BDP GRUBU ADINA HÜSAMETTİN ZENDERLİOĞLU (Bitlis) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 2013 yılı merkezî yönetim bütçesi 14'üncü maddesi hakkında Barış ve Demokrasi Partisi adına söz almış bulunmaktayım. Bu vesileyle hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Türkiye'de Bitlis ili en az gelişen, en az yatırım yapıldığı, işsizliğin, yoksulluğun kol gezdiği illerden biridir. Buralarda fukaralığın başka bir adı da cehennemdir.

Yıllar önce yapımı kararlaştırılan ve kamulaştırma çalışmaları yapılan organize sanayi bölgesiyle ilgili çalışmalar durma noktasına gelmiştir. Bitlis Ticaret ve Sanayi Odası olanca gayretine karşı, anlamsız çelişmeler ve iktidar tarafından yönlendirilen idari baskılar nedeniyle organize sanayi bölgesi bugüne dek istenilen seviyeye gelememiştir. Buna karşın, iktidar milletvekilleriyle belediye başkanı ve bürokrasinin büyük bölümü Bitlis Organize Sanayi Bölgesi olarak tahsis edilen ve kamulaştırma bedeli on yıl önce verilen organize sanayi bölgesinin arazisini şimdi de TOKİ'ye devretmeye çalışmaktadırlar. Bitlis merkez Belediyesi AKP'ye ait olmasına karşın, Bitlis kent merkezinde yapısal ve altyapı dâhil olmak üzere hiçbir soruna çare bulmamıştır, aksine AKP'li belediyelerin vurdumduymazlığı nedeniyle sorunlar gittikçe artmış, içinden çıkılmaz bir hâle gelmiştir ve Bitlis âdeta bir köye dönüşmüştür. En basit örneği, Bitlis Deresi'ni pislik, çöplük ve atıktan kurtarma propagandası çerçevesinde sadece tanıtım için 100 binlerce lira harcayan Bitlis Belediyesinin kanalizasyon atıkları dahi Kosor ve Rabat çaylarına akmaya devam etmektedir.

2011 yılının sonbaharından başlamak üzere birçok TV, gazete ve radyolarda 5 kilosu 100 TL gibi fiyatlara satışa sunulan ballar, Bitlisli bal üretici ve toptancılarını ekonomik olarak zora sokmuştur. Satışı yapılan söz konusu balların organik olmadığı anlaşılmış ancak reklamlarda kullanılan "Bitlis balı" gibi ifadeler nedeniyle bal üreticimizin piyasadaki güvenilirliği sarsılmış durumdadır.

Bunun için yerel yöneticiler, arıcılar, arıcılar birliği bir araya gelerek Bitlis balına hak ettiği değeri kazandıracak bir platform oluşturmaya çalışsa da gerek bürokratik engeller gerek bal tekellerinin baskısı gerekse de iktidar milletvekillerinin baskıları nedeniyle bu girişim bir türlü sonuç vermemektedir.

VEDAT DEMİRÖZ (Bitlis) - Benim öyle bir şeyim yok, bakmayın bana.

HÜSAMETTİN ZENDERLİOĞLU (Devamla) - Hâlâ bazı televizyon programlarında bal satışları devam etmektedir.

Sayın milletvekilleri, kentsel dönüşüm kararı çerçevesinde Bitlis'in en eski ve yoğun mahalleleri tam bir yıkımın eşiğindedir. Kentsel dönüşüm kararı alan, buna karşın kentsel dönüşüm çerçevesinde hiçbir girişimde bulunmayan Bitlis Belediyesinin kararları nedeniyle çok sayıda ev sahibi evlerinde tadilat yapamamaktadır. Yağmurdan ve kardan dolayı bu eski tarihî evler yıkılmaya yüz tutmuştur.

