AK PARTİ GRUBU ADINA MENDERES TÜREL (Antalya) - Sayın Başkan, çok kıymetli milletvekilleri; 338 sıra sayılı Kanun Tasarısı hakkında AK PARTİ Grubu adına söz almış bulunuyorum.

MEHMET ŞANDIR (Mersin) - Değerli arkadaşlar, bu emrivakiyle nasıl yönetecek Sayın Başkan?

MENDERES TÜREL (Devamla) - Hepinizi saygıyla selamlıyorum.

MEHMET ŞANDIR (Mersin) - Sayın Başkan, nasıl yöneteceksiniz? Bu emrivakiyle nasıl yöneteceksiniz?

MENDERES TÜREL (Devamla) - Bugün yine çok önemli bir yasa tasarısını görüşmekteyiz.

SIRRI SAKIK (Muş) - Ama bu uygulamanız ne adil ne de?

MENDERES TÜREL (Devamla) - Bu tasarı, yerel yönetim reformunun aslında bir kademe daha ileri götürülmesidir.

PERVİN BULDAN (Iğdır) - Konuşma ortamı yoktu Sayın Başkan. Konuşma ortamı olmadan hatip nasıl konuşacak orada?

MENDERES TÜREL (Devamla) - Bugün burada ne devletin yeniden yapılanmasıyla ilgili bir yasayı ne de bir güvenlik yasasını ne de ekonomik sorunların çözümüne yönelik bir yasayı tartışıyoruz. Tartıştığımız yasa tasarısı, tamamen bir yerel yönetim reformundan ibarettir.

ALİ HAYDAR ÖNER (Isparta) - Ne reformu?

OKTAY VURAL (İzmir) - İhanet yasası!

MENDERES TÜREL (Devamla) - Partimizin buradaki amacı, millete, vatandaşa daha iyi hizmet götürmek, yerel yönetimde demokrasiyi geliştirmek, yerel yönetim özerkliğini artırmak, artık şehir merkezinden köye kadar her yerde vatandaşın yerel hizmetlerin hesabını sormasını sağlamaktır.

Şu noktaların altını kesin bir şekilde çizmek istiyorum: Bu reform aslında bir demokrasi reformudur. Günümüzde demokrasinin temel şartlarından birisi yerindenlik prensibidir. Yani kamusal sorumluluklar vatandaşa en yakın makam tarafından kullanılır demektedir.

ALİ SERİNDAĞ (Gaziantep) - O zaman belde belediyelerini niye kapatıyorsunuz?

MENDERES TÜREL (Devamla) - Köydeki vatandaş sadece muhtara, il genel meclisine geçmişte oy verirken, şimdi büyükşehir belediye başkanı, ilçe belediye başkanı, belediye meclisi ve muhtarlıklara oy verecektir. Bu tasarıyla vatandaş hizmet almak için, hizmetin hesabını sormak için kendi seçtiği belediye başkanını artık bu yasa sayesinde sorumlu tutabilecektir.

Bu reform, hızlı kentleşme karşısında geç kalmış bir reformdur. Türkiye'de kent nüfusu 1980'lerde yüzde 35 iken, bugün yüzde 80'lere ulaşmıştır. Artık ekonominin merkezi şehirlerdir. Bu çağda şehirlerdeki yatırımlar ve hizmetlerin hızlı bir şekilde Ankara'dan bakanlıklar eliyle yönetilmesi hem para israfıdır, hem zaman israfıdır ve fevkalade verimsizdir. Bu çağda yönetimin vatandaşa en yakın şekilde olması, onu dinlemesi, ona hesap vermesi zaruridir.

YILDIRAY SAPAN (Antalya) - Kendin bile inanmıyorsun.

