EROL DORA (Mardin) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 278 sıra sayılı Kanun Teklifi'nin 56'ncı maddesi üzerinde vermiş olduğumuz önerge üzerinde söz almış bulunuyorum. Hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Bu kanun tasarısının idare hukuku alanında öngördüğü en olumsuz değişiklik, kuşkusuz, yürütmeyi durdurma kararının yapısının değiştirilmek istenmesidir. Yürütmeyi durdurma yöntemi, idari yargılamanın en temel unsurlarından biridir. Yürütmenin durdurulması mekanizması öncelikle vatandaşı korumak için konulmuştