İLHAN DEMİRÖZ (Bursa) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Tasarısı'nın 19'uncu maddesinin (ç) bendinin değiştirilmesi konusunda vermiş olduğumuz önerge üzerinde söz almış bulunuyorum. Sizleri ve ekranları başındaki bizi izleyen değerli vatandaşlarımızı  saygıyla, sevgiyle selamlıyorum.

Değişiklik, bir cümleden ibaret. Yapı işleri Genel Müdürlüğüne Bakanlığa verilen görevleri yürütmek ama Bakanlık? Şu anda kanun hükmünde bir kararname bulunduğunu da belirtmek isterim.

Değerli milletvekilleri, vatandaşlarımızın barınma, mülk edinme, hak arama gibi özgürlüklerini hiçe sayan,  seçimle başa gelmiş yerel yönetimlerin yetkilerini  ortadan kaldıran, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile TOKİ'ye kültürel, tarihî varlık, askerî alan, mera, kamu ayrımı yapmaksızın istediği binaya el koyma, yıkma yetkisi veren, yasalaşması hâlinde kendisi afet yaratacak bir tasarıyla karşı karşıyayız.

Değerli milletvekilleri, bu tasarıyla kamusal hizmetler için ayrılmış olan eğitim, sağlık, sosyal ve kültürel faaliyetlerde kullanılan binalara, tesislere Bakanlık ve TOKİ istediği gibi el koyacaktır ve istediği gibi satacaktır. TOKİ, el koyduğu bu taşınmazlarda projelerinde yerel ve bölgesel sivil mimarinin çağdaş tasarımlarını dikkate almayacak ve TOKİ'ye devredilen yasal imar yetkileri kent ve çevreyle uyumsuz, planlama ve şehircilik ilkeleri gözetmeyen, imar hukuku, tarım, mera, orman, tarih, kültür tanımayan yapılaşmanın önünü açacaktır. Örnek derseniz, her ilde mutlaka vardır ancak benim aklıma hemen Bursa TOKİ Doğanbey Kentsel Dönüşüm ve Toplu Konutları geliyor. Sayın Başbakanın sözcükleri arasına aldığı "ucube" ve ucube konutlar Bursa'nın maalesef kalbine hançer gibi saplanmıştır.

Sayın Bakan, gezdiğim illerde bir gözlemimi sizinle paylaşmak istiyorum. TOKİ konutları, il ve ilçelerin yüksek kotlarında, şehir merkezine tepeden bakacak hâkim noktalara yapılmış. Bu mimari tarzı bu yasayla yetkileri artan TOKİ'nin bir öngörüsü müdür?

Değerli milletvekilleri, yasa böyle olunca 2/B arazilerinden villa yerleri yeni rantlar sağlanacak, mera alanlarında yapılacak yüzde 2 inşaat alanıyla yeni 2/B'ler yaratılacak, okul yeri beğenecek AVM yapmak isteyecek, hastane yeri beğenecek otel yapmak isteyecek, belediyelerin yetkisi ortadan kalkınca TOKİ veya Bakanlık Ankara'dan  karar verecek, ilçelerin, beldelerin kimlikleri ortadan kalkacak. Ne uğruna? Rant uğruna. Nasıl olacak? Bu yasayla olacak. Tabii bu tasarının getirdiği sakıncalardan biri de arkadaşlarımızın bahsettiği gibi 4743 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 21/B maddesi kapsamında alınması ve bunun ihale suretiyle değil pazarlık suretiyle yapılmasıdır.

Yine tasarının en önemli sakıncalarından biri de Büyükşehir belediyesi sınırları içinde ilçe belediyelerinin yok sayılarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığının büyükşehir belediyesi sınırları içindeki ilçe belediyelerinden dilediğiyle çalışıp istemediğiyle çalışmama yetkisi verilmesidir. Hatırlarsınız, İller Bankasının bundan önce belediyeye aktardığı kaynağın yarısı AKP'li belediyelere gitmişti. Şimdi de iktidar belediyeleriyle muhalefet belediyeleri arasında ayrım yaparak süreç iktidar belediyelerinden yana işletilmeye devam edecektir. Bu tasarıyla muhalefet belediyelerini halkın gözünde itibarsızlaştırmak için yeni bir mekanizma yaratılmaktadır.

Değerli milletvekilleri, Türkiye'de binaların depreme dayanıklı hâle getirilmesinin bu anlamda bir kentsel dönüşümün acil gereksinim olduğunun hepimiz farkındayız ancak bu tasarıyla değil.

Hepinizi  saygıyla ve sevgiyle selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ederim  Sayın Demiröz.