YENİ YOL GRUBU ADINA CEMALETTİN KANİ TORUN (Bursa) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Cumhuriyet Halk Partisi Grubunun teklif ettiği araştırma önergesi üzerine söz aldım. Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Nadir toprak elementleri yalnızca bilimsel ve teknik bir konu olarak değerlendirilemeyecek, ileri teknoloji, uluslararası ilişkiler ve dış politika anlamında uzun uzadıya konuşulması gereken bir husustur. 21'inci yüzyılın en önemli materyallerinden bahsediyoruz. Zira, grup önerisinde de açıklandığı üzere, bugün dünya çapında atılımlar yapılan ve ülkemizin de Togg'la katılmaya çalıştığı elektrikli araçların üretiminden tutun da yine ülkemiz adına önemli kazanımları olduğunu düşündüğümüz savunma sanayisine kadar birçok alanda kullanılan bu madenlerin rezervi konusunda büyük bir avantaja sahibiz. Eskişehir başta olmak üzere, Afyon ve Kütahya gibi şehirlerimizde bulunan bu büyük potansiyel çok yönlü, kapsamlı, planlı bir çalışmayla ülkemizin menfaatini temin edecek bir fırsata dönüştürülmelidir.

(Uğultular)

CEMALETTİN KANİ TORUN (Devamla) - Başkanım...

BAŞKAN - Buyurun, devam edin.

Dinleyelim lütfen hatibi.

CEMALETTİN KANİ TORUN (Devamla) - Katma değerli, yüksek teknolojili ürünlerde hâlâ ithalatçı konumundayız. Bu dezavantajlı durumdan tüm milletvekillerimizin rahatsız olduğundan eminim.

Değerli arkadaşlar, her gün yapay zekâ alanında gelişmeler yaşanırken, endüstri devrimlerinden bahsedilirken, yenilenebilir enerji kaynakları anlamında her ülke çeşitli paketleri açıklarken Türkiye bu ham madde yataklarının en büyüklerinden birine sahiptir. Çin elinde bulundurduğu işleme kapasitesiyle tekel konumunda bulunuyor. Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği peş peşe çıkardığı yasalarla bu alandaki rekabete katılmaya çalışıyor. Türkiye, hem istikbalini garanti altına almak, gelecek nesillere temiz ve güçlü bir Türkiye bırakmak hem de dış politikada denge siyasetinde etkin kullanabileceği bir jeopolitik kozu kaybetmemelidir. Türkiye, bu madenlerin yalnızca çıkarılarak satıldığı yani işlenmeden satıldığı, sonra işlenmiş hâllerinin satın alındığı bir ülke olmamalıdır. Bu millî servet dar ve kısa hedefler için feda edilmemelidir.

Bu hayati meselenin konuşulması ve tartışılması, yapılacak çalışmaların belirlenmesi, ulusal maden stratejisinin hayata geçirilmesi için adres Türkiye Büyük Millet Meclisidir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun tamamlayın.

CEMALETTİN KANİ TORUN (Devamla) - İktidar milletvekillerine seslenmek istiyorum: Değerli arkadaşlar, bu konu gündelik siyasetin çok üzerindedir. Önergeye destek vereceğimizi burada ifade etmek istiyorum, yeter ki bu konu etraflıca değerlendirilsin. Kamu kurumlarının, maden alanında faaliyet gösteren kurumların, uluslararası kuruluşların, üniversitelerimizin dinlendiği bir komisyon etkin ve verimli bir maden stratejisi için elzemdir. Bu mesele iç siyasetin değil, bilim, teknik ve diplomasinin ortak çalıştığı bir merkeze konumlanmalıdır.

Sayın Cumhurbaşkanı ve ABD Başkanı Trump'ın Amerika'daki görüşmelerinde nadir toprak elementlerinin gündeme geldiği, çıkarma ve işleme alanlarında ABD'yle iş birliği olabileceği iddiaları gündemdedir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

CEMALETTİN KANİ TORUN (Devamla) - Bu hususta Hükûmet kanadından bir açıklama beklemekle birlikte bu konunun iktidarın sıkışmışlıktan kurtulmak amacıyla ver kurtul anlayışıyla bir kapitülasyona dönüşmemesini, karşılıklı kazanım ve denge siyaseti çizgisinden uzaklaşılmaması gerektiğini tekrar etmek istiyorum.

Bu duygularla Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.(YENİ YOL, İYİ Parti ve CHP sıralarından alkışlar)