DİLEK AKAGÜN YILMAZ (Uşak) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Sayın milletvekilleri, burada, 4'üncü maddede bizim verdiğimiz önergemizin ciddiye alınması gerekiyor. 4'üncü maddenin (a) fıkrasının yürürlükten kaldırılmasını istiyoruz.

Nedir 4'üncü maddenin (a) fıkrası? Tahkim ve alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerine ilişkin kuralları belirlemek ve hizmetlerin yürütülmesini sağlamayı merkezlerin görevleri içine alıyoruz ama burada, benim bütünü üzerinde yaptığım konuşmada da belirttiğim gibi, bütün bakanlıkların, neredeyse bütün üniversitelerin ve aslında bütün sermaye piyasası kuruluşları da dâhil olmak üzere, hepsinin söylediği şuydu: "Bu şekilde, kuralsız ve kurallarının ne olduğu belli olmayan bir merkezin oluşturulması, bu merkezle ilgili kesinlikle bir güven bunalımına yol açacaktır." Bu türden eleştiriler bakanlıklardan da gelmesine rağmen, bütün kurumlardan, üniversitelerden de gelmesine rağmen ne yazık ki biz bunu Komisyonda düzelttiremedik. Şimdi, bir merkez kuruyorsunuz, diyorsunuz ki: "Bu merkeze finans çevreleri tarafından güvenilsin. Uluslararası çapta ticari uyuşmazlıklarda gelinsin, bu merkezde bu çözümsüzlükler sona erdirilsin ve işte, ulusal yargıya da başvurmadan bu konuda kendi belirleyeceği kurallarla burası işler hâle gelsin."

Şimdi, ticari işlerde elbette her ticaret erbabının basiretli bir iş adamı gibi davranması lazım, sözleşme serbestisi çerçevesinde kendi kurallarını kendileri koyabilirler, buna belki tasarının kendi mantığı içerisinde bir şey diyemeyebiliriz. Ancak, hangi uyuşmazlıklar bu kurula getirilecek? Bu uyuşmazlıkların çözümü sırasında hangi kurallar uygulanacak? Hakemlerin seçimi nasıl olacak? Hakemlerin reddi nasıl olacak ve bu konuda eğer herhangi bir şekilde bir itirazı olan varsa bu nasıl çözümlenecek? Ulusal yargıya başvuru söz konusu olacak mı, olmayacak mı? Ne yazık ki bu konuda herhangi bir kuralın konmasını biz sağlayamadık. Bu şekilde olduğu takdirde, örneğin ne olabilecek? Uyuşmazlık geldi; uluslararası firmalar burayı güvenilir buldular ve İstanbul tahkim merkezine geldiler ama bu uyuşmazlık geldiği zaman, diyelim ki kurallara karar verecek olan işte, yönetim kurulu öneriyor, genel kurul bu konuda karar veriyor, kurallar değiştirildi. Şimdi, bir daha siz, bu tahkim merkezine uyuşmazlıkların gelmesini sağlayabilir misiniz? Böyle bir şey söz konusu olabilir mi? Gelmesini sağlayamazsınız.

Bakın, bizim örnek aldığımız Çek Cumhuriyeti'ndeki tahkim merkeziyle ilgili bütün bu düzenlemelerde, özellikle tahkim merkezine gelindiğinde hangi kurallar geçerli olacaktır, uyuşmazlıkların çözümü nasıl başlayacaktır, nasıl itiraz edilecektir, hakemlere nasıl itiraz edilecektir, bunlar tek tek sayılmış. Bizim Milletlerarası Tahkim Kanunu'nda ve aynı zamanda tahkimi, ulusal tahkimi düzenleyen Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda da bunlar tek tek sayılmış durumda ama siz, burada saymazsanız ve nasıl çözümleyeceğinizi hiçbir şekilde dile getirmez ve sadece bu kurula bırakırsanız -yönetim kurulu dolayısıyla da genel kurula bırakırsanız- her an için değişme ihtimali olan bu kurallar nedeniyle bu tahkim merkezine güvenilmez. Aynı zamanda, böylesine kuralları eğer bu kurullar yaparsa, bir bakanlığın uyarısında olduğu gibi Anayasa Mahkemesine de gittiği takdirde -ki biz bunu götüreceğiz Anayasa Mahkemesine- o zaman bu kanun iptal edilebilir. Biz buradan uyarımızı yapıyoruz.

Burada, hep beraber, bunun çözüm kurallarını, uyuşmazlığın nasıl çözümleneceğini beraberce koyabiliriz. Yani, bu konu da zaten hem New York Sözleşmesi'nde -bizim onayladığımız uluslararası anlaşmada, New York Sözleşmesi'nde- hem Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda hem de Milletlerarası Tahkim Kanunu'nda çok açık belirtiliyor.

Hangi uyuşmazlıklar için başvurulabilir? Bir kere tarafların kendi iradesine bağlı olan uyuşmazlıklar için başvurulabilir. Aynı zamanda, taşınmaz hukukuna ilişkin uyuşmazlıklarda başvurulamaz. Yine, kamu düzeniyle ilgili uyuşmazlıklar ise bunlar, burada başvurulamaz. Bunları açıklıkla söyleyip hakemlerin seçiminden tutup da hakemlerin kararına itirazın nasıl olacağına kadar bunu burada belirlersek ancak bu yasa gerçek anlamda yasalaşabilir ve gerçek anlamda uygulanabilirliği olur. Aksi takdirde, bu yasa çıkartılacak, hiçbir şekilde uluslararası firmaların istediği şekilde, küresel sermayenin de istediği şekilde, ulusal yargıyı bertaraf edecek böylesine bir düzenleme çıkartılmasına rağmen bu sorun çözümlenemeyecek ve İstanbul tahkim merkezi uluslararası merkezler ya da ticaret firmaları tarafından asla kabul edilmeyecektir, güvenilir bulunmayacaktır. Eğer bu kanunun amacına uygun çalışmasını istiyorsanız bu merkezin bu kuralları koymak zorundasınız.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

DİLEK AKAGÜN YILMAZ (Devamla) - Aksi takdirde, aynen TOBB'da olduğu gibi, hiçbir şekilde bu merkez güvenilir bulunmayacaktır ve bu merkez tercih edilmeyecektir; sadece Avrupa Birliğine el sallamak anlamında çıkartılmış bir yasa olacaktır hiçbir işlevi olmayacaktır burada da boşuna uğraşmış olacağız.

Hepinize teşekkür ediyorum. (CHP sıralarından alkışlar)