YUSUF HALAÇOĞLU (Kayseri) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Şimdi, tarihe baktığımız zaman, tarihte pek çok devlet içerisinde isyanlar meydana gelmiştir. İsmine "isyan" diyoruz. İsyan, devlete baş kaldırmak demektir. Baş kaldırdığınız takdirde devlet, devletliğini yapar ve isyanı bastırır kim olursa olsun.

PERVİN BULDAN (Iğdır) - Öldürmesi gerekmiyor.

YUSUF HALAÇOĞLU (Kayseri) - Dolayısıyla, bu gibi olaylarda eğer tarihle yüzleşilmek isteniyorsa önce isyancıların, hangi sebeple isyan ettiklerini ve devlete niçin baş kaldırdıklarını, silaha sarıldıklarını ve birçok insanı öldürdüklerini de düşünmeleri gerekir. Dolayısıyla, başlangıçta böyle başlanması gerekiyor.

Biz Dersim meselesinde de şunu söylüyoruz, diyoruz ki: Eğer Dersim konusu ciddi şekilde araştırılacaksa ve ne olduğu ortaya çıkarılmak isteniyorsa, o tarihte meydana gelen bütün olayların detaylı olarak -dış devletlerle ilişkiler de dâhil olmak üzere- araştırılması ve başlangıçta İtalya, Fransa, İngiltere ve Rusya arşivlerinin de incelenmek suretiyle, Türk arşivleriyle birlikte, bir sonuca ulaşılması, eğer gerçekten devletin yaptığı bir hata varsa o hata karşısında da gerekeni yapması gerekir.

Nitekim, buna bağlı olarak, Ermeni meselesinde de Türklerin, birçok diaspora Ermenileri özellikle özür dilemeleri veya tarihleriyle yüzleşmelerini istemiştir. Türkiye Cumhuriyeti devleti, Ermenilere çağrıda bulunmuş ve ayrıca da diğer devletlere de çağrıda bulunarak bir Uluslararası Tarihçiler Komisyonu kurularak bu konunun detaylı olarak araştırılması ve sonuca ulaşılmasını teklif etmiştir. Bu, aslında tarihiyle yüzleşme konusunda ne kadar rahat olduğunu Türkiye Cumhuriyeti'nin göstermiştir ve karşıki devletlerin de buna yanaşmaması aslında nasıl siyasi bir sebeple bu teklifte bulunduklarını göstermiştir.

Tarihte çok değişik olaylar meydana gelmiştir. Sadece bir küçük isyan sonucunda meydana gelen olaylar değil, Birinci Dünya Savaşı'nda sadece 30 milyon insan, İkinci Dünya Savaşı içinde ise 60 milyon insan hayatını kaybetmiştir. Bu milyonların içerisinde ne kadarı askerdir, ne kadarı sivil, çocuk, kadındır? Bunları da göz önüne alacak olursanız, maalesef, insanlık tarihinde pek de iç açıcı olayların meydana geldiğini söylemek mümkün değil çünkü, savaş, maalesef, bu gibi sonuçları doğuran en kötü tarih olaylarından bir tanesidir. Önemli olan, içinde bulunduğunuz dönemde tekrar savaşacak bir hâle gelmeden oturup konuşup bir aklıselimle sonuca varmak en doğru yoldur.

BAŞKAN - Sayın Halaçoğlu, toparlayabilirseniz memnun olacağım.

YUSUF HALAÇOĞLU (Kayseri) - Dolayısıyla savaşlara meydan vermeyecek bir durumda hareket etmek gerekir.

Saygılar sunuyorum.