ALİ İHSAN KÖKTÜRK (Zonguldak) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Karadeniz Ereğli Alaplı tersaneler bölgesinde yaşanan sorunlar ile bu sorunların bölgenin ekonomik ve sosyal yaşamına yansımaları açısından alınacak tedbirlerin tespitine yönelik araştırma önergemizin gündeme alınmasını içeren Cumhuriyet Halk Partisi grup önerisi üzerine söz almış bulunuyorum. Öncelikle yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, 2007 yılından 2008 yılı başına kadar Tuzla tersaneler bölgesinde meydana gelen yoğun iş kazası ölümleri ve diğer sorunlar nedeniyle geçtiğimiz yasama döneminde Meclis araştırma komisyonu kurulmuş ve bu komisyon çalışmalarını tamamlayarak öneri ve çözüm yollarını içeren çalışma raporunu Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunmuştur. Ancak, tersanecilik sektöründe yaşanan sorunlar sadece Tuzla tersaneler bölgesine münhasır değildir. Karadeniz Ereğli, Alaplı ve çevresinde faaliyet gösteren tersanelerde de büyük sorunlar yaşanmaktadır. Yaşanan bu sorunlar bölgedeki çalışma barışını, bölgenin iskân ve ekonomisini ağır bir şekilde etkilemektedir. Ayrıca, kriz gerekçesiyle Erdemir'de çalışan işçi ücretlerinin geriye çekilmesi ve çalışan işçi sayısının azaltılması nedeniyle sarsılan Karadeniz Ereğli ekonomisi bundan birkaç yıl öncesinde büyük bir istihdam ve umut kapısı olarak gösterilen tersanelerde yaşanan olumsuzluklar nedeniyle de daha büyük bir sarsıntı geçirmektedir.

Değerli milletvekilleri, Karadeniz Ereğli Alaplı bölgesinde faaliyet gösteren, üretim yapan 11 tersane bulunmaktaydı. Bu tersanelerde 2008 yılı rakamları itibarıyla 7 bini fiilî sigortalı, geriye kalanı taşeron işçisi olmak üzere 11 bin işçi çalıştırılmaktaydı. Ancak 2008-2009 yılında meydana gelen, Sayın Başbakanca teğet geçtiği ifade olunan global kriz ve kriz sonrasında ülkemizde AKP İktidarınca uygulanan ekonomik politikalar, Tuzla'dan sonra ikinci sıra tersaneler bölgesi olan Karadeniz Ereğli'yi, Alaplı'yı teğet geçmemiş, maalesef tam tersine, derinden etkilemiştir.

Önemli bir istihdam yaratan, döviz girdisi sağlayan, beraberinde yan sanayiyi sürükleyen, ülke savunmasına hizmeti nedeniyle stratejik önem taşıyan, deniz ticaret filosunu destekleyen bu tersanelerin büyük bir bölümü 2009 yılı başlarından itibaren yoğun işten çıkarmalarla bölgenin ve ülkenin gündemine taşınmıştır. Nitekim, bunun sonucu olarak bu tersanelerde 2008 yılında 7 bin civarında olan fiilî sigortalı çalışan sayısı, İŞKUR rakamlarına göre, kademeli olarak, önce, 2009 yılında 1.450'ye, 2010 yılında 481'e, 2011 yılında 300'e ve 2012 yılı Ekim ayı itibarıyla yani bugün itibarıyla da 150 gibi oldukça sembolik rakamlara düşmüştür yani 7 bin fiilî sigortalı çalışandan 150'ye düşen çok ağır bir süreç söz konusudur.

Değerli milletvekilleri, kalan işçi sayısı rakamlarından görüldüğü gibi, milyonlarca taşla deniz doldurularak, büyük bir emek ve çaba sarf edilerek kurulan bu tersanelerin neredeyse tamamı tüm faaliyetlerini durdurmuş ve kapanmıştır, hatta bu tersanelerden bir bölümü icra müdürlüğü kanalıyla satışa çıkarılmıştır.

Gelinen nokta itibarıyla, bugün Karadeniz Ereğli tersanelerinde toplam 29 bin 300 dead weight ton kapasiteli 4 adet gemi kızaktadır, sadece 5.300 dead weight ton kapasiteli tek bir kimyasal tankerin inşası sürmektedir. Bu rakam ve bilgiler Karadeniz Ereğli tersanelerinin içine düştüğü içler acısı durumu gözler önüne sermektedir.

Değerli milletvekilleri, tersanecilik sektöründe içine düşülen duruma, bölgeye yönelik yansımaları açısından bakıldığında ise yaşanan sorunlarda ilk olarak emek kesiminin ağır bir şekilde mağdur olduğu görülmektedir. Sektörde, öncelikle, çalışan işçilerin ücretlerini alamamaları, ardından binlerce işçinin işten çıkarılmaları, işten çıkarılan işçilerin evlerine ekmek getirememeleri, çocuklarının, ailelerinin en temel ihtiyaçlarını dahi karşılayamayacak duruma düşmeleri emek kesiminde yoğun mağduriyetlere yol açmıştır. İş akitleri sona erdirilerek işten çıkartılan işçilerin ihbar tazminatı, kıdem tazminatı gibi iş hukukundan doğan alacaklarını alamamaları da Karadeniz Ereğli'de çalışma barışını bozmuştur.

