AYŞE TÜRKMENOĞLU (Konya) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Cumhuriyet Halk Partisi grup önerisi aleyhinde söz almış bulunmaktayım. Yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Öncelikle, tutuklu ve mahkûmların cezaevlerinde devletin güvencesi ve teminatı altında bulunduklarının altını çizmemiz gerekiyor hem hayat hakları hem de sağlıklarıyla ilgili ve güvenlikleriyle ilgili her türlü tedbiri tabii ki devlet almak durumunda.

Bizler, İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Cezaevleri Alt Komisyonu olarak Türkiye'nin çeşitli cezaevlerinde sürekli incelemelerde bulunuyoruz, bazen gelen ihbarlarla incelemelerde bulunuyoruz, bazen kamuoyuna yansıyan haberlerle incelemelerde bulunuyoruz, bazen de milletvekillerimizle, diğer muhalefet partisi grubu üyesi milletvekillerimizle birlikte istişarelerle hangi cezaevlerine gideceğimiz noktasında hep beraber karar verip cezaevlerinde incelemelerde bulunuyoruz ve bu raporlar hazırlanıp gerek Adalet Bakanımıza gerekse Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğüne ulaştırılıyor ve oradaki aksaklıklar da düzeltilmesi noktasında Komisyonumuz tarafından takip ediliyor ve bu noktada Meclisin de bir anlamda etkin denetimi sağlanmış oluyor.

Özellikle son günlerde İzmir Şakran Çocuk Cezaevi'nde bazı tecavüz ve istismar olaylarının olduğu şeklinde kamuoyunda bazı haberler gündeme geldi. Ben şunu söylemek istiyorum: Bu cezaevinde kalan çocuklarımızın aileleri, diğer çocuk cezaevlerinde kalan çocuklarımızın aileleri bizlere ulaşıyorlar; bu tip haberler yapıldığında hepsinin çok endişe ettiği, aynı zamanda çocuklarının cezaevinden çıktıktan sonra belirli bir zan altında bırakılacağı endişesi de taşıdıklarını söylüyorlar. Bunu da özellikle belirtmem gerekiyor.

Şakran Cezaevi'nde yaşandığı iddia edilen bu olaylarla ilgili, ben, dün itibarıyla Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğümüz ve cezaevi müdürüyle konuştum. Bunun şu şekilde açıklamasını yapmamız gerekiyor arkadaşlar: Öncelikle, şu anda yaşanan herhangi bir taciz ya da tecavüz olayı söz konusu değil ama daha öncesinde, Türkiye'nin çeşitli yerlerinde bu tip olayların yaşandığı iddia edilmiş ve bazıları da, biliyorsunuz, ceza yargılamalarına tabi tutulmuş ve bazı failler de ceza almış idi.

Psikososyal hizmetlerin de etkin bir şekilde yerine getirilmesi amacıyla, kurum içindeki yazışmalarda bu tip olayların olabileceği, bununla ilgili tedbirlerin alınması gerektiği ve bu noktada personelin uyarıldığı şeklinde iç yazışma nedeniyle böyle bir yazışmanın olduğu ve bu konulara dikkat çekildiği, olabilecek ihtimaller dâhilinde Türkiye'de genelde yaşanabilecek ya da iddia edilen olaylar olduğu ve bunların da bu cezaevinde tekrar yaşanmaması konusunda cezaevi yönetiminin kendi iç yazışmasının, "şu anda cezaevinde bu tip bir olayın gerçekleştiği" şeklinde maalesef gazetelerin bazılarında yalan yanlış haberlerle gündeme geldi. Bunu özellikle söylememiz gerekiyor çünkü şu anda Şakran Çocuk Cezaevi'nde herhangi bir tecavüz ya da cinsel istismar işlenmiş değil. Bununla ilgili cezaevi yönetimine de gelen bir bilgi yok. Çocuklarla da görüşüldü. Bunlarla ilgili çocukların da bu konuda herhangi bir şikâyetleri ya da böyle bir olayın yaşandığına dair bir ihbarları yok. Bunun özellikle altını çizmem gerekiyor.

Dün Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü cezaevinde inceleme yaparken CHP Milletvekili Nurettin Demir de Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürüne iştirak etmiş, cezaevi çıkışında bu tip iddiaların yalan olduğunu, 10 çocukla görüştüklerini, çocukların bu tip iddialar karşısında üzüldüklerini, kamuoyunda kendilerinin ve ailelerinin rencide edildiğini söylediklerini ve bunların yalan yanlış bilgiler olduğunu ve cezaevinin de son derece bakımlı ve güzel bir cezaevi olduğunu söylediği de bütün İnternet sitelerinde ve haber sitelerinde var. Bunu da sizlerle paylaşmak istiyorum. Çünkü bu, Cumhuriyet Halk Partisinin bir grup önerisi.

Yine, biliyorsunuz, çocuk cezaevleri özellikle çocuklarımızın yeniden topluma kazandırılması anlamında çok önemli. Bu noktada, çocukların, pedagog ve psikologlar eşliğinde yeni hayatlarına hazırlanmaları amaçlanmakta. Burada kendi eğitimlerine de devam edebilmekte çocuklar. Yine, çeşitli kurslara katılıp spor faaliyetleri de yapabilmekteler. Biz daha önce dolaştığımız cezaevlerinde bunu gördük.

