AK PARTİ GRUBU ADINA HALUK İPEK (Amasya) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Anayasa Mahkemesinin 2025 yılı merkezî yönetim bütçesi üzerinde AK PARTİ Grubu adına düşünce ve kanaatlerimi paylaşmak üzere söz almış bulunuyorum. Ekranları başında bizleri takip eden kıymetli vatandaşlarımızı ve Gazi Meclisimizi saygıyla selamlıyorum.

1982 Anayasası, tek meclisli parlamenter sistem esas alınmak suretiyle hazırlanmış, tüm kurum ve kurullar bu esas çerçevesinde oluşturulmuştur. Anayasa'mızın 175'inci maddesi Anayasa’nın nasıl değiştirileceğini düzenlerken Türkiye Büyük Millet Meclisine kurucu irade yetkisi vermiştir. Türkiye Büyük Millet Meclisi, bugüne kadar kurucu irade yetkisini kullanarak Anayasa'da yapmış olduğu tüm değişikliklerle demokrasi alanını genişleten, siyasi faaliyetlerin önündeki sınırları kaldıran, hak arama özgürlüğünün önündeki engelleri kaldırmaya yönelik, modern dünyaya entegrasyonu sağlayan önemli adımlar atmıştır. Temel hak ve hürriyetlerin korunması, kötüye kullanılmasının önlenmesi, durdurulması ve sınırlandırılması yeniden ve daha anlaşılır hâle getirilmiştir.

1987 yılında 175'inci maddede yapılan, yapısal somut sonuçlar doğuran bir düzenleme getirilmişti. 1987 değişikliklerinin bir diğer demokratik hususiyeti, Türk Anayasa sisteminin tarihi boyunca, ilk defa olağan bir demokratik siyasal dönem içerisinde halkoyuna başvurularak gerçekleştirilen Anayasa düzenlemesi olmuştur. 1995 yılında yapılan değişikliklerle demokratik katılım imkânlarını dolaylı olarak değil doğrudan genişleten, katı yasaklamaları, sınırlandırmaları ortadan kaldıran bir girişim olmuştur. Seçmen yaşının 18'e indirilmesi, tutuklulara ve yurt dışındaki vatandaşlara oy hakkı tanınması, parti üyeliği yaşının indirilmesi, yükseköğretim elemanlarının ve öğrencilerinin parti faaliyetlerine izin verilmesi, partilerin kadın ve gençlik kolları teşkilatlanmasına gidebilmesi hususları demokratikleşme adına atılan adımlardan bazılarına örnek olarak gösterilebilir.

1999 yılında yapılan değişiklikle devlet güvenlik mahkemelerinde askerî yargı üyesi yargıçların yer alamayacağı yönündeki değişiklik önemli bir adım olmuştur.

2001 yılında özellikle temel hak ve özgürlüklerin sınırlanmasına dair 13'üncü maddede, temel hak ve özgürlüklerin kötüye kullanılmamasına dair 14'üncü maddede, kişi özgürlüğü ve güvenliğine dair 19'uncu maddede, düşünce açıklama ve yayma özgürlüğüne dair 26'ncı maddede yapılan değişiklikler Türkiye Büyük Millet Meclisi açısından çok büyük demokratikleşme adımları olmuştur.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Haluk Bey, "tweet" atınca hemen tutukluyorlar. Nasıl oluyor bu iş?

GÖKHAN GÜNAYDIN (İstanbul) - Olur öyle şeyler, olur.

HALUK İPEK (Devamla) - 2001 yılında yapılan Anayasa değişikliği ve 2003 yılında çıkardığımız uygulama kanunuyla parti kapatmalar zorlaştırılmış, 7 üyenin oyu şart koşularak kapatma kararı nitelikli çoğunluğa bağlanmış, AK PARTİ'ye taammüden tezgâhlanmış kapatma davası bu şekilde engellenebilmiştir.

2004 yılında yapılan Anayasa değişikliğiyle ölüm cezası Anayasa'dan kaldırılmış, temel haklar çerçevesinde büyük bir adım atılmıştır.