MENDERES TÜREL (Devamla) - Öncelikle, bu yasaya emeği geçen, katkı sağlayan, başta Sayın İçişleri Bakanımıza, benden önceki sayın yerel yönetimler başkanımıza, İçişleri Komisyonumuzun Başkanına, iktidar ve muhalefet tüm üyelerine, Bakanlık bürokratlarına şükran ve saygılarımı iletmekle birlikte yasanın hazırlanmasına temel oluşturan anlayışa da kısaca değinmek istiyorum.

MEHMET S. KESİMOĞLU (Kırklareli) - Bakanlık hazırlamadı ki Sayın Başkan.

MENDERES TÜREL (Devamla) - AK PARTİ ve liderinin siyaset anlayışı ve felsefesi yerel yönetimlerde elde edilen başarıdan ve bu başarıya gösterilen teveccühten doğmuştur. Bilindiği gibi, AK PARTİ'nin devlet felsefesi, devletin milletine amade olduğu bir yapı üzerine kuruludur. AK PARTİ ve ideolojisi "Önce insan" yani "İnsanı yücelt ki devlet yücelsin, insanı yaşat ki devlet yaşasın." ilkelerini esas almaktadır. Bu açıdan bakıldığında millet salt anlamda yönetilen, siyasetçi de salt anlamda yöneten pozisyonlarını değiştirmiş, siyasetçi hizmetkâr, halk da kendisine hizmet edilen konumuna yükselmiştir. AK PARTİ ve Başbakanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan, hizmeti hiçbir zaman bir lütuf olarak görmemiştir. Bunun hak olduğunu daima vurgulamıştır.

Çok kıymetli milletvekilleri, malumlarınız olduğu üzere, Türkiye'de ilk kez 1984 yılında, İstanbul, Ankara ve İzmir büyükşehir belediyeleri kurulmuştur. 1986 ve 2000 yılları arasında bu sayı 16'ya çıkarılmıştır. Bundan sonra, 2004 yılında, AK PARTİ, Sayın Genel Başkanımızın belediye tecrübesinin de sayesinde ilk kez bir ciddi yerel yönetim reformu gerçekleştirmiştir. 2004 yılında hem Belediyeler Kanunu 1934'ten sonra ilk kez kapsamlı bir şekilde revize edilmiş hem de İstanbul ve Kocaeli büyükşehir belediyeleri yetki alanı il sınırı olarak genişletilmiştir.

Kıymetli arkadaşlarım, 2004 yılındaki bu rapor, aslında Avrupa Konseyi Yerel Yönetim Özerklik Şartı'nın bir gereğidir. Türkiye, Avrupa Konseyinin Yerel Özerklik Sözleşmesi'ne 1988 yılında imza koymuştur. Bu sözleşme 1992 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından onaylanmıştır ve 93 yılında da yürürlüğe girmiştir. Ama bu yöndeki bütün iyi niyetlere, hazırlıklara rağmen, kanun çıkarılması için, reform yapılması için AK PARTİ İktidarı beklenmiştir. 2004 yılında, yerel yönetimler reformu, muhalefetin uzlaşmaz tutumuna, o zaman, bildiğiniz, Cumhurbaşkanı vetoları ve Anayasa Mahkemesi süreçlerine rağmen yapılmıştır. Bugün bu büyükşehir belediyesi kanunu için muhalefet tarafından söylenen bazı sözler de o zaman aynen söylenmiştir. O zaman da yerel yönetimler reformunun Türkiye'de federasyon için yapıldığı söylenmiştir ama reformun üzerinden sekiz yıl geçmiştir, belediyeler de yerindedir, Türkiye de yerindedir, üniter devlet yapısı da sapasağlam yerindedir.

Yine, Avrupa Birliği uyum sürecinde, bizden önce gündeme gelmiş olan Kalkınma Ajansları Kanunu da bizim dönemimizde yani 2006 yılında çıkarılmıştır. O zaman da muhalefet yine aynı şekilde kıyameti koparmıştır. "Türkiye bölgelere bölünüyor." denilmiştir.

YILDIRAY SAPAN (Antalya) - O muhalefetten belediye başkanı olmak istiyordun ya.

MENDERES TÜREL (Devamla) - Ama daha sonra bütün iller "Hani bizim kalkınma ajansımız?" diye muhalefet milletvekilleri tarafından sıraya girmiştir.

Aslında, Avrupa Konseyi Yerel Özerklik Şartı'na uyum süreci bu yeni kanunla devam etmektedir. Bu kanunun temel amaçları, gerekçede belirtildiği gibi, Türkiye'de demokrasiyi gerek ülke gerekse yerel düzeyde güçlendirmek, belediye hizmetlerinde verimliliği sağlamak ve belediyelerin daha iyi hizmet götürmesini temin etmektir.

Çok tartışılan konulardan biri de referandum meselesidir. Muhalefet, Avrupa Konseyine atıfta bulunarak "Referandum şart." diyor. Oysa bu söylem de tam anlamıyla gerçeği ifade etmemektedir. Zira, Avrupa Konseyi Yerel Yönetimler Özerklik Şartı'nın 5'inci maddesi aynen şöyle diyor: "Yerel yönetimlerin sınırlarında, mevzuatın elverdiği durumlarda ve mümkünse?

GÖKHAN GÜNAYDIN (Ankara) - Mümkün değil mi Sayın Türel?

MENDERES TÜREL (Devamla) - ?bir referandum yoluyla ilgili yerel topluluklara önceden danışılmadan değişiklik yapılamaz."

GÖKHAN GÜNAYDIN (Ankara) - Mümkün değil mi?

MENDERES TÜREL (Devamla) - Yani burada özellikle "mümkünse" diye tabiri dikkatlerden kaçırılarak sanki referandum şartmış gibi kamuoyunun nezdine sunulmaktadır.

GÖKHAN GÜNAYDIN (Ankara) - Ayıp, ayıp, ayıp!

MENDERES TÜREL (Devamla) - Bildiğiniz gibi, kanun birkaç yenilik getirmektedir. Birincisi, nüfusu 750 binin üzerinde olan illerde büyükşehir belediyesi kurulmaktadır. 16 mevcut büyükşehre 13 büyükşehir daha eklenmiştir. Yani 13 büyükşehre baktığımızda herhangi bir bölgeye dönük bir düzenleme yoktur, nüfus kriteri dikkate alınmıştır. Bu 13 yeni büyükşehirde yeni ilçeler kurulmaktadır. Bu illerde büyükşehir yetki alanı aynı İstanbul ve Kocaeli gibi il sınırlarına genişletilmektedir.

Büyükşehirlerde özel idareler, beldeler ve köyler kaldırılmaktadır. Özel idare işleri büyükşehre devredilmekte, beldeler ve köyler mahalleye dönüşmektedir. Büyükşehir olmayan 52 ilde nüfusu 2 binden az olan beldeler köye dönüşmektedir. Böylece toplam 1.582 belde ve 16.082 köyün tüzel kişiliği kaldırılmakta ve mahalleye dönüştürülmektedir. Toplam sayısı 2.950 olan belediye 1.392'ye düşmektedir. Köy sayısı 34.283'ten 18.201'e inmektedir. Aslında birim sayısında müthiş bir azalma meydana gelmektedir. Bu bile nasıl bir tasarruf ve verimlilik sağlanacağını çok net bir şekilde ortaya koymaktadır.

GÖKHAN GÜNAYDIN (Ankara) - Harika! Tasarruf böyle bir şey, değil mi?

MENDERES TÜREL (Devamla) - Beldelerin hangi ilçenin mahallesi olacağına ilişkin olarak sınırdaş olmak ve mesafe şartı getirilmiştir. Mahalleye dönüşen beldelerde belediye personeli hak kaybına uğramayacaktır. Köylerin orman veya mera hakları olduğu gibi korunmaktadır. Köylerde belediye vergi harçları -emlak vergisi, imar ruhsat harcı, katılım payları gibi bedeller- beş yıl süreyle alınmayacaktır.

ALİ SERİNDAĞ (Gaziantep) - Emlak vergisi ertelenmiyor, doğru söyleyin.

MENDERES TÜREL (Devamla) - Su ücreti beş yıl süreyle en düşük su tarifesinin dörtte 1'ini geçmeyecektir.

ALİ SERİNDAĞ (Gaziantep) - Bu kadar da yanlış bilgi vermek olur mu!

MENDERES TÜREL (Devamla) - Belediyeler mahalleye dönüşen köylere 10 yıl süreyle gelirlerinin yüzde 10'u kadar altyapı yatırımı yapacaktır.

GÖKHAN GÜNAYDIN (Ankara) - Yazmışlar, okuyor işte, ne yapsın?

MENDERES TÜREL (Devamla) - Mahalleye dönüşen köylerde yapılar için ruhsatlandırma kolaylığı getirilecek.

GÖKHAN GÜNAYDIN (Ankara) - Okuma, okuma! Kafanı kaldır da konuş!

MENDERES TÜREL (Devamla) - Yapılar için geleneksel mimaride proje üretilecek ve bu projeler köylülere "tip proje" olarak ücretsiz verilecektir.

SADİR DURMAZ (Yozgat) - İmar affı? Villalarınıza imar affı?

MENDERES TÜREL (Devamla) - Köylerdeki evler, hayvancılık tesisleri, bakkal, fırın gibi iş yerlerine ruhsat verilecektir. Köylerdeki yapı stoku ruhsatlı hâle gelecektir. Senelerdir köydeki evinin başına yıkılma korkusu ile yaşayan vatandaşlarımız artık rahat bir uyku uyuyabileceklerdir.

YILDIRAY SAPAN (Antalya) - Ruhsatsız gökdelen dikiyordun ya!

MENDERES TÜREL (Devamla) - 29 büyükşehirde merkezî idare yatırımlarını koordine etmek, afetle mücadele ve başka bir sıkıntı yaşanmaması için, valiliğe bağlı yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı kurulmaktadır. Böylece özel idarelerin kaldırılması nedeniyle bir boşluk da söz konusu olmayacaktır.

YILDIRAY SAPAN (Antalya) - 158 ihaleyi ne yapacaksın?

MENDERES TÜREL (Devamla) - Değerli arkadaşlar, bu yasa tasarısıyla büyükşehirlerin bütçe payları ciddi şekilde artmaktadır. Şu anda büyükşehir içinde tahsil edilen vergiden artırılan pay yüzde 5'ten 6'ya çıkarılmıştır. Ayrıca, asıl önemlisi, ilçe belediyelerine ve yine büyükşehre verilen yüzde 2,5 genel bütçe payının yüzde 4,5'a çıkarılmasıdır. Avrupa'sı, Amerika'sı bütçe krizleri yaşarken, maaşlarda indirime giderken, Türkiye, belediyelerin önünü açmakta ve daha fazla hizmet imkânı sağlamaktadır.

Birkaç örnek vermem gerekirse, mevcut büyükşehirlerde ortalama yüzde 16,06'lık bir artış olacaktır. Erzurum'un geliri yüzde 58,80; Eskişehir'in geliri yüzde 27,93; Kayseri'nin geliri yüzde 25,90; İzmir 14,65; İstanbul 8,95; Ankara da yüzde 5,76'lık bir gelir artışını yaşayacaktır. Ayrıca, yeni büyükşehir yapılacak illerimizde de ortalama yüzde 53,67'lik bir gelir artışı söz konusudur. Bunların içinde Muğla -ki CHP'li bir belediyedir- 96,52; Aydın 53,03; Trabzon 40,39; Mardin 27,04'lük olmak üzere, ortalama 53,67'lik, yeni büyükşehirlerde bir gelir artışı söz konusu olacaktır.

Değerli milletvekilleri, en çok tartışılan konulardan bir tanesi, belde belediyelerinin kapatılması meselesi. Belde belediyelerinin önemli bir kısmı, personeli, geliri olmayan, maalesef kâğıt üstünde tabela belediyeleridir, hizmet götürememektedirler. 

HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Niye? Para mı vermiyorsunuz?

ALİ SERİNDAĞ (Gaziantep) - Side Belediyesi öyle mi? Side Belediyesi öyle mi?

MENDERES TÜREL (Devamla) - ?hizmet götürememektedirler. Belediye var ama hizmet yok. Nitelikli personeli ise arayınız ki bulasınız.

ALİ SERİNDAĞ (Gaziantep) - Side Belediyesi öyle mi?

ALİM IŞIK (Kütahya) - Orada çalışan çocuklar Yunanistan'dan mı geldi? Oradaki istihdam edilen işçiler ve memurlar Yunan çocuğu mu? Ayıp? Ayıp?

MENDERES TÜREL (Devamla) - Birçok belediyemizde, bir şehir plancısı, bir mimar, bir mühendis bile bulamıyor iken?

ALİM IŞIK (Kütahya) - Belediye başkanının maaşı mı gözünüze battı?

MENDERES TÜREL (Devamla) - ?sadece o belediyelerin bazılarında, bir tek belediye başkanını personel olarak istihdam ediyor iken, şimdi artık, bu kapatılan belediyelere, ilçe belediyeleri ve büyükşehir belediyelerinden hizmet alabilme imkânı sağlanacaktır.

GÜRKUT ACAR (Antalya) - Niye kapatıyorsun?

MEHMET ERDOĞAN (Muğla) - Köyleri niye kapatıyorsun köyleri?

MENDERES TÜREL (Devamla) - Aslında biz, burada, bu belediyeleri kapatmıyoruz, onların, yani belediyeden mahalleye dönüşen kurumların, ilçe belediyesinden ve büyükşehir belediyesinden hizmet alabilmesi imkânının önünü açıyoruz. Bu belediyeleri terfi ettiriyoruz.

Biz AK PARTİ'yiz, hizmetin, hakkın, hakkaniyetin partisiyiz. Bizim şiarımız kişilere değil, millete hizmettir.

Ben, belde belediye başkanları sık sık geliyorlar, soruyorum: "Sayın Başkan, nedir arzunuz?" diyorlar ki: "Belediyemizi kapatma." "Peki, Başkan, maaşlarını ödeyebiliyor musun?" "Çok zor Başkanım." Peki, sabit giderlerini karşılayabiliyor musun?" "Sayın Başkanım, maaşları zor ödüyoruz, sabit giderleri nasıl karşılayalım?" "Yatırıma hizmete ne kadar para harcıyorsun?"

S. NEVZAT KORKMAZ (Isparta) - Antalya'nın borcu kaç Antalya'nın?

YILDIRAY SAPAN (Antalya) - Tekirova'ya bir sor bakalım, Tekirova'ya. Ne yapmış paraları?

MENDERES TÜREL (Devamla) - Cevap tabii ki belli: "Sayın Başkanım, biz maaşları ödeyemiyoruz. Nasıl hizmet edelim?" diyorlar. Dolayısıyla, burada, bu belediyeler hizmet için yatırım ve bütçe bulamıyor iken ve Türkiye'deki belde belediyelerinin yüzde 90'ının üzerindeki büyük bir kısmı bu durumdayken bugün hâlâ "Bu belediyeler kapatılmasın." demenin bir anlamını çıkartamıyoruz.

S. NEVZAT KORKMAZ (Isparta) - Gazipaşa'ya nasıl hizmet götüreceksin? Kaş'a nasıl hizmet götüreceksin? Antalya'nın merkezine hizmet edemedin sen. Nasıl götüreceksin?

