MEHMET HİLAL KAPLAN (Kocaeli) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 675 sıra sayılı Kanun Tasarısı'nın 14'üncü maddesinde verdiğimiz önerge üzerine söz almış bulunmaktayım. Yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Son elli yıldan beri kırsaldan şehirlere hızla göç yaşanmaktadır. Ekonomik üretim merkezlerinin şehirlerde toplanması ve iş gücünün bu merkezlerden idare ediliyor olması şehir nüfuslarının hızla artmasına neden olmuştur. Nüfusumuzun da yaklaşık yüzde 75'i kentlerde yaşamaktadır, hatta bu nüfusun önemli bir kısmı birkaç büyük metropolde yoğunlaşmaktadır. Ülkemizde ekonomik gelişme ve küreselleşmenin etkisiyle ortaya çıkan hızlı değişimler tüketim alışkanlıklarımızı da değiştirmiştir. Dolayısıyla, yaşamımızda yeni sosyal, kültürel ve alışveriş alanlarına ihtiyaç duyulmuştur. Bunların başında da son on yıldan bu yana hızla bir gelişim seyri izleyen, perakende sektöründe alışveriş merkezleri, büyük mağaza zincirleri yaşamımızın her alanında etkili olmaya başlamıştır; başında da AVM'ler geliyor değerli milletvekilleri.

Sayın Bakanım, beni dinlerseniz, size birkaç soru yöneltmek istiyorum. AVM'lerle ilgili kanun düzenlemesini toplumun önemli bir sorunu olduğu düşüncesiyle yaptığınızı biliyorum. Bizim de aynı düşünceye katıldığımızı ifade etmek istiyorum. Ancak konuya sadece ticari bir boyutta baktığınızı ne yazık ki de ifade etmek zorundayım. AVM'lerin kent merkezlerinde yapılanmasına olanak tanınırken çevreye zararlı olup olmadığı konusunu da hiç düşündünüz mü Sayın Bakanım? Esnafı, sanatkârı, vatandaşı korumak demek sadece onların ticari ilişkileriyle ilgilenmek olmamalıdır, aynı zamanda yaşadığımız çevreyi de korumak olması gerekmiyor mu?

Bakın, Sayın Bakanım, 2014 yılında ÇED yönetmeliğinde bir değişiklik oldu, daha önce bu yönetmelikte, eski yönetmelikte AVM'lerde 5 bin metrekarenin üzeri olan yerler ÇED'e tabii tutuluyordu. Son yapılan değişiklikle, 50 bin metrekarenin altında olan kapalı alanların ÇED'den muafiyetine izin verdiniz. Şimdi ben size soruyorum Sayın Bakanım: Değerli bürokratlarınız burada, böyle bir kanun tasarısı düzenliyorsunuz, yaptığınız kanun tasarısında çevre düzenlemesiyle ilgili, çevre kirliliğine neden olabilecek AVM'lerle ilgili tek bir satır yok, tek bir cümle yok, bir önlem alma yok. ÇED kanunu düzenlendi, 5 binden 50 bine yani 10 kat artırıldı. Siz perakende satış ve vatandaşın haklarını korumaya yönelik bir tedbir almaya kalkıyorsunuz, ne yazık ki bürokratlarınız bununla ilgili bir tek işlem yapmamışlar.

Şunu vurgulamak istiyorum: Esnafımızı, sanatkârımızı korumak ve bunun için düzenlemeler yapmak elbette önemlidir. Hatta bu alanlarda bunların ticari yapılarından doğacak olan zararlarıyla ilgili düzenlemeler yapmak da önemlidir. Ancak, en az bu kadar önemli, en az bu kadar anlamlı olduğuna inandığımız yaşam alanlarımızı korumakla, yaşadığımız çevreyi korumakla ilgili düzenlemelerin bu kanun tasarısında olması gerekmiyor muydu? Size bir önerim var, eğer samimiyseniz, bir önceki ÇED muafiyetinde bahsedilen 5 binden 50 bine çıkarılan metrekareyle ilgili, gelin, bir sonraki kanun düzenlemesinde bir teklif verelim, 5 bin metrekarenin üzerinde kapalı inşaat alanı olan AVM'lerin tekrar ÇED uygulamasına tabi olmasını isteyelim. Eğer samimiyseniz bunu sizden bekliyorum.

Değerli milletvekilleri, elbette bununla ilgili birçok milletvekili arkadaşım gerekeni söyledi. Benden önce çok değerli milletvekillerinin bu konuda söyledikleri var, tekrar etmek istemiyorum ama şunu özellikle Sayın Bakanıma vurgulamak istiyorum: Evet, AVM'ler olsun, perakende satış açısından vatandaşın talepleri dile gelsin. Çünkü yaşadığımız alan başka bir noktaya geliyor, kentsel gelişme, küresel gelişme, büyük metropollerde ortak kültür alanları açısından büyük sıkıntılar var ama çevreyi ve yaşam alanlarını kirletmeyen, küçük esnafı ve sanatkârı tehdit etmeyen, yöre halkıyla kültürel, sosyal, sportif alanda uyum sağlayan, millî kültürümüze, geleneklerimize ve yaşam tarzımıza sahip çıkan ve onları yaşatmaya çalışan, sosyal, kültürel, sanatsal olarak, yeşil alanlarıyla beraber alanlar varsa merkezin dışında, vatandaşı zor durumda bırakmamak kaydıyla, gelin, hep beraber bunu yapalım, destek verelim. Ama ÇED'le ilgili düzenlemeyi, eğer uygun görürseniz şimdi bir önergeyle düzeltmek istiyorum.

Hepinize saygılar sunuyorum.

Teşekkür ederim. (CHP sıralarından alkışlar)