ADİL ZOZANİ (Hakkâri) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Biz, bu tasarı maddesinin kanun tasarısından çıkarılmasını önerdik; sebebi şu: Bu konuda daha ciddi, daha kalıcı bir çözüm üretmek gerektiğine inanıyoruz, buna da dikkat çekmek için söz aldım.

Şimdi, Türkiye'de hem elektrik üretimi hem elektrik üretiminden sonraki elektrik sarfiyatıyla ilgili çok ciddi problemlerimiz var. Elektrik sarfiyatı Türkiye'de uzun süredir tartışma konularından bir tanesidir. Maalesef, elektriğin, elektrik enerjisinin üretildiği bölge ve o bölgedeki kullanım oranı ile Türkiye'nin diğer bölgeleri arasında ciddi bir oransızlık var, bir dengesizlik var. Geçmişte, daha önceki dönemlerde, bu konuda görüşlerimizi ifade ettik. Şimdi, en son dün, Enerji Bakanı açıklama yapıyor, kayıp kaçak meselesini tekrar gündeme getiriyor, Türkiye'nin belli bölgelerinde elektrik sarfiyatından dolayı tahsilatın yapılamadığına ilişkin ifadeler kullanıyor. İlk defa kullanmıyor, daha önce de bu suçlayıcı nitelikteki değerlendirmeleri, beyanları Sayın Bakanın olmuştu. Özellikle, bazı bölgelerde yüzde 80'e varan bir kayıp kaçak meselesinden söz ediliyor. Bu bölgeler arasında, benim de vekil olduğum il de bunların içerisinde geliyor. Fakat, Sayın Bakan bu konuyla ilgili değerlendirme yaparken hep kaçağa vurgu yapıyor, kayıpla ilgili hiçbir değerlendirmede bulunmuyor. Sadece bir rakam vereceğim, neden Sayın Bakanın kayıp noktasına hiç işaret etmediğine ilişkin bir emare olur, bir ipucu olur, siz de bunun üzerine bir değerlendirme yaparsınız diye düşünüyorum. Hakkâri-Yüksekova enerji nakil hattında Erziki noktası ile Yüksekova girişi arasında yaklaşık 35 kilometrelik bir mesafe var. Bu 35 kilometre mesafede herhangi bir yerleşim yerine ara hattan bir enerji verme söz konusu değildir. Ancak, çıkış noktası ile varış noktası arasında yaklaşık 10 bin kilovatsaat enerji kaybı söz konusudur. Bunu kayıp kaçağa yüklüyor, kayıp kaçak oranı olarak, kaçak oranı olarak Sayın Bakan ifade ediyor. Nedenine gelince, neden kayıp noktasında hiç işin üzerinde durmadığı nokta: Devlet 1980'den bu yana bu bölgede enerji nakil hatlarına ilişkin herhangi bir iyileştirmede bulunmamış. Nakil hatlarının eskimiş olması bu kayba bir sebebiyettir.

Kaçaklara ilişkin olarak da şunu geçenlerde burada ifade ettim: Siz askerî noktalardaki kaçak enerjiyi faturalandırın, kayıt altına alın, biz de halk nezdindeki kayıp kaçağı, en azından bir yüzde 50 oranında katkı sunalım, bunu da asgariye indirelim. Peki, bu çözüm mü? Bu da çözüm değil, palyatif çözümlerden söz ediyoruz sadece. Çözüm şu... Son dönemlerde, Urfa'dan tutun da Mardin'e kadarki bölgede, özellikle köy tüzel kişiliklerinin köylerin içme suyunu temininde kullandığı elektriğin kesilmesi durumunda köylüler hem elektriksiz hem susuz; probleme dönüştü, günlerce süren eylemlere dönüştü bu. En son, Hükûmet bu konuda geçici bir çözüm üreterek "Şimdi enerjiyi verelim, tahsilatı yapalım." Yapamayacaksınız, keşke yapabilseniz, bu tahsilatı yapabilseniz ama yapamayacaksınız, gerçekçi değildir.

Daha açık bir teklifte bulunuyoruz size. Bakın, Keban Barajı'nı Elâzığ Belediyesine devredelim, Keban Barajı'nın elektrik üretiminden Elâzığ Belediyesi sorumlu olsun. Karakaya ve Atatürk Barajlarını Urfa Büyükşehir Belediyesine devredelim. Onlar üretsin bu enerjiyi, tahsilatı da onlar yapsın.

BEDRETTİN YILDIRIM (Bursa) - Belediye mi yapsın barajları?

ADİL ZOZANİ (Devamla) - Evet, belediye yapsın. Tahsilattan, üretimden, üretim aşamalarından da belediyeler sorumlu olsun. Nasıl su tahsilatını belediyeye yaptırıyorsak elektrik sarfiyatından dolayı tahsilatı da belediyelere yükleyelim ama bir koşulla: Siz, özel şirketlere hangi koşullarda bu devri yapıyorsanız, belediyelere de bu devri bu koşullarda yapın.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ADİL ZOZANİ (Devamla) - Belediyeler bundan sorumlu olsun, siz de bu dertten kurtulmuş olursunuz. Böylelikle enerji kayıpları da gündemimizden çıkmış olur.

Teşekkür ederim. (HDP sıralarından alkışlar)