İkinci olarak, tersanelerdeki tüm işçilerin işten çıkartılması, 8-10 bin kişinin birdenbire işsiz kalması sadece işten çıkartılan işçileri ve ailelerini etkilemekle kalmamış aynı zamanda Karadeniz Ereğli'nin, Alaplı'nın ekonomik ve sosyal yaşamına genel olarak büyük darbe vurmuştur. Bu durum, âdeta mütemadiyen kanayan, acil müdahale edilmesi gereken büyük bir yaraya dönüşmüştür.

Değerli milletvekilleri, Karadeniz Ereğli, başta demir-çelik sektörü ve taş kömürü olmak üzere gelişmiş sanayisi ve yetişmiş insan gücüyle çok uzun yıllardan beri ülkemize büyük hizmetler vermektedir. Bu anlamda, Karadeniz Ereğli, gerek yaptığı katkılar gerekse nüfusu, sosyal ve ekonomik yapısı itibarıyla sadece Zonguldak'ın değil Karadeniz'in en önemli ilçelerinden birisidir ancak uzun yıllardır ülkemize büyük katkılar sağlayan, tüm ülkemizi çok ciddi bir şekilde etkileyen 2001 krizini bile neredeyse hiç hissetmeyen Karadeniz Ereğli bölgesi maalesef bugün çok sıkıntılı bir süreçten geçmektedir. Karadeniz Ereğli Ticaret ve Sanayi Odasının verilerine göre yaşanan kriz nedeniyle 2011 yılından itibaren 300'e yakın ticari işletme faaliyetine son vermiştir. Birçok ticari işletme de vergi dairesine, bankalara, Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borçlarından ötürü oda kayıtlarını kapatamaz duruma gelmiştir.

Karadeniz'in en büyük odalarından birisi olan Karadeniz Ereğli Ticaret ve Sanayi Odasının bugün itibarıyla 3.487 üyesinden sadece 2.013'ü zorlukla ayakta durabilmekte, zorlukla faaliyetlerini sürdürebilmektedir.

Yine, Deniz Ticaret Odasının en son hazırladığı rapora göre, ilçede 2002 yılında 5 bin esaslı tek bir icra dairesi varken, bugün 2 icra dairesi 35 bine ulaşan derdest icra dosyası, 43 bine ulaşan icraya düşmüş insan sayısı ve 20 binleri aşan insan göçü yaşanan krizin boyutlarını çarpıcı bir şekilde ortaya koymaktadır.

Çalışan sigortalı işçilerini ve teknik elemanlarını dünya standartlarına uygun yetiştirebilmek için büyük uğraş ve mücadele veren Karadeniz Ereğlisi, yakın zamana kadar göç alan önemli bir yerleşim birimiyken, bugün, maalesef yetişmiş insan gücünü göç veren, dışarıya gönderen bir ilçe konumuna dönüşmüştür.

Tüm bunların yanı sıra daha da acısı, işsiz kalan emek kesimindeki ve krizden etkilenen iş çevrelerinde yaşanan yoğun intiharlardır. Bu intiharlar, aslında dramın, vahametin boyutunu tüm çıplaklığıyla gözler önüne sermektedir.

Bu tabloya daha fazla dayanamayan Deniz Ticaret Odası da geçtiğimiz günlerde tüm bu sorunları açıklayan, tespitlerini içeren ve çözüm yollarını gösteren raporunu Sayın Başbakana da sunmuştur.

Değerli milletvekilleri, sonuç olarak teğet geçen değil delip geçen global kriz ve bu global kriz sonrasında ülkemizde uygulanan AKP politikaları, Karadeniz Ereğli tersaneleri ve bölge ekonomisi üzerinde yıkıcı etkiler yaratmıştır.

Zonguldak'ın, Karadeniz'in iki önemli varlığı taş kömürünün ve çeliğin devlet eliyle teşvik dışında bırakılması sonucu yan sanayi yatırımlarının yapılamaz duruma gelmesi de bu yıkıcı etkileri daha da arttırmıştır. Kriz döneminde aldıkları devlet destekleriyle rekabetçiliklerini koruyan rakip ülkelerdeki firmalara karşın, ülkemizde yanlış uygulanan, sektörle, Karadeniz Ereğli'yle, Zonguldak'la örtüşmeyen teşvik politikaları sonucu, içine girilen bu darboğaz aşılamamıştır. Bu darboğazın aşılması için acil önlemler zorunludur.

Tüm bu veriler ışığında, Karadeniz Ereğli tersaneler bölgesinde yaşanan sorunların ve bu sorunların Karadeniz Ereğli bölgesine olan ekonomik ve sosyal yansımalarının araştırılması için bir araştırma komisyonu kurulması önerimiz vardır, grup önerimiz de buna yöneliktir. Grup önerimizin gündeme alınmasını arz ve teklif ediyor, yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum.(CHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ediyoruz Sayın Köktürk.