Söz konusu Şakran Cezaevi, 2012 yılında açılmış ve 2012 yılından bu yana 2 kez, Meclis İnsan Hakları Komisyonu alt komisyonu olan Cezaevi Komisyonu tarafından incelemeye tabi tutulmuştur. İki buçuk yıllık bir süre içinde bizim Meclis Komisyonumuz, Şakran Çocuk Cezaevi'ne gitmiştir. Bununla ilgili detaylı raporlar da hazırlanmış ve bizim Meclis İnternet sitemizde yayınlanmıştır. Merak eden arkadaşlar ya da izlemeyenler varsa bakabilirler.

Şakran Cezaevi'nde bu tip olayların olduğunu söylemek, şu anda olduğunu söylemek çok da iyi niyetli bir yaklaşım değil diye düşünüyorum. Çocukların aileleri gerçekten bundan endişeleniyorlar. "Bizlerin bu şekilde, çocuklarımızın bu şekilde gündeme gelmesi bizleri üzüyor." diyorlar. Bana iletilenleri söylüyorum.

Yine, biliyorsunuz, cezaevleri, rehabilite etme ve ıslah etme yerleridir. Burada, özellikle çocuk cezaevlerinin tabii ki farklı statüleri olması gerekiyor. Burada çocuk cezaevlerinde çalışan personel, yine meslek içi eğitimden geçirilmekte, çocukların psikolojik ve sosyal gelişimlerine karşı nasıl davranmaları gerektiği noktasında zaman zaman kurum içi eğitimlere de tabi tutuluyor.

Biz geçtiğimiz yıl, yine, Sincan Çocuk Cezaevi'ne gittik. Burada da Sincan Cezaevi'nde çocuklara kötü muamele yapıldığı ve çocukların dövüldüğü iddiası vardı, gündeme gelmişti. Bununla ilgili Meclis alt komisyonumuz, cezaevleri alt komisyonumuz incelemeye gitti. Çocuklarla görüştük, orada söz konusu şiddet olayını gördükleri iddia edilen çocuklarla görüştük. Sonrasında yine personelle görüştük ve en sonunda oradaki kamera görüntülerini izledik. Şunun da altını çizmem gerekiyor: Özellikle cezaevlerinde ortak yaşam alanları kameralarla takip altına alınmakta. Özel alanları olan yatakhane bölümleri kamera kayıtları dışında, onları alacak şekilde değil ama ortak yaşam alanları kamera kayıtları altına alınmakta; sonrasında herhangi bir mağduriyete sebebiyet vermemek, herhangi bir istismara sebebiyet vermemek anlamında bunlar o birimin görevlisi tarafından da sürekli kontrol edilmekte. Onun da altını çizmem gerekiyor.

Sincan Cezaevi'nde biz kamera kayıtlarını incelediğimizde, iddia edildiği gibi çocuklara karşı bir dayağın söz konusu olmadığını, kötü muamelenin söz konusu olmadığını ve bizim raporumuzda da bu mevcut. Aksine, muhalefet milletvekillerimiz de cezaevi infaz koruma memurlarının sayım esnasında darp edildiklerine yönelik aynı görüntüleri bizlerle beraber izlediler, biz de izledik ve şaşırdık. Doğrusunu isterseniz gelen iddiaların doğru olmadığını da bu şekilde tespit etmiş olduk.

Dediğim gibi, Şakran Cezaevi'nde -2002 yılında açılmıştı- 3 tane cinsel istismar suçu işlendiği belirtilmiş, kayıtlara geçmiş. Bunlardan bir tanesinin faili on üç yıl ceza almış, diğeri hakkında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş, bir tanesinin de soruşturması ve kovuşturması hâlâ devam ediyor.

Burada özellikle şunu söylememiz gerekiyor: Cezaevlerindeki çocuk istismarına tabii ki bizler asla fırsat vermeyiz. Bizim en duyarlı olduğumuz konular devletin güvencesi altında bulunan kişilerin hayat hakları ve biraz önce de söylenmişti, orada onurları ve duruşlarıyla namuslarının da korunması devletin temel görevlerindendir. Bunu da söylememiz gerekiyor. Burada asla herhangi bir ihmale göz yummamız söz konusu değil.

Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, bazı çocuk ceza infaz kurumlarında da yine 23'üncü Dönem ve 24'üncü Dönemde bazı incelemelerde bulundu. Özellikle ben iki yıldır cezaevleri komisyonundayım. Bu benim başkanlığım döneminde de birçok incelemelerde bulunduk. Benden önce de arkadaşlarımız birçok cezaevinde incelemelerde bulunmuşlar, bunların birçoğu da çocuk cezaevlerini kapsamakta.

Şunu söylemem gerekiyor: Biraz önce söylendi, "Meclis İnsan Hakları Komisyonu Alt Komisyon Başkanı Ayşe Türkmenoğlu'nun 'Meclis gündemi yoğun, şu anda cezaevini incelemeye gidemeyiz.' şeklinde bir beyanı oldu." dedikleri hususu aydınlatmam gerekiyor. Böyle bir beyanım söz konusu değil. Böyle bir olay, şu anda herhangi bir olay vuku bulmadığı için acil incelememizi gerektiren bir husus yok, rutin incelemeleri zaten yapıyoruz; bunu söylemiştim ben. Burada, cezaevinin kendi iç yazışmalarından ötürü, daha önce yaşandığı iddia edilen ve Türkiye'de olabilecek ihmallerin gündeme getirildiği yazışmaların şu anda o cezaevinden yazılmış gibi gündeme getirilip kamuoyuna yansıtılmasının hakkaniyetli olmadığını ve ilk fırsatta yine rutin kontrollerimizi yapmak için, incelemelerde bulunmak için gidebileceğimizi söyledim.

Bu vesileyle yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum ve önerinin aleyhinde olduğumuzu belirtmek istiyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)