MENDERES TÜREL (Devamla) - Son günlerde, İtalya'da yürürlüğe giren yeni uygulama aslında hepimiz için iyi bir örnek oldu.

YILDIRAY SAPAN (Antalya) - Bırak bunları da şu 158 ihale ne oldu onu konuşalım Başkan.

MENDERES TÜREL (Devamla) - İtalya'da Monti liderliğindeki teknokrat hükûmetin imzaladığı kararname ile 86 olan vilayet sayısı 51'e düşürüldü.

HASAN HÜSEYİN TÜRKOĞLU (Osmaniye) - İtalya iflas etti, siz de mi iflas ediyorsunuz?

GÜRKUT ACAR (Antalya) - Ya, Burası İtalya mı?

MENDERES TÜREL (Devamla) - İtalya'nın zor duruma düştükten sonra mecburen yaptığı uygulamayı biz, korkulu rüya görmemek için bugünden yapıyor ve 1.582 belde belediyesini kapatıyoruz.

Köylerin mahalleye dönüştürülmesi en isabetli hususlardan birisidir çünkü aslında köy muhtarlığı zaten imkânı olmayan bir birimdir. Bu şekilde köy muhtarlıkları mahalle muhtarlığına dönüşüyor.

YILDIRAY SAPAN (Antalya) -  Tekirova'yı görevden alacak mısınız?

MENDERES TÜREL (Devamla) -  Kaybetmeyecek köylerimiz, aksine büyüyecektir. Bu şekilde köylerin daha iyi hizmet alacağı açıktır çünkü  belediyelerin köyden mahalleye dönüşen bölgelerde hizmet yapabilmesi için yüzde 10 bütçe ayrılması bu yasa tasarısıyla şart hâle getirilmiştir. Ayrıca, köylünün tarımsal hakkı korunduğu gibi, imar imkânı yapı stokunun ruhsatlandırılması ile önemli sorunları da çözülmüş olacaktır. Köyde artık araziler, tarlalar arsa olacağı için köyler daha değer kazanacak, köylü zenginleşecektir.

GÜRKUT ACAR (Antalya) - Köylüyü de kandırıyorsunuz!

MENDERES TÜREL (Devamla) - Bu kanun tasarısı ile bir kısım muhalefet, eski plakları pikaba koyup çalmaya başladı. Bir kısmı diyor ki: "Federasyona gidiliyor." Bunu diyenler yurt dışındaki örneklere bakabilirler. Birçok ülkede bölgesel meclisler mevcuttur.

SADİR DURMAZ (Yozgat) - Bunlarda bölücü terör mü var, Kalkışma mı var?

MENDERES TÜREL (Devamla) - Dolayısıyla, bunları tek tek sizlere saymak istemiyorum ama müsaade ederseniz bir konuya dikkat çekmek istiyorum.

Yine, kalkınma ajanslarının bu kutlu çatı altında tartışıldığı bir oturumda Cumhuriyet Halk Partisi Tekirdağ Milletvekili Enis Tütüncü  aynen şu sözleri söylüyor, diyor ki: "Tasarıda bir bölgesel yönetim sistemi öngörülmektedir -bu, 2006'da- bizi bu yargıya götüren kimi göstergeleri sizlerle paylaşıyorum. Türkiye'yi federatif yapıya götürecek bir ön hazırlıktır bu kalkınma ajansları."

GÜRKUT ACAR (Antalya) - Doğru söylemiş.

MENDERES TÜREL (Devamla) - Ama ondan sonra, bakınız, CHP'li Çorum Milletvekili Sayın Feridun Ayvazoğlu -2008 senesinde, 2006 senesinde- bir soru önergesiyle şunları söylüyor, diyor ki: "Bölgemiz ulusal kalkınmamıza katkıda bulunacağına inandığımız Çorum ilimize ne zaman kalkınma ajansı kuracaktır? Kurmayı düşünüyor musunuz,  düşünmüyor musunuz? Nedenlerini açıklar mısınız?"