Bitlis'ten geçen uluslararası transit karayolu her yıl onlarca Bitlislinin yaşanıma mal olmaktadır. Duble yolları yapan AKP Hükûmeti, yaya trafiğini kullanacak kişileri düşünmeyerek hayatların, canların araç altında ezilmesine göz yummaktadır. 15 kilometrelik yol üzerinde 3 adet üst geçit bulunmakta, bunlardan birinin merdivenleri, diğer ikisinin de gerekli koruma önlemleri ve izolasyonu yapılmamıştır. Üst geçitleri kullanamamaktan ve yol güzergâhı üzerinde üst geçit olmamasından ileri gelen kazalar nedeniyle her yıl onlarca vatandaşımız hayatını kaybetmektedir. Özellikle, Çam Sitesi ve çevresinde gereken önlemler alınmadığı için trafik kazaları can almaya devam etmektedir. Bunun en son örneklerinden biri, Eren Üniversitesinde okuyan Ömer Erol trafik kazası geçirerek feci şekilde hayatını kaybetmiştir. Kazaların önlenmesi için yapılan bütün başvurular sonuçsuz kalmıştır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; TEKEL tütün, sigara fabrikası ve bağlı işletmelerinin kapanmasından bu yana Bitlis'te kent nüfusu gözle görülür bir göç yaşamaktadır. Yaşanan bu göçe karşın en ufak bir önlem, yatırım kararı alınmamıştır. Daha önce 4 milletvekili olan Bitlis, şimdi 3 milletvekili, yarın da kim bilir belki 2 milletvekiline düşebilir.

VEDAT DEMİRÖZ (Bitlis) - Nüfusu artıralım.

HÜSAMETTİN ZENDERLİOĞLU (Devamla) - TEKEL'in özelleştirilmesi sonrasında TEKEL'e ait taşınmazlar belediyelere devredilirken ne yazık ki Güroymak ilçe merkezindeki TEKEL'e ait taşınmazlar belediyeye devredilmemektedir.

Sayın milletvekilleri, geçmişimizin bugüne yansıması olan tarihî Bitlis evleri bundan otuz yıl önce yüzlerle anılırken ne hikmetse bugün bu evlerin sayısı onlarla ifade edilmektedir. İşte, burada gördüğünüz gibi, şu anda o tarihî evler yıkılmaya yüz tutmuştur.

VEDAT DEMİRÖZ (Bitlis) - Yenilemek için yapıyoruz, kentsel dönüşüm.

HÜSAMETTİN ZENDERLİOĞLU (Devamla) - Yıkılan tarihî evler onarılmamaktan dolayı şehir merkezi virane, harabe bir görünüm arz etmektedir. İlgili bakanlığın da dikkatine sunuyoruz.

Binlerce kişiye kredi verilmesi planladığı hâlde ödeme yapılmamıştır. Tatvan ilçemizde dağlarda yüksek miktarda bulunan ponza ham maddesi ile taş ocaklarındaki dinamit ve TNT kalıpları ile yapılan patlamalar nedeniyle  kent halkı ciddi bir şekilde rahatsızlık duymaktadır. Sık sık yaşanan patlamalar nedeniyle kent halkı korkmakta, patlamalar sonrası kentin üzerine toz bulutları çökmektedir. Tatvan'daki Can Hastanesinin bahçesine kadar bu ocaklardan parçalar gelmektedir. Bu rahatsızlıkların defalarca Özel İdare yetkililerine bildirilmesine karşın en ufak bir önlem alınmamıştır.

Ayrıca kentin üçte 1'ini bünyesinde bulunduran Sahil Mahallesi, Fuar bölgesi alt kısımları, Karşıyaka Mahallesi bir kısmı ile kentin göle yakın kısımları 90'lı yıllarda afet gerekçesiyle 1.555 kot farkının altında olan yerlerinde kamu yatırımları yapılmamaktadır. Bu nedenle geçmişte bölgede bulunan evler yıkılmadığı gibi, sonrasında askerî lojmanlar, hastaneler gibi birçok kamu kurumu ve kuruluşu söz konusu bölgede inşa edilmiştir.

Değerli milletvekilleri, söz konusu bölge afet kapsamına alındığı için, başta belediye olmak üzere, diğer kurumlar altyapı hizmetleri sunmamaktadır. Afet kapsamına alınan bu alanlara yapılacak yatırımlar, yasak olduğu için yapılmamaktadır. Bu nedenle belediyeyle halk sürekli karşı karşıya gelmektedir. Burada amaç, belediye çalışmalarını daraltmak ve başarısız göstermektir.

VEDAT DEMİRÖZ (Bitlis) - Göl yükselirse ne yapacağız?

İDRİS BALUKEN (Bingöl) - Kürsüden cevap verin. Arkadaşımız konuşmasını bitirsin, ondan sonra siz kürsüden cevap verin.

HÜSAMETTİN ZENDERLİOĞLU (Devamla) - Kentte "KCK" adı altında âdeta bir siyasi linç operasyonuna dönüştürülen gözaltı ve tutuklamalar nedeniyle kentte gözle görülür bir gerginlik hâlen yaşanmaktadır. Bunun yanı sıra, tutuklanan insanların birçoğu ekonomik hayatın içinden koparılarak cezaevine yollanmıştır.

Sayın milletvekilleri, geçtiğimiz yılbaşında yoğun bir kâr yağışından dolayı ilimizin en büyük ilçesine sadece 25 bin liralık bir kâr küreme ödeneği verilmişti. AKP'nin elindeki Bitlis Belediyesine direkt 500 bin, yoğun baskılar sonucu Tatvan Belediyesine toplam 60 bin lira sonradan ödeme yapılmıştır.

Belediye tarafından yapılan tesisler, bahçe ve sosyal alanlara bütün bu konulan isimlerle ilgili, sayın kaymakamlık tarafından reddedildiği görülmektedir. Özünde, aslında Sayın Başbakanın sık sık sözünü ettiği Ahmed-i Hani, Musa Anter gibi şahsiyetler, faili meçhul bir cinayete kurban verilen Vedat Aydın ile sokak ortasında öldürülen üniversite öğrencisi Şerzan Kurt isimleri bulunmaktadır. Eğitim destek evlerine verilen bu isimlerden dolayı bu eğitim destek evleri kapanmakta yahut da engellenmektedir.

Değerli milletvekilleri, yağışlı geçen mevsimlerde ekili alanlar sular altında kalmasına karşın, yıllardır bu soruna bir çözüm bulunmamıştır. Bu nedenle, her yıl Norşin çiftçisi milyonlarca lira zarar etmektedir. 1990'lı yılların savaş ortamını derinden yaşamış, Türkiye'deki 858 yerleşim birimleri içinde sondan 6'ncı sırada bulunan Mutki kamu hizmetlerinden hak ettiği payı alamamaktadır.

Kırsal ve dağlık bir arazi yapısına sahip olan Mutki ilçemizde yerleşim merkezleri arasında ulaşımı sağlayan yollar kışın uzun süreli kapanmaktadır. Belirli noktalarda kurulacak yol açma ve yapım istasyonlarıyla sorunun çözülmesi Mutki insanının bir beklentisidir.

Ayrıca, Mutki'de yapılan kazılar neticesinde ortaya çıkarılan kemiklerin kimlere ait oldukları hâlen sonuçlandırılmış değildir.

İHD Bitlis Temsilciliği ve diğer insan hakları kuruluşları tarafından, medya tarafından Mutki ilçesinde birçok toplu mezarın olduğu iddia edilmesine karşın bir çalışma yapılmaması şüpheleri uyandırmaktadır.

Mutki'de yapılan kazı çalışmalarının kepçe ve iş makineleriyle yapılması insanların vicdanını yaralamaktadır.  En kısa sürede, kazıların Minnesota Protokolü'ne uygun kurallar çerçevesinde yapılması beklenmektedir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

HÜSAMETTİN ZENDERLİOĞLU (Devamla) - Adilcevaz ilçemiz ceviz üretimi, kuru tahıl ve bakliyat üretimi açısından belgenin tahıl deposu konumundadır.Üretimin büyük çoğunluğu Gülistan Ovasında yapılmasına karşın, sulama faaliyetleri yapılmamaktadır.

Yaşanan  son  depremde  ilçe  merkezindeki  birçok bina hasar görmüştür. Konut ve iş yerlerinin de zarar gördüğü her 2 depremin ardından köylerde depreme yönelik hiçbir çalışma yapılmamıştır.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (BDP sıralarından alkışlar) 

BAŞKAN - Teşekkür ediyoruz.