CAVİT ARI (Antalya) - Günümüze gelelim, 2004'lerden bu tarafa yirmi sene geçti, hâlâ o eski mağduriyet edebiyatı.

BERİTAN GÜNEŞ ALTIN (Mardin) - Hasta tutsakları tek tek öldürüyorsunuz. Binlerce hasta tutsak var Türkiye'de.

HALUK İPEK (Devamla) - 2010 yılında yürürlüğe giren 10 maddelik Anayasa değişikliği şahsımın Başkanlığında hazırlanmış, ilk defa askerî harcamalar Sayıştay denetimine açılmıştır.

CAVİT ARI (Antalya) - Hâlâ 2002 edebiyatı burada.

HALUK İPEK (Devamla) - Kadın-erkek eşitliğini hayata geçirme hususunda devlete yükümlülük yüklenmiş, 90'ıncı maddedeki değişiklikle uluslararası sözleşmeler, kanunlar hiyerarşisi açısından kanun ile Anayasa arasındaki araya yerleştirilmiştir. AK PARTİ olarak, 2006 yılında, milletvekili seçilme yaşını 30'dan 25'e indirdik. Yine, 2007 yılında halk oylaması yapılarak Cumhurbaşkanlığı seçimi yönetimine dair düzenlemelerle, halkın, Cumhurbaşkanını doğrudan seçebileceği demokratik yolun önü açılmıştır.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Urfa'ya faydası ne bu bütçenin şimdi Sayın Başkanım?

HALUK İPEK (Devamla) - AK PARTİ olarak... 2010 yılında, Anayasa Mahkemesi üyelerinin seçiminde Türkiye Büyük Millet Meclisine yetki tanınmış; Hâkimler ve Savcılar Kurulu üyelerinin bir kısmının, yine yargı mensuplarının demokratik seçimlerle belirleneceği öngörülmüş, demokrasimiz genişletilmiştir. AK PARTİ 2010'da, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yolunu açmış, askerî yargının alanını daraltmıştır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Bu bütçede Urfa'nın payı nedir Haluk Bey?

HALUK İPEK (Devamla) - Sayın Başkan...

BAŞKAN - Tamamlayın Sayın İpek.

HALUK İPEK (Devamla) - Siyasi partilerin kapatılmasını daha ağır şartlara bağlamış, böylece özgürlüklerin ve demokrasinin önü açılmıştır.

12 Eylül askerî darbesini yapanların yargılamalarını sağlayan Anayasa değişikliği, yine aynı şekilde, 2010 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisinin muhteşem adımıyla gerçekleşmiştir.

GÖKHAN GÜNAYDIN (İstanbul) - Yargıladınız değil mi 12 Eylülcüleri, yargılandılar değil mi?

HALUK İPEK (Devamla) - Evet, sanık olarak soruşturmada yer aldılar.

GÖKHAN GÜNAYDIN (İstanbul) - Büyük cezalar aldılar, beraber fotoğraflar verdiniz değil mi?

HALUK İPEK (Devamla) - Evet, yapamadığınızı yaptık. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

GÖKHAN GÜNAYDIN (İstanbul) - Ne yaptınız ya, ne yaptınız; kim ceza aldı? Ceza alan kim var?

HALUK İPEK (Devamla) - Son olarak... 12 Eylüle çok karşıydınız ama onları sanık sandalyesine biz oturttuk.

GÖKHAN GÜNAYDIN (İstanbul) - Onlarla berabersiniz, onların ürünüsünüz!

HALUK İPEK (Devamla) - 2017 yılında yapılan değişiklikle yine başkanlık sistemi getirilmiştir.

Arkadaşlar, zamanım daraldığı için... Bütün bu değişikliklerle Türkiye Büyük Millet Meclisi demokratikleşmeyi genişletmiş ve tarihine altın harflerle yazmıştır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

HALUK İPEK (Devamla) - Yine, sorumluluk bizdedir, bunu tekrar yapabiliriz.

Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri olarak, parlamenterler olarak yeni bir anayasayı yapmayı hep birlikte gerçekleştirebiliriz diyor, hepinizi saygıyla sevgiyle selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)