GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: Adana’da yaşanan zirai dona ilişkin gündem dışı konuşması
Yasama Yılı:3
Birleşim:70
Tarih:25.03.2025

MUHARREM VARLI (Adana) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Çukurova bölgesinde ve Adana özelinde yaşanan zirai don hakkında gündem dışı söz aldım. Hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Sözlerime başlarken, idrak edeceğimiz Kadir Gecesi'nin ve pazar günü yaşayacağımız Ramazan Bayramı'nın hepimize, ülkemize, milletimize ve Türk-İslam âlemine hayırlar getirmesini temenni ederek başlamak istiyorum.

22-25 Şubat tarihleri arasında İç Anadolu Bölgesi'nde kar yağışı sonrasında Adana, Hatay, Mersin illerini kapsayan ciddi bir zirai don yaşandı ve bu zirai don neticesinde de hem narenciye ağaçları hem de diğer bitkisel ürünlerin tamamı ciddi manada zarar gördü. Dolayısıyla bölgemizde, özellikle Adana özelinde limon ağaçlarının hemen hemen büyük çoğunluğu kurudu, kurumadıysa bile bu yıl meyve verebilecek durumda değil. Yine, portakal ağaçlarının büyük çoğunluğu meyve verebilecek durumda değil, greyfurt aynı şekilde; bir tek etkilenmeyen "tatlı" diye tabir ettiğimiz mandalina cinsleri oldu. Dolayısıyla bu zirai don neticesinde zarar gören çiftçilerimizin bir an önce ilçe tarım müdürlükleri tarafından zarar ziyan tespitlerinin yapılması ve bu zarar ziyan neticesinde de çiftçilerimizin mağduriyetinin bir an önce giderilmesi açısından bugün burada çiftçilerimizin dileğini, onların taleplerini gündeme getirmek adına söz aldım.

Değerli arkadaşlar, bizim yine Adana bölgesinde, özellikle hem kuraklık hem de zirai don neticesinde buğday bitkisinde de çok ciddi zararlar oluştu. Yani şimdi, şu anda yeşil görünen buğdayların, belki ileriye dönük ümit vadeden buğdayların bile çok ciddi verim kaybına uğrayacağını görebiliyoruz. Ben çiftçiliğin, tarımın içerisinde olan bir insan olarak hem bu bölgeyi gezip gördüm hem de içerisinde yaşayan bir insan olarak bu zararın ne kadar olabileceğini tahmin edebiliyorum. Dolayısıyla hem TARSİM'in hem de ilçe tarım müdürlüklerinin bir an önce buğday tarlalarını, narenciye bahçelerini... Ve yine patates üreticileri de çok ciddi zarar gördüler. Patateslerin ilk, erken çıkanlarının çoğu büyük oranda kurudu, mısırı erken ekenlerin mısırları kurudu. Dolayısıyla çiftçilerimizin hem tohum hem mazot hem de gübreyle alakalı çok ciddi zararları oluştu. Bunları gidermek açısından bir an önce hem TARSİM'in hem ilçe tarım müdürlüklerinin zarar ziyan tespitinde bulunup çiftçilerimizin mağduriyetini gidermek açısından katkı sağlamaları lazım.

Yine "erkenci şeftali" dediğimiz şeftali türü ve nektarin türü de çiçeklerinin tamamını kaybetti. Ağaca belki bir şey olmayabilir, belki ağaç kendisini kurtarabilir ama bu yıl kesinlikle ne erkenci şeftaliden ne de nektarinden meyve almak mümkün değil.

Yine "erkenci erik" dediğimiz sert çekirdeklilerden de çok ciddi zarar görenler oldu. Dolayısıyla bölgede zirai donun getirmiş olduğu ciddi bir tahribat oluştu.

Değerli arkadaşlarım, bu TARSİM, mart ayı başlangıcı itibarıyla tahribatı gündeme alıyor. Çiftçilerimiz, mart ayından daha önceyi de yani şubat ve ocak aylarını da bu beklentinin içerisine, bu tahribatın içerisine almalarını istiyorlar. Yine, çiftçilerimizin Hükûmetimizden beklentileri arasında Ziraat Bankasının çiftçi borçlarını en az iki yıl faizsiz ertelemesi var. Bizim, üreten insanları korumak açısından, bir an önce bu zarar ve ziyan tespitini yapıp çiftçilerimizin mağduriyetini gidermek açısından hem TARSİM'in devreye girmesini hem de Ziraat Bankasıyla alakalı borçların ertelenmesini sağlamamız lazım.

Yine, küresel ısınmayla alakalı, kar yağışının ciddi oranda azalmış olmasından, yağmurun ciddi oranda azalmış olmasından kaynaklı barajlarımızda -bu yıl doluluk oranı- ciddi oranda bir su eksikliği yaşıyoruz.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, devam edin.

MUHARREM VARLI (Devamla) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Şu anda, kuraklık olduğu için mısır üreticileri, buğday üreticileri ve narenciye üreticileri ürünlerini sulamak istiyorlar ancak barajlarda yeterli su olmadığı için DSİ de kısıtlamaya gidiyor haklı olarak. İnşallah, bu manada da -daha önce de söylemiştim- kapalı devre sulama sistemine geçerek hem suyun buharlaşmasını engellemek hem su kaybını önlemek açısından Devlet Su İşlerinin ve Hükûmetimizin bir an önce bu konuda tedbir alması gerektiği kanaatindeyim. Bu manada, çiftçilerimizin zarar ziyanının tespitinin yapılması, TARSİM'in bir an evvel devreye girmesi ve Ziraat Bankası borçlarının en az iki yıl faizsiz ertelenmesi çiftçilerimizin talebidir.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (MHP ve AK PARTİ sıralarından alkışlar)