YILDIRAY SAPAN (Antalya) - Başkan, şu sözde sünnet ettirdiğiniz çocuklar nerede? Her yıl yapıyordunuz ya, bu çocuklar nerede?

MENDERES TÜREL (Devamla) - "Federasyona gidiliyor." diyen CHP milletvekilleri,  daha sonrasında kendi illerine kalkınma ajansları kurulmadı diye soru önergeleriyle bu talepleri zikretmişlerdir.

YILDIRAY SAPAN (Antalya) - Kilometrelerce balonlar aldın, onlar nerede? Paralar nerede?

MENDERES TÜREL (Devamla) - Yine, MHP Milletvekili Sayın Reşat Doğru aynen şunu soruyor, diyor ki: "Tokat ili son zamanlarda büyük göç vermektedir, Tokat ili ihtiyaçlarını, yatırım alanlarını tespit etmek ve bu yönde çalışmalar yapmak için "Tokat Kalkınma Ajansı"kurmayı düşünüyor musunuz?"

BİRGÜL AYMAN GÜLER (İzmir) - Ne alakası var ya?

MENDERES TÜREL (Devamla) - Önce "federasyon" diyenler daha sonra "Benim ilime neden sen kalkınma ajansı kurmuyorsun?" diye Hükûmeti sorumlu tutarak kendi içlerinde ciddi bir çelişkiyi de yaşamaktadırlar.

ALİ SERİNDAĞ (Gaziantep) - Side Belediyesini niye kapatıyorsunuz?

 MENDERES TÜREL (Devamla) - Ben çok iyi biliyorum ki bugün bu tartışmaları yapanlar ileride yeniden bu Mecliste soru önergeleriyle de gelip "Benim ilimi büyükşehir yap." diye sıraya gireceklerdir.

YILDIRAY SAPAN (Antalya) - 2008 yılına kadar Antalya'yı borçlandırdın, seçimi o yüzden kaybettin!

SADİR DURMAZ (Yozgat) - Kimse büyükşehre karşı değil, saptırmayın, büyükşehre karşı olan yok, bölgesel yönetime karşıyız.

MENDERES TÜREL (Devamla) - Biz artık bu çelişkilere alıştık, milletimizin de alıştığını düşünüyoruz.

Deniliyor ki: "Bizde il sınırları çok büyük. Konya, İsviçre'den büyük. Antalya'da kıyı şeridi 640 kilometre, bunu bir belediye nasıl yönetecek?"

ALİ SERİNDAĞ (Gaziantep) - Kalkan'ı niye kapatıyorsun?

 MENDERES TÜREL (Devamla) - Oysa bugün aynı şeyi valilik zaten yapıyor özel idare marifetiyle. Valilik nasıl yapıyorsa, güçlendirilmiş ekonomisiyle belediyeler daha da iyisini yapacaklardır. Hatta seçmene karşı belediye başkanının seçilme zorunluluğu olduğu için, fazla koşturmak, daha fazla hizmet yapmak zorunda kalınacaktır.

ALİ SERİNDAĞ (Gaziantep) - Madem öyle, açıkça söyleyin.

MENDERES TÜREL (Devamla) - Değerli arkadaşlar, "Bu tasarı AK PARTİ'ye seçim avantajı getiriyor." sözü de fevkalade ilginçtir. Çünkü biz şunu çok net bir şekilde söylüyoruz: Siyasi tarihimizde seçime dönük kanunların iktidar aleyhine döndüğü çok örnek vardır, biz bunları biliriz. Zaten AK PARTİ'nin seçim kazanmak için böyle şeylere ihtiyacı olmadığını anketler gösteriyor. Proje üretemeyen, hizmet götüremeyen, eğlenmekten hizmete vakit bulamayanlar şimdiden seçim yenilgilerine bahaneyi buldular.

