Konu: | Emekli maaşlarının ve bayram ikramiyelerinin artırılmasına ilişkin gündem dışı konuşması |
Yasama Yılı: | 3 |
Birleşim: | 59 |
Tarih: | 19.02.2025 |
ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; emeklilerimizle ilgili yapılan düzenlemeye rağmen emeklilerimizin refah düzeyini artıracak bir gelişme sağlanmadı ve emeklilerimiz büyük bir geçim sıkıntısı içindeler. Ayrıca, emeklilerle ilgili yapılmasını istediğimiz düzenlemelerin tam da aksi yapılıyor. Örneğin, ilaç katkı payının kaldırılmasını istemiştik, iktidar kalktı ilaç katkı payını artırdı. İntibak düzenlemesi, katsayı düzenlemesi zorunlu ihtiyaç; emekliler için mutlak surette tüm emeklileri kapsayan seyyanen zam yapılmalı ve onların yaşam seviyeleri artırılarak asgari ücretin altında emekli maaşı kalmamalı.
Değerli milletvekilleri, biliyorsunuz, yakın dönem içinde ramazan gelecek, sonrası bayram. Ramazan Bayramı ikramiyelerine baktığımız zaman, Ramazan Bayramı ikramiyeleri de emeklilerin ihtiyaçlarını karşılamakta çok düşük kaldı. Onun için 2018 yılında Cumhuriyet Halk Partisinin önerisi sonucu başlayan bayram ikramiyesinin değeri ederi ile bugünkünü sizlere bir mukayese etmek istiyorum.
Değerli arkadaşlar, 2018 yılında 1 kilo baklava 80 lirayken 1.000 liralık bayram ikramiyesiyle 12,5 kilo baklava alınabiliyormuş. 2025 yılında 3.000 lirayla -1 kilo baklava ortalama 800 lira- 3,7 kilo baklava alınabiliyor. Marka baklavayı ise Antep'ten almaya kalkarsanız 2 kilo baklava parası bir bayram ikramiyesi etmiyor. Keza, bayram ikramiyesi asgari ücretin de yüzde 62'siyken bugün asgari ücretin yüzde 13,5'una gerilemiş bulunuyor. Ayrıca, 2018 yılında vekâletle kurban kesim ücretini Diyanet İşleri Başkanlığı 850 lira olarak açıklamıştı; emekli, bayram ikramiyesiyle bir kurban alabiliyordu. Bugün, 2024 yılında açıklanan kurban vekâlet ücretine göre bir budu dahi emekli bayram ikramiyesiyle alamıyor. 2018 yılında bayram ikramiyesiyle 175 litre mazot alınabiliyordu, 2025 yılında 63 litre mazot alınamıyor. Ayrıca, 2018 yılında bayram şekerinin kilosu 10 liraydı, 100 kilo şeker alınabiliyordu; 2025 yılında ortalama 200 liradan 15 kilo bayram şekeri alınabiliyor. 2018 yılında 25 liradan 40 kilo lokum alınabiliyordu, 2025 yılında 18 kilo lokum zor alınıyor.
Keza dolar üzerinden baktığımız zaman, 2018 yılında dolar olarak 214 dolar alınabiliyordu, bugün 36,70 dolar alınabiliyor. Gram altın üzerinden değerlendirdiğimizde, 2018 yılında 1 gram altın 192 lirayken 5 gram altın alınıyordu, bu yıl, 2025 yılında 1 gram altını bayram ikramiyesi karşılamıyor.
Bu durumda, bayram ikramiyesi çok düşük kaldı, bunun mutlak surette artırılması gerekiyor. Bunun için Meclis Başkanlığına bir kanun teklifi sundum. Kanun teklifinde en düşük bayram ikramiyesinin asgari ücret düzeyine çıkarılmasını talep ettim çünkü içinde bulunulan ekonomik koşullarda bayramda olsun emeklinin yüzü gülsün. (CHP sıralarından alkışlar) Emekli torununa harçlık veremiyor, emekli alışverişe gittiğinde istediği ürüne erişemiyor; et ve sütten, mamul ürünlerden uzak kalıyor, sabahları gün doğarken Et ve Süt Kurumunun önünde sıraya girip 1 kilo et almanın peşine düşüyor. Yaşamlarının en iyi yıllarını çalışarak geçirmiş bu insanlara zulmetmekten vazgeçilmeli, verdiğimiz kanun teklifi dikkate alınarak bayram ikramiyesi olsun asgari ücret düzeyine çıkarılmalıdır.
İçinde bulunduğumuz koşullarda emeklinin bugün aldığı emekli maaşı 14.469 lirayla herhangi bir büyükşehirde ev kiralayamıyorsunuz. Bunun giyimi var, ayakkabısı, elbisesi, gıdası var; bunlar dikkate alındığında içine düşürüldüğü durum içler acısıdır. Onun için de emeklilerin refahını artıracak düzenlemeleri bu Meclis yapmalıdır. İktidar bu durumu görmüyorsa alanda herhangi bir emekli kahvesine gitsin onları dinlesin. (CHP sıralarından alkışlar)
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Buyurun, devam edin.
ÖMER FETHİ GÜRER (Devamla) - Emekliler arasında uçurum da var çünkü 2000 öncesi, 2000-2008 aralığı, 2008 sonrası olmak üzere üç ayrı maaş ödeniyor. Katsayı düzenlemesi 2008 yılında yüzde 70'ten yüzde 35'lere düşürülmeseydi bugün emeklinin maaşı geçim seviyesini sağlayabilecek boyutta olacaktı. Onun için, Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarı, emekçinin de emeklinin de haklarını gasbetmekte çok mahir.
Gelin, bu bayram ikramiyesinde olsun onların yüzünü güldürelim ve emeklilere asgari ücret düzeyinde bayram ikramiyesi verelim diyor, yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)
Teşekkür ediyorum Başkanım.