CHP GRUBU ADINA SÜLEYMAN ÇELEBİ (İstanbul) -  Teşekkürler Sayın Başkan.

Değerli milletvekilleri, çok önemli bir kanun tasarısını görüşüyoruz. Bu ülkede üretilen tüm değerlerde, biriken sermayede emeği olan emeklilerin sesine duyarsız kalmamanız dileğiyle yüce Meclisi bir kez daha selamlıyorum.

Özellikle, sözlerime Mustafa Kemal Atatürk'ün emeklilere bakışını yansıtan o güzel sözüyle başlamak istiyorum: "Bir milletin, yaşlı vatandaşlarına ve emeklilerine karşı tutumu, o milletin yaşama kudretinin en önemli kıstasıdır. Mazide muktedirken bu kuvvetiyle çalışmış olanlara karşı minnet hissi duymayan bir milletin, istikbale güvenle bakmaya hakkı yoktur." Mustafa Kemal Atatürk emeklilere böyle bakıyor.

Bugün önümüze gelen yasa tasarısı, toplumumuzun korunmaya en muhtaç kesimlerinden birisi hâline gelmiş olan emeklilerle ilgilidir. Anayasa'mızın 2'nci maddesi Türkiye Cumhuriyeti'ni tanımlarken sosyal bir devlet olarak tanımlamaktadır. Anayasa'mızın 61'inci maddesinde sosyal devlet olmanın gereği olarak devletin yaşlıları koruması açıkça belirtilmiştir. Ne yazık ki toplumumuzda yaşlılarımız ve emeklilerimiz, bu koruma ilkesinin çok uzağındadırlar ve açlık sınırının altında bir gelirle insani ihtiyaçlarını dahi karşılamaktan çok uzakta yaşamaya, hayata tutunmaya çalışmaktadırlar. Emekliler, bugün açlık sınırının altında yaşamını sürdürmekte, neredeyse zorunlu harcamalarını bile yerine getirememektedirler.

Cumhuriyet Halk Partisi olarak bizler, bir sosyal demokrat parti olmanın gereği, seçim bildirgemizde, emeklilerimizin yaşadığı bu adaletsizliğin çözülmesi gerektiğini ifade ettiğimizde "Kaynak nerede? Popülizm yapmayın." şeklinde yanıtlarla karşılaştık. Oysa sorun kaynak sorunu değildir, konu mali bir sorun da değildir; sorun, geçmişimize yönelik saygımız ve geleceğimize yönelik sorumluluğumuzdur. Bizler, bunun bilinciyle Türkiye Büyük Millet Meclisine yasa önerisi verdik. Verdiğimiz öneride temel taleplerimiz afaki olmadığı gibi uygulanabilirliği bulunan, gerçekçi ve olması gereken düzenlemelerdir.

Cumhuriyet Halk Partisi olarak, emeklilerimize refah payı ödemelerinin yapılması istenmiştir. Özellikle emekli aylıklarının enflasyon karşısında erimesinin durdurulabilmesi amacıyla, gayrisafi yurt içi hasılanın yıllık artış oranlarının emekli aylıklarına yansıtılmasını teklif etmişizdir.

Satın alma gücünün düşmesi ve emekli aylıklarının kuşa dönmesi nedeniyle, emekli olmasına rağmen çalışmak zorunda kalan yaşlılarımızın, emeklilerimizin 5510 sayılı Kanun'la getirilen sosyal güvenlik destek primi ödemesinin kaldırılmasını talep ettik.

Emekliliklerine ve aylıklarına hiçbir etkisi olmayan ve devlete çalıştıkları için bir haraç ödeme mantığına dayanan bu sosyal güvenlik destek primi ödemesinin, sosyal devlet anlayışıyla hiçbir bağlantısının olmadığını, bu nedenle kaldırılmasını teklif ettik.

Sigortalılardan, bir yandan genel sağlık sigortası primi alınmasına rağmen diğer yandan tedavilerinde tekrar katılım payı alınmasının sosyal adaletle ve sosyal devlet ilkesiyle bağdaşmadığını belirterek, tedavi katılım payının kaldırılmasını teklif ettik.

Gelin, gerçekten yaşlılarımız ve emeklilerimiz için, onların onurlu, insanca bir yaşam sağlamaları için bu düzenlemeleri yapalım diyoruz, bunu istiyoruz.

Kamuoyunda, Türkiye Büyük Millet Meclisinde milletvekillerinin emekli olmaları ve emekli aylıklarıyla ilgili yapılan düzenlemelerin yansımalarını hepimiz gördük, toplumun tepkisini hep birlikte yaşadık.

İktidar partisince Meclisimize sunulan yasa teklifi bu kaygılarımızı gidermekten uzak, emeklilerimizin beklentilerini karşılamamakta, sadece yapılmış olmak için yapılan bir tekliftir.

Adı "intibak" olmasına rağmen bu yasa, kamuoyunun ve emeklinin insanca, onurluca yaşamını sürdürebileceği nitelikte değildir. Adını "intibak" koymakla intibak olmuyor. Bu yasayla yapılan düzenlemeler yalnızca kısmi iyileştirmedir. Bunun adını bu anlamda doğru koyun, "Kısmi iyileştirme yapıyoruz." deyin. Bu yasa, emeklinin ihtiyacını giderecek nitelikte kesinlikle bir düzenleme getirmemektedir. Oysa, anlamı itibarıyla "intibak" tüm emekliler arasında maaş farklarını giderecek nitelikte olmalıydı. Anlaşıldığı kadarıyla, Cumhuriyet Halk Partisinin gerisinde kalmamak için verdikleri sözü yerine getirmiş gibi gözükme gayretiyle hazırlanmış, "dostlar alışverişte görsün" mantığıyla düzenlenmiş bir yasa teklifidir.

Bugünün can yakan sorunu sadece ertelenmiş ve emekliler arasındaki eşitsizlik ve maaş adaletsizliklerini gidermemiştir. Şöyle ki: Yasa tasarısında sorun sadece 2000 yılı öncesindeki emeklilerin sorunu gibi anlaşılmıştır. Yapılan düzenlemeler sadece 2000 öncesinde emekli olan 2 milyon 900 bin kişinin 1 milyon 900 bin kişisini kapsamaktadır. Aynı şekilde, 2008 yılından sonra yürürlüğe giren yeni kanuna göre emekli olacaklar açısından da ileride aynı sorun daha da büyümüş olarak karşımıza gelecektir. Adaletsizce uygulamalar bütünüyle devam ettirilecektir.

Esas olarak, söz konusu yasanın insanca yaşam standartlarına sahip olması gereken en önemli toplumsal grup olan emeklilerimiz açısından, en azından, asgari bir temel aylığı düzenlemesi gerekmekteydi, açlık sınırında bir düzenlemeye mahkûm edilmemeliydi. Oysa, yasa tasarısında, bırakınız asgari bir aylık düzenlemesini, yine yapılacak hesaplamalara dayalı olarak zaten çok düşük aylık almakta olan en sorunlu kesimlerin aylıklarında hiç artış yapılmaması gibi bir olasılık ortaya çıkmıştır.

Yine, söz konusu yasa tasarısında millî gelir artışından pay verme yerine sadece 2000 yılı için düzenleme yapmayla yetinilmiştir.

Yasa tasarısına bakıldığında yazımın ne kadar bulanık ve anlaşılmaz olduğu görülmektedir. Bir diğer deyişle, emekli aylıklarına gerçek güncelleme yapılmamaktadır, millî gelir artışından pay verilmemektedir. Emeklilerimizin aldıkları aylıklara almaları gereken refah artışlarının yansıtılarak mağduriyetlerinin kısmen de olsa giderilmesi sağlanabilir. Hâlen bu şans şu anda bu Meclisin önünde.

Sosyal devletin temel ödevlerinden biri, ülkede yaşayan herkesin refah düzeyini yükseltmektir. Bu çerçevede BAĞ-KUR emeklileri açısından da aynı düzenlemeler yapılmalıdır.

Kanun tasarısında, asıl korunması gereken tarımda çalışanlarla ilgili düzenlemeler de yapılmalıdır. Bu da eksik bırakılan bir yanıdır.

2003 ile 2008 yılları arasındaki dönem için bu tür sigortalılardan emekli olmuş yurttaşlarımızın aldığı yaşlılık, maluliyet ve ölüm aylıklarının artırılarak mağduriyetlerinin kısmen de olsa giderilmesi gerekmektedir. Söz konusu yasa tasarısında buna ilişkin bir düzenleme yapılarak, emeklilerimize gelecekte de insanca yaşayabilecekleri gelir sistemi yaratmak ve en azından bugünkü gelirlerini reel anlamda almalarını sağlayacak bir sistem kurmaktır.

Bu çerçevede, emeklilerin aldıkları aylıkları, sürekli iş göremezlik geliri, dul ve yetim aylığı alanların aldıkları gelir ve aylıkların artışlarının bundan sonra altı aylık olarak enflasyon oranında artırılmasıyla toplumun bu kesimlerine ödenen aylık ve gelir artışlarında millî gelirdeki artışların tümünün de dikkate alındığı bir sistem kurmak gerekmektedir.

Özellikle yaşlılık aylığı almakta iken yeniden çalışmaya başlayan sigortalılar açısından bu çalışmalarının emekli aylıklarına etki etmemesine rağmen aylıklarından sosyal güvenlik destek primi alınması adil bir uygulama değildir.

Bu uygulama emeklileri oldukça zor duruma sokmaktadır. Bu tür durumlarda emekli iken çalışmaya devam eden emeklilerimizin ödedikleri sosyal güvenlik destek primlerinin kaldırılması gerekmektedir.

Yaşlılık aylığı almak için emekliye ayrılan kişiler, dinlenmeleri gereken yaşlarda fiilen çalışmak zorunda kalıyorlar. Bunun tek nedeni emekli aylıklarının geçimlerine yetmemesidir. Geçinemediği için çalışmak zorunda kalan kişilerin?

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

SÜLEYMAN ÇELEBİ (Devamla) - ?emekli aylıklarının yüzde 15'inin kesilmesinin, çalışmanın cezalandırılması dışında hiçbir açıklaması yoktur. Bizler bu yasa tasarısının yeniden ele alınmasını ve sadece maliyet hesabının yapılmamasını diliyoruz.

Yüce Meclisi saygıyla, sevgiyle selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ederim Sayın Çelebi.