GÖKHAN GÜNAYDIN (Ankara) - Ayıp, ayıp! Ağzından çıkanı kulağın duysun Menderes Türel!

ALİ SERİNDAĞ (Gaziantep) - Eğlenen kimse onu açıkla lütfen!

MENDERES TÜREL (Devamla) - Bir kez daha halktan korkuyorlar, bir kez daha halkı, köydeki vatandaşımızı, beldedeki vatandaşımızı hakir görüyorlar.

YILDIRAY SAPAN (Antalya) - Balonlar nerede, balonlar? Milyonlarca lira ödediniz, balonlar nerede?

MENDERES TÜREL (Devamla) - Allah ıslah etsin, akıl fikir versin.

SADİR DURMAZ (Yozgat) - Allah sana akıl fikir versin. Memleketi bölecek yasayı getiriyorsun, ondan sonra başkalarına laf söylüyorsun!

MENDERES TÜREL (Devamla) - Bu kadar seçim yenilgisinden hâlâ ders almadılar, hâlen bir öz eleştiri yapamadılar, hâlen yenilginin suçunu halkta arıyorlar. Bu seçkinci zihniyet, bu vesayetçi zihniyet, elinden gelse vatandaşın, köylünün, fakir fukaranın seçmen olma hakkını bile elinden alacak, ellerinden gelse seçimi sadece İstanbul'da Boğaz'da yapacaklar. 1930'da kalmış zihniyet, elinden gelse Türkiye'yi Kuzey Kore yapacak.

ALİ HAYDAR ÖNER (Isparta) - Geç be?  Ayıp, ayıp!

MENDERES TÜREL (Devamla) - Bunlar gardrop Atatürkçülüğünde kaldılar.

ALİ HAYDAR ÖNER (Isparta) - Hâlâ 30'larda mı kaldın sen?

MENDERES TÜREL (Devamla) - Ne tarihi okuyorlar ne dünyaya bakıyorlar.

GÖKHAN GÜNAYDIN (Ankara) - Gel de sana tarih öğreteyim, gel!

MENDERES TÜREL (Devamla) - Ama millet, Allah'tan, bu seçkinci zihniyetten daha akıllı ve daha ufuk sahibi.

ALİ HAYDAR ÖNER (Isparta) - Baykal'ın kapısında kaç saat bekledin?

MENDERES TÜREL (Devamla) - Şunu unutmayalım: AK PARTİ birçok alanda Türkiye'de birçok reformlar yaptı, sessiz devrimler yaptı, dünyaya örnek oldu. Şimdi bu reformda öncü olacaktır. Dolayısıyla bu kanunla belediye hizmetlerinde çağ atlanacak. Bu kanunla Türkiye medeniyet yarışında sıçrama yapacak. Bu kanunla köyler kalkınacak, köylü zenginleşecek. Bu kanunla ilde, ilçede, beldede, köyde vatandaş gerçek hizmeti görebilecektir. (CHP ve MHP sıralarından gürültüler)

SADİR DURMAZ (Yozgat) - Göreceğiz, Allah izin verirse sen de göreceksin, biz de göreceğiz!

MENDERES TÜREL (Devamla) - Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ediyorum.

MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Sayın Başkan?

BAŞKAN - Buyurun Sayın Hamzaçebi.

YILDIRAY SAPAN (Antalya) - O zaman niye CHP'den başkan adayı olmak istedin sen?

BAŞKAN - Sayın milletvekili, lütfen?

Sayın Hamzaçebi söz istedi.

MENDERES TÜREL (Antalya) - Yalan atma, yalan atma!

YILDIRAY SAPAN (Antalya) - Baykal yaşıyor?

MENDERES TÜREL (Devamla) - Git Olcay Baykal'a sor, doğruyu öğren!