | YENİ YOL Grubu önerisi münasebetiyle |
| Yasama Yılı: | 3 |
| Birleşim: | 48 |
| Tarih: | 15.01.2025 |
DEM PARTİ GRUBU ADINA OSMAN CENGİZ ÇANDAR (Diyarbakır) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; yeni oluşmuş olan YENİ YOL Grubunun grup önerisi üzerine söz almak için karşınızdayım. Bu vesileyle, YENİ YOL Grubunun oluşmasını kutluyorum, kendilerine başarılar diliyorum; ülkemize ve Türkiye Büyük Millet Meclisine hayırlı olmasını diliyorum.
MEHMET EMİN EKMEN (Mersin) - Teşekkür ediyoruz.
OSMAN CENGİZ ÇANDAR (Devamla) - Türkiye, Suriye'nin ulusal birliğine hizmet edecek, Suriye'nin çok kültürlü, çok mezhepli, çok kimlikli yapısını birleştirecek ve birlik içinde tutabilecek bir tutumu maalesef ortaya koyamamıştır. Bakın, Suriye nüfusunun yüzde 57 küsuru, yaklaşık yüzde 60'ı Sünni Arap'tır, yüzde 10'u Arap Alevi'dir; yine, yaklaşık olarak yüzde 10'u, çoğu Türkiye'yle doğrudan akrabalık hâlinde olan, Türkiye'deki soydaşlarıyla yakından akrabalık hâlinde olan Kürtlerdir; keza yüzde 10'una yakın bir oran Hristiyan Arap ve Süryani'dir, yüzde 6'sı Türkmen'dir, yüzde 3'ü Dürzi'dir, yüzde 3'ü Şii Arap'tır ve ayrıca, bu ülkede Ermeni, Adige, Çerkes ve İsmaili topluluklar mevcuttur. Haritalarda açıkça bu yapı görünür. Aynı zamanda, Baas rejimi yıkılmadan önceki ülkenin askerî konumu da yine haritalarda parçalanmış hâliyle ortadadır.
Şimdi, böyle bir ülke on üç yıl süren bir iç savaştan bitap, harap durumda çıkmıştır, ekonomisi çökmüştür ve doğrulabilmesi için -ayağa kalkması değil doğrulabilmesi için- yaklaşık 500 milyar dolara ihtiyacı vardır ve yedi yıl boyunca, bizim Hatay ili kadar bir büyüklüğü olan İdlib ilini 2017'den bu yana yönetmiş olan, Türkiye'nin koruyucu kanatları altında yönetmiş olan Heyet Tahrir el-Şam gelip Şam'a oturmuş durumda. Gelgelelim Heyet Tahrir el-Şam'ın, yukarıda anlattığım bu Suriye'yi ne tek başına yönetebilecek gücü ne de açıkçası böyle bir yeteneği var. Suriye'nin işi çok zor; birleşik kalması, barış içinde geleceğe doğru yol alması için -başta Türkiye- uluslararası desteğe ihtiyacı var ama Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın ağzıyla, Suriye'nin geleceğinin Suriye Arap Cumhuriyeti olacağı bildirildi. Bu, Türkiye'nin Suriye'ye yönelik olarak birleştirici ve bütünleştirici bir rol oynamayacağını ilan etmiş olmak demektir.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
OSMAN CENGİZ ÇANDAR (Devamla) - Bitiriyorum Sayın Başkan.
BAŞKAN - Buyurun, bitirin lütfen.
OSMAN CENGİZ ÇANDAR (Devamla) - Türkiye, elinde tuttuğu Suriye Millî Ordusu adlı grupları, hava ve topçu desteğiyle, bunları sağlayarak Suriye Demokratik Güçlerine yani Kürtlere ve onların Arap müttefiklerine saldırtarak -ki yapılan o- Suriye'nin birliğine hizmet etmesi mümkün değildir; hizmet edemezsiniz böyle Suriye'nin birliğine.
Bu bakımdan, Suriye'deki farklı toplum kesimlerine yönelik baskı ve şiddet politikalarının araştırılması ve Suriye'ye gidecek, yerinde inceleme yapacak bir Türkiye Büyük Millet Meclisi komisyonunun kurulması önerisi çok isabetlidir.
Genel Kurula saygılarımı sunuyorum. (DEM PARTİ sıralarından alkışlar)