ZUHAL KARAKOÇ (Kahramanmaraş) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; İstiklal Harbi'nde topraklarımızdan emperyalizmin pençesini söküp atan, hürriyete olan susuzluğuyla millet iradesini canı pahasına koruyan Kahramanmaraş'ımızın ekonomik verileri ve deprem sonrası gelinen nokta hakkında gündem dışı söz almış bulunmaktayım. Bu vesileyle aziz Türk milletini ve Gazi Meclisimizi selamlıyor, ebedî Başkomutanımız Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları başta olmak üzere kahraman Türk askerine, şehitlerimizin aziz hatıralarına ve yiğit gazilerimize saygılarımızı sunuyor, 6 Şubat 2023 tarihli merkez üssü Kahramanmaraş olan depremlerde hayatını kaybeden vatandaşlarımızı rahmetle anıyorum.

6 Şubat 2023 tarihli asrın felaketi, memleketimizde sadece evlerimizi değil sanayi tesislerini, ticari hayatı, altyapı gibi ekonominin sinir uçlarını da vurdu. Bugün bu kürsüden sadece bir ilin değil geride bıraktığımız iki buçuk yılın ardından vatanın yüreğinde açılmış derin bir yaranın sesini bir kez daha duyurmak istiyorum çünkü Kahramanmaraş, 6 Şubat sabahı yalnız canlarını, binalarını ve anılarını değil işini, emeğini ve geleceğini de yitiren bir şehir oldu.

Kahramanmaraş, deprem öncesinde güçlü bir üretim ve ihracat altyapısına sahipti. TÜİK ve İŞKUR verilerine göre ilimizde imalat, inşaat ve ticaret sektörleri toplam istihdamın yüzde 69'unu oluşturuyordu. Sanayimizin lokomotifi olan tekstil, metal mutfak eşyaları, gıda ve kâğıt sektörleriyle ihracat yapan işletme oranı yüzde 25,8 düzeyindeydi. Ancak depremin ardından yaşanan yıkım bu ekonomik dinamizmi ciddi şekilde sekteye uğrattı. TÜİK 2023 verilerine göre, Kahramanmaraş, gayrisafi yurt içi hasılası en fazla azalan 6 ilden biridir, yüzde 2 oranında küçülme yaşanmıştır ve kişi başına düşen gelir de Türkiye ortalamasının, maalesef, yüzde 25 oranında altına düşmüştür. Bu tablo, yalnız rakamların değil insan hayatının anlatısıdır ve bu nedenle sadece üretimi değil sosyal hizmetleri de doğrudan etkilemiştir.

Eğitim alanına özellikle dikkat çekmek istiyorum. Depremin üzerinden neredeyse üç yıl geçmesine rağmen, Millî Eğitim Bakanlığı verilerine göre, Kahramanmaraş'ta yıkılan ya da ağır hasar gören okulların önemli bir bölümü henüz tamamlanamamıştır. 700'e yakın derslik yeniden yapım sürecindedir. Bu durum, binlerce öğrencimizin hâlen konteyner ve geçici binalarda eğitim görmesine yol açıyor. Konut eksikliği nedeniyle, atama yapılan öğretmenlerin önemli bir kısmı göreve başlayamamakta, tayin istemekte ya da kısa süre içerisinde il dışına gitmektedir.

Aynı tablo sağlık sektöründe de geçerli. Hekim ve hemşire açığı deprem öncesine göre yüzde 30 oranında artış gösterdi çünkü kalıcı konut eksikliği ve yaşam alanlarının yetersizliği memurların bölgeyi tercih etmesini zorlaştırıyor.

Tarımsal üretim alanında da benzer bir tablo var ve bu endişe verici. Depremle birlikte hem sulama altyapısı hem de tarımsal tesisler zarar gördü. 2024 yılı Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre, Kahramanmaraş'ta ekili dikili alanlarda yaklaşık yüzde 18'lik bir azalma yaşandı. Hayvancılıkta, özellikle yem maliyetlerinin artması ve mera alanlarının zarar görmesiyle üretim yüzde 15 civarında gerilemiş bulunmakta. Oysa Kahramanmaraş'ın bereketli ovası Anadolu'nun üretim kalbidir, bu kalbin yeniden atması için tarımsal altyapının onarılması, çiftçiye faizsiz kredi, mazot ve yem desteği verilmesi şarttır.

Eğitimde ise öncelikli görevimiz, yarım kalan okulların tamamlanması ve lojman destekleriyle öğretmenlerimizin kalıcı olarak istihdam edilmesidir.

Sağlık alanında hekim ve hemşire açığının kapanması için geçici görevlendirmeler değil kalıcı teşvik modelleri hayata geçirilmelidir.

Sanayide ise yatırımcının önündeki bürokratik engeller kaldırılmalı, vergi, sigorta ve kredi destekleriyle Kahramanmaraş yeniden üretim üssü hâline getirilmelidir.

Değerli milletvekilleri, biz inanıyoruz ki Kahramanmaraş yeniden ayağa kalktığında bu sadece bir şehrin değil Türkiye'nin direncinin, dayanışmasının ve umut gücünün yeniden vücut bulması olacaktır ve biliyoruz ki Kahramanmaraş yeniden yükselecek, bu ülkenin yarınlarına güç verecek; bir kez daha azmin, çalışmanın ve inancın simgesi olacaktır. İlk günden beri söylediğimi bir kez daha bu kürsüden tekrarlamak istiyorum: Kahramanmaraş için yardım değil yatırım istiyoruz. Bu şehirde çakılan her çivi, taşınan her tuğla Türkiye Cumhuriyeti'nin bekası için atılan yeni bir adımdır. (MHP ve AK PARTİ sıralarından alkışlar)