İYİ PARTİ GRUBU ADINA ŞENOL SUNAT (Manisa) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; İYİ Parti Grubu olarak, hayatın her alanında onurlu bir yaşam mücadelesi veren, çoğunlukla görmezden gelinen engelli vatandaşlarımızın yaşadığı sorunları tespit etmek ve çözüm önerileri geliştirmek amacıyla verdiğimiz grup önerimiz üzerine söz almış bulunuyorum. Bu vesileyle Gazi Meclisi, ekranları başında bizleri izleyen aziz milletimizi ve özellikle, hayata tutunma mücadelesi veren tüm engelli vatandaşlarımızı saygıyla hürmetle selamlıyorum.

(Uğultular)

ŞENOL SUNAT (Devamla) - Sayın Başkanım, bir uğultu var.

BAŞKAN - Değerli milletvekilleri, oylamada olmayanlar şimdi gelip sohbet ederek milletvekilimizin kendisini ifade etmesine mâni oluyor. (CHP, İYİ Parti ve YENİ YOL sıralarından alkışlar)

ŞENOL SUNAT (Devamla) - Sayın milletvekilleri, Engelliler Haftası'ndayız ve engelli vatandaşlarımızın hakları için bu kürsüye çıkan milletvekili arkadaşlarımızı saygıyla ve dikkatle izlemenizin önemli olduğunu da bir kere daha hatırlatmak istiyorum.

Türkiye'de engelli bireylerin yaşadığı sorunlar artık sadece bir hak eksikliği değil, doğrudan bir insanlık krizi hâline geldi. Engelli bireyler, anayasal eşitlik ilkesi kapsamında sosyal devletin koruması altında olması gereken dezavantajlı kardeşlerimizdir ancak son dönemde artan haberler, uygulamada ciddi boşluklar ve kamu denetiminde zafiyetler olduğunu açıkça göstermektedir.

Bakın, özel rehabilitasyon ve eğitim merkezlerindeki şiddet haberleriyle irkiliyoruz hepimiz. Otizm spektrumundaki çocukların eğitimi için açılmış bazı özel rehabilitasyon ve eğitim merkezlerinde yeterli uzman personelin istihdam edilmediği, bu nedenle otistik ve özel gereksinimli çocukların fiziksel ve psikolojik şiddete maruz kaldığı ortaya çıktı. Bu tür vakalar engelli çocukların "eğitim" adı altında istismar edilmesine neden olmakta, devletin denetim sorumluluğunu sorgulatmaktadır sayın milletvekilleri. Özellikle özel çocuklarımız için özel eğitim verecek eğitimci yetiştirme konusunda yetersizlikler ortadadır. Özellikle devlet okullarındaki kaynaştırma eğitiminin de yeterli olmadığı bilinmektedir.

Yine, kamu hastanelerinde istismar skandalları bizim Grup Başkan Vekilimiz Sayın Turhan Çömez tarafından çok açık bir dille dile getirilmiştir. Kamuya ait bir hastanenin yoğun bakım servisinde 7 yaşındaki mental engelli bir kız çocuğunun cinsel istismara uğraması engelli bireylerin sağlık hizmeti aldıkları kurumlarda bile yeterince korunamadığını göstermektedir. Bu durum, sağlık sisteminin içinde engelli bireylere yönelik şiddet ve ihmal riskinin dahi bulunduğunu kanıtlamaktadır.

Yine, değerli milletvekilleri, engellilerin sosyal ve ekonomik haklarında yaşanan ihlalleri de göz önüne getirmemiz gerekir. Örneğin, 7 bin kadrosu boş olan Diyanet İşleri Başkanlığı -engelli kadrosundan söz ediyorum- başta olmak üzere birçok kurumda engelli istihdam kotaları boş bırakılmakta, binlerce kişi beklemeye mahkûm edilmektedir.

Engelli öğretmen adayları için getirilen mülakat uygulamasının "eşitlik" ve "adalet" ilkesine aykırı şekilde uygulanacağı yönünde ciddi kaygılar var bu öğretmen akademisiyle ilgili.

Yine, hane geliri kıstası nedeniyle on binlerce engelli birey, engelli aylığı ve bakım ücretlerinden mahrum bırakılmıştır. 2025 yılında çıkarılan yasayla engellilerin emeklilik hakkı geri yürütülerek gasbedilmiştir.

Bakım veren kadın aile üyeleri için herhangi bir sosyal güvence sistemi kurulmamış, verilen vaatler tutulmamıştır.

ÖTV istisnası uygulamasında engellilere yönelik çelişkili ve mağdur edici uygulamalar devam etmektedir.

Yine, taşerondan sürekli işçiliğe geçişte engelli bireylerin yaşadığı ayırımcılık giderilmemiştir maalesef.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, tamamlayın.

ŞENOL SUNAT (Devamla) - Değerli milletvekilleri, Engelli Hakları İzleme ve Değerlendirme Kurulunun kamuya açık bir rapor üretmemesi, denetimden uzak ve kapalı bir anlayışın da göstergesidir. Yine, sosyal hayatta her konuda -çok önemli bir konu bu- erişilebilirlik maalesef engelli vatandaşlarımız açısından sağlanmış değildir.

Değerli milletvekilleri, özetlenen bu başlıklar engelli bireylerin sadece ekonomik değil fiziksel güvenliklerinin dahi tehdit altında olduğunu göstermektedir. Bu sebeple, Türkiye Büyük Millet Meclisinin bu tabloya kayıtsız kalmaması gerekmektedir.

Biraz önce YENİ YOL Partisinin yine engelli kardeşlerimiz için verdiği araştırma önergesinin Meclisimizden kabul oyuyla çıkması mutluluk vericidir. Bütün partilerin bu önergeyi ortak bir şekilde değerlendirerek bir komisyonun kurulmasını sağlaması çok önemlidir diyor, yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum. (İYİ Parti, CHP ve YENİ YOL sıralarından alkışlar)