ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANI ERDOĞAN BAYRAKTAR (Trabzon) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Çevre ve Şehircilik Bakanlığımızın 2012 yılında gerçekleştirdiği faaliyetler ve 2013 yılı bütçe tasarısı hakkında bilgi sunmaya çalışacağım. Bu vesileyle yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Ülkemizde 20'nci yüzyılın ortalarından itibaren hız kazanmaya başlayan şehirleşme 1960'ta yüzde 33'e ulaşmış ve bugün itibarıyla da yüzde 76 seviyesini aşmıştır. Ülkemizdeki hızlı şehirleşme bir taraftan plansız ve çarpık yapılaşmaya sebep olurken diğer taraftan da doğal kaynakların ölçüsüz kullanılmasına ve çevre kirliliğine yol açmıştır.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, bu sorunların kalıcı bir şekilde çözümünü sağlamak gayesiyle kuruldu. Bakanlığımızın kuruluşundan itibaren yaptığımız çalışmalarla sürdürülebilir çevre ve yaşanabilir yerleşmeler sağlamak, şehirlerimizin marka değerini artırmak ve ülke çapında kentsel dönüşümü başlatmak doğrultusunda heyecanlı ve titiz bir yapı oluşturduk. Bu kapsamda, afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde sağlıklı ve güvenli hayat alanları oluşturmak gayesiyle, sizlerin de desteğiyle Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun'u çıkardık ve Sayın Başbakanımızın da katılımlarıyla Türkiye'nin 35 ilinde 3.169 binayı yıkarak dönüşümü başlattık.

Bu kanun ve ilgili diğer mevzuatın uygulamasını sağlayarak Türkiye genelinde yaklaşık 6,5 milyon konutun dönüştürülmesi planlanmaktadır. Kentsel dönüşümle sadece binalar yıkılıp yeniden yapılmayacak, aynı zamanda teknik altyapı, şehir meydanları, parklar, yeşil alanlar ve modern hayatın gerektirdiği sosyal donatıların oluşması ile şehirlerimizin marka değeri de artırılacaktır. Ayrıca, inşaat sektörü ile birlikte ilgili diğer sektörler de canlandırılacaktır. AK PARTİ tarafından kurulan Türkiye Cumhuriyeti hükûmetleri ile on yıl boyunca başarıyla yürüttüğümüz planlı kentleşme ve konut üretim seferberliği sayesinde büyük bir uygulama pratiği yakaladık. Aynı süreçte inşaat sektörü gelişti, ciddiyet ve derinlik kazandı. Bu olgu, kentsel dönüşümde de bize büyük kolaylık sağlayacaktır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; yasa ile ulaşılması düşünülen hedeflerin tek bir kurum tarafından gerçekleştirilmesi mümkün değildir. Bu nedenle, uygulamada başta yerel yönetimler olmak üzere, ilgili kamu kurumları, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve özel sektörle iş birliği içerisinde çalışmaktayız. Burada şüphesiz en önemli aktörler yerel yönetimlerdir. Bu kapsamda, İstanbul, İzmir, Bursa, Kocaeli ve Sakarya büyükşehir belediyeleri ile bunların ilçe belediyelerine riskli yapı ve riskli alan belirleme yetkisi verdik. Ayrıca, ülke genelinde yerel yönetimlerden Bakanlığımıza gelen riskli alan ve rezerv yapı alanı teklifleri incelenerek uygun görülenlere ilişkin işlemler ivedilikle tamamlanmaktadır. Bunlara ilaveten, Belediye Kanunu'nun 73'üncü maddesine göre, Bakanlığımızca toplam 16 kentsel gelişim ve dönüşüm proje alanı Başbakanlığa gönderilmiştir. Bakanlığımız, belediyeler ve TOKİ eliyle ülke sathında 250 noktada kentsel dönüşüm çalışmalarına aralıksız olarak devam etmektedir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Bakanlığımızca riskli yapıların tespitiyle ilgili olarak bugüne kadar 120 kuruluşa lisans verilmiştir. 6306 sayılı Kanun'un yürürlüğe girmesinden bu yana, yurt çapında "Kentsel Dönüşümde Sektörler Buluşuyor" temalı çalıştaylar ve bilgilendirme toplantılarına sektörle ilgili 5 binin üzerinde katılım sağlanmıştır. Kentsel dönüşümde esas hedefimiz, riskli yapıların vatandaşlarımız tarafından dönüştürülmesidir. Bu doğrultuda vatandaşlarımıza, imkânlar ölçüsünde kira desteği, kredi faizlerini sübvanse etmek gibi her türlü yardımlar yapılacaktır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Bakanlığımızın diğer bir faaliyeti olan coğrafi bilgi sistemlerinin kurulması çalışmalarında son aşamaya geldik. Bugün için, adres, bina, kadastro, idari birimler, ulaşım, hidrografya, arazi örtüsü, ortofoto, topoğrafya ve jeolojik altyapı gibi çok önemli olan 10 temel coğrafi veri içeren bir portal oluşturuyoruz. Bu portalın tamamlanmasıyla izleme ve koordinasyon altyapısı oluşacak ve ilgili kamu ve özel sektör kuruluşlarımıza kolay ve sağlıklı coğrafi bilgi aktarımı sağlanacaktır. Böylece yatırımlar da hızlanmış olacaktır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Bakanlığımızca çevreyi koruma gayesiyle yapılan çalışmalar ve de verilen teknik ve mali desteklerle son yıllarda kanalizasyon şebekesi ve atık su arıtma tesisiyle hizmet verilen belediye sayısında ve bu hizmetlerin verildiği nüfusta önemli artışlar olmuştur. 2002 yılında belediye nüfusunun yüzde 35'inde atık su arıtma hizmeti verilirken bugün bu oranı yüzde 72'ye çıkardık, ki bu 45 milyon kişiye tekabül etmektedir. Hedefimiz, 2023 yılında tüm belediyelerin atık su arıtma tesislerine kavuşmasını sağlamaktır. Ayrıca, yerel yönetimlerin atık su arıtma tesislerinin enerji giderlerinin yüzde 50'si Bakanlığımızca karşılanmaktadır. Bu kapsamda, bu yıl belediyelere 27 milyon TL ödeme yapılmıştır. 2003 yılında sadece 15 olan katı atık düzenli depolama tesis sayısı bugün 68'e ulaştı. Bugün itibarıyla bu tesislerde 879 belediyede 44 milyon kişiye hizmet verilmektedir. Ayrıca, Bakanlığımızca belediyelerimize son iki yılda 1.041 adet çöp toplama aracı hibe edilmiştir. Bunlara ilaveten, Bakanlığımızca belediyelerimize bisiklet yolu yapımı ile sokak iyileştirme çalışmalarında önemli destekler sağlanmaktadır. Yine, 2009-2020 Çevresel Gürültü Eylem Planı uygulaması doğrultusunda, gerekli gürültü ölçüm ve denetimleri de Bakanlığımız tarafından yürütülmektedir. Diğer yandan, bugün sayısı 208'e ulaşan deniz kirliliğini ölçüm istasyonlarında yılda 2 kez deniz suyu, dip çamuru ve deniz canlılarında 40 farklı parametrede kirlilik ölçümleri yapıyoruz. Denizlerimizde mavi bayraklı plaj ve marina sayısı 2003 yılında 151 iken bu sayıyı bugün itibarıyla 374'e çıkardık. 2012 yılı itibarıyla 81 ilde 122 adet sabit istasyon ve 3 adet mobil ölçüm aracıyla hava kalitesi ölçümü yapıyoruz. Alınan veriler değerlendirilerek anlık olarak halkın bilgisine sunuluyor. İlave olarak 39 sabit istasyon daha kuruyoruz.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; iklim değişikliği ile mücadele ve ozon tabakasının korunması kapsamında strateji belgeleri ve eylem planlarını tamamladık. Sera gazı emisyonlarının takibi de Bakanlığımız tarafından yapılmaktadır. Bu doğrultuda, tesisler ilk raporlamalarını 2016 yılından itibaren yapacaklardır. Yine, karbon piyasası oluşturmaya yönelik çalışmaları da sürdürmekteyiz.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; çevre izin ve lisans belgeleri yani ÇED artık elektronik ortamda veriliyor. ÇED için toplam 199 adet belgeyi 16'ya düşürdük. 13 ayrı yönetmelikle düzenlenen çevre izin ve lisansa ilişkin süreçleri tek yönetmelik altında topladık. Bakanlığımızca, 2012 yılında turizm ve konut, petrol ve madencilik,  atık ve kimya, ulaşım ve kıyı, tarım ve gıda, enerji ve sanayi yatırımlarına ilişkin toplam 283 proje için "ÇED olumlu", 2.845 proje için ise "ÇED gerekli değildir." kararı verilmiştir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; mekânsal planlama, yerleşme ve yapılaşma konularında 2023 yılını hedef alan Kentsel Gelişme Stratejisi ve Eylem Planı yani KENTGES'i etkin bir şekilde uygulamaktayız. Ayrıca, üst ölçekli plan ve kalkınma politikalarına uygun olarak ulusal ve bölgesel nitelikli mekânsal stratejik plan çalışmalarını Kalkınma Bakanlığıyla birlikte yürütmekteyiz.

Bakanlığımız ve büyükşehir belediyelerince ülkemizin genelinin yüzde 97'sinde çevre düzeni planları tamamlanmıştır. Ülke çapında enerji santralleri, askerî alanlar, eğitim ve sağlık alanları ile kamu yatırımları ve toplu konut alanları gibi yatırımlara ilişkin imar planları da Bakanlığımız tarafından hızlı bir şekilde onaylanmaktadır. Van ili ve çevresiyle Erciş ilçesinde hâlihazır haritalar, jeolojik etüt raporları ve imar planlama çalışmaları ile kentsel tasarım projeleri de Bakanlığımız tarafından tamamlanmıştır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 8.591 kilometre olan deniz kıyılarımızın yüzde 95'lik bölümünün kıyı kenar çizgisi tespit işlemleri tamamlanmıştır. Bu alanlara ilişkin tüm bilgi ve belgelerin envanterini çıkararak coğrafi bilgi sistemlerinde uygulanması için veri tabanı oluşturuyoruz. 2014 yılı sonuna kadar da tüm kıyılarımızın master planları ve bütünleşik kıyı alanları planlamasını tamamlamış olacağız.

Saygıdeğer Başkan, çok değerli milletvekilleri; şehirlerimizin marka değerini artırmak için özel projeler hazırlıyoruz. Bu doğrultuda İstanbul Finans Merkezi Projesi'ni tamamladık. Buna ilave olarak Diyarbakır Suriçi'nde tarihî dokuyu ortaya çıkarmak ve buradaki tescilli yapıları ihya etmek için dönüşüm çalışmalarını hem Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığımız hem Vakıflar Genel Müdürlüğümüz hem Kültür ve Turizm Bakanlığımız hem de Diyarbakır Valiliğimizle birlikte yürütmekteyiz.

İstanbul'da 3'üncü büyük havalimanını da kapsayacak şekilde kurulacak yeni şehir için harita alımları, imar planları ve kentsel tasarım çalışmalarını Ulaştırma Bakanlığı ile müşterek yürütmekteyiz.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesi işlemlerini basitleştirdik. Talep edilen belge sayısını azalttık. Böylece, belediyelere de büyük kolaylık sağladık. Yapmakta olduğumuz çalışmalar ile yapı ruhsat süresinin 5 iş gününe indirilmesi ve bu konuda teknik müşavirlik kuruluşlarına yetki ve sorumluluk verilmesi çalışmalarında son aşamaya geldik.

Saygıdeğer milletvekilleri, artık, yapı malzemelerimiz dünya piyasalarında en üst düzeyde rekabet edebiliyor. Bu doğrultuda, dünya standartlarında, kaliteli, fonksiyonel ve ucuz yapı malzemesi üretimi için yeni yönetmelik ve denetim sistemleri oluşturarak kullanıcı bilincini geliştirme noktasında çalışmalarımızı artırdık.

Yine, özel yapı müteahhitlerine yekti belgesi numarası vererek ve yapı ustalarına geçici ustalık belgesi düzenleyerek sektörü kayıt altına aldık. Sektörü kayıt altına alarak kayıt dışı ekonomi ile mücadeleye katkı sağlıyoruz. Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Eylem Planı'nda Bakanlığımıza ait eylemlerin hemen hemen tamamında yüzde 100 başarı sağlanmıştır.

Binalarımızdaki enerji verimliliğini artırmak için yoğun çalışıyoruz. Ülke olarak kentsel dönüşümlerde gerekli başarıyı elde ederek binalarımızı yalıtımlı hâle getirebilirsek toplam enerji sarfiyatımız yüzde 16 seviyesinde azalmış olacaktır. 2011 yılında başlattığımız uygulama ile 2012 yılında 44.000 adet enerji kimlik belgesi verdik ve ayrıca enerji kimlik belgesi verebilecek 8.500 uzman yetiştirdik.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Bakanlığımız doğal sit alanları, özel çevre koruma bölgeleri ve benzeri alanların tescil, onay ve ilanına dair usul ve esasları belirlemekte ve bu alanlarda koruma, kullanma ve yapılaşmaya yönelik iş ve işlemleri de yürütmektedir. Bu doğrultuda, Bakanlık bünyesinde Tabiat Varlıklarını Koruma Merkez Komisyonu ve 21 ilde 28 adet tabiat varlıklarını koruma bölge komisyonu oluşturduk.

Deniz ve kıyı koruma alanlarının büyüklüğünü 2.865 kilometrekareye çıkardık. Özel çevre koruma bölgelerindeki belediyelerin altyapı projelerine 2012 yılında yaklaşık 25 milyon lira kaynak aktardık.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; yapı denetimleri, Bakanlığımızca yetkilendirilen 1.682 yapı denetim kuruluşu tarafından, 81 ilimizde, artık daha etkin bir şekilde yürütülmektedir. Modern ve bilimsel dünyada olduğu gibi bizde de yapı denetim kuruluşlarımızı güçlendirmeyi ve teknik müşavirlik kuruluşu hâline getirmeyi hedeflemekteyiz.

Çok değerli milletvekilleri, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğümüz 22 bölge, 957 tapu ve 81 kadastro müdürlüğüyle yılda ortalama 20 milyon insanımıza hizmet vermektedir. Tapu müdürlüklerimizdeki işlemler artık on-line sistemle yürütülmektedir. Hâlen 341 birimde pilot olarak uygulanmakta olan başka ilde bulunan gayrimenkul işlemlerine dair yürüttüğümüz tapu işlemlerini 2014 yılı sonuna kadar tüm ülkede yaygınlaştırmış olacağız. Ülke genelinde tapu ve kadastro bilgilerinin bilgisayar ortamına aktarılması ve Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi'nin kurulması noktasında yani TAKBİS'i büyük ölçüde tamamladık. Yine, tapular artık on-line randevu sistemiyle vatandaşa sunulmaktadır. Bu doğrultuda yaptığımız tespitlerle, vatandaş memnuniyeti yüzde 95 seviyelerindedir. Yine, ülke genelinde, Türkiye kadastrosunun yüzde 99'unu tamamladık.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Bakanlığımız, imar, çevre ve yapım ile ilgili mevzuat düzenlemelerini yapmak, mekânsal strateji planlaması dâhil, üst ölçekli planları hazırlamak ve onaylamak, çevrenin korunması ve iyileştirilmesi faaliyetlerini yürütmek ve iklim değişikliğiyle mücadele etmek, afet zararlarını azaltmaya yönelik dönüşüm projelerini hazırlamak, güçlü bir yapı denetim sistemini kurmak ve yönetmek, enerji verimliliği yüksek yapılar için gerekli çalışmaları yapmak, yapı kooperatifçiliğini geliştirmek ve yenilikçi konut politikalarını üretmek, Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi çalışmalarını yürütmek, yerel yönetimlere rehberlik etmek, teknik ve mali destek sağlamak, doğal sit alanlarında, sorumluluğumuzdaki tüm iş ve işlemleri yürütmek için kurulmuştur.

EMRE KÖPRÜLÜ (Tekirdağ) - Sayın Bakan Çorlu ne oldu? Çorlu'yu anlatın, Tekirdağ'ı anlatın, bir sürü iddialarımız var.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANI ERDOĞAN BAYRAKTAR  (Devamla) -  Yine, Bakanlığımızın ilgili kuruluşu olan İller Bankası ile belediyelerimizin sorunlarının çözümüne çok ciddi katkılar sağlıyoruz. Bu doğrultuda faiz oranlarını düşürdük ve verdiğimiz kredilerin vadelerini uzattık.

2012 yılında kredi talebinde bulunan belediyelerden şartları uygun olanlara ayrım yapılmaksızın kredi sağladık. Küçük belediyelerin su ve kanalizasyon sorunlarının çözümü için su kapsamında 745 milyon TL hibe yardımı, 858 milyon TL kredi tahsisi yapılmıştır.

Yine, BELDES projesi kapsamında 52 adet belediyenin içme suyu inşaatının yapımı tamamlanmış, 17 adet de ise tamamlanma aşamasındadır.

Saygıdeğer milletvekilleri, bu doğrultuda ve Bakanlığımıza tahsis edilen bütçe imkânlarıyla bu hizmetleri daha da etkin ve verimli bir şekilde yürütmek için, bundan sonra da var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz.

Bu vesileyle, 2013 yılı bütçemizin ülkemize ve milletimize hayırlı olmasını diler, tekrar saygılarımı ve teşekkürlerimi sunarım. (AK PARTİ sıralarından alkışlar) 

BAŞKAN - Teşekkür ederiz Sayın Bayraktar.