GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: İYİ Parti Grubu önerisi münasebetiyle
Yasama Yılı:3
Birleşim:90
Tarih:21.05.2025

YENİ YOL GRUBU ADINA CEMALETTİN KANİ TORUN (Bursa) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 2003 yılında yürürlüğe giren 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun bugüne kadar yaklaşık 190 kez değiştirildiğini görüyoruz. Bu kadar sık değişen bir yasal metinden hayır gelmeyeceğini, milletin menfaati değil de çıkar gruplarının menfaatleri düşünülerek alelacele değişiklikler yapıldığını hepimiz biliyoruz. Ortaya çıkan manzara sadece kamu zararı değil kamu ahlakının, kamu yararının ve devlet ciddiyetinin ağır bir çürümesidir. Bu çürümenin en belirgin örneklerinden biri önergede de adı geçirilen Kıyı Yönetim ve Çevre Koruma A.Ş üzerinden işletilen ve Anayasa’nın 43'üncü maddesine açıkça aykırı olan kıyıların özelleştirilmesidir. Pazarlık usulüyle yapılan sözde ihalelerle halkın ortak malı olan kıyılar özel şirketlere devredilmiş, vatandaşın denize ulaşımı turnikelerle, duvarlarla, şezlong ücretleriyle engellenmiştir. Burada yapılan yalnızca bir ihale usulsüzlüğü değil aynı zamanda halkın anayasal hakkının gasbıdır.

Sayın milletvekilleri, ihale sistemimiz maalesef çürümeye doğru gidiyor. Birkaç ihale birleştiriliyor, firmalar her iş kalemi için ayrı fiyatlar veriyor ve en düşük toplam tutarı sunduğu görüntüsünü vererek aslında kâr edeceği kalemleri satır aralarına gizliyor. Bu sistem sadece projenin ileride nasıl revize edileceğini bilen firmalara avantaj sağlıyor. Böylece kamu kaynakları rekabet yoluyla değil bilgiye erişim ve kurumsal yakınlıkla el değiştiriyor yani şeffaf değil yandaş ihaleler yapılıyor. Açık ihalede 40-50 firma yarışırken bir istisna olarak düzenlenen pazarlık usulünde sadece 3-5 davetli şirket bulunuyor; bu şirketler çoğu zaman aynı işlerde ortaklık yapan, birbirleriyle yakınlığı olan şirketler oluyor. Tenzilat oranları ise yüzde 3-5'lerde kalıyor, açık ihalelerdeki yüzde 30-40'lık kırımlardan eser yok. Daha da vahimi; bu şirketlerin sunduğu fiyatlar işe başlandıktan sonra değiştiriliyor, projeye "revizyon" adı altında yeni iş kalemleri ekleniyor, ikmal ihaleleri devreye giriyor, ihale başlangıç fiyatının 3-5 katına bitiriliyor; Sayıştay raporları bu gerçeği yıllardır belgeleriyle ortaya koyuyor.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bu ihale düzeni sıradan bir yönetim hatası değil bilinçli bir tercihtir. Bu tercih, bir avuç zümrenin zenginleştirilmesi pahasına halkın yoksullaşmasına razı olan bir iktidarın ürünüdür.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Torun, buyurun.

CEMALETTİN KANİ TORUN (Devamla) - Genel Başkanımız Sayın Ahmet Davutoğlu Başbakan olduğu dönemde bu düzenin yanlışlığını açıkça söylemiş; Kamu İhale Kanunu'nu değiştirmeye, şeffaflık yasası ve siyasi ahlak yasasını çıkarmaya çalışmış ancak bu girişim Başbakanlığına mal olmuştur.

Gelecek Partisi olarak ortaya koyduğumuz "temiz siyaset belgesi" açıkça belirtmektedir; yolsuzluk kişisel değil sistematik bir sorundur, şahsi ahlakın yetersiz kaldığı yerde kurumsal şeffaflık ve hesap verebilirlik devreye girmelidir. Bu bağlamda yapılması gerekenler nettir; ihaleler şeffaflaşmalıdır, kamu ihaleleri siyasilerin zenginleşme aracı olmaktan çıkarılmalıdır. Siyasi etik yasası çıkarılmalı, ihaleye giren firmaların ortaklık yapıları ve siyasi bağları şeffaf hâle getirilmelidir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Torun, tamamlayın.

CEMALETTİN KANİ TORUN (Devamla) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Sayıştay raporları sadece kâğıt parçasından ibaret kalmamalı, Meclis komisyonları bu raporlar üzerinden gerçek bir siyasi ve hukuki hesap sorma süreci başlatmalıdır.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Teşekkür ediyorum. (YENİ YOL sıralarından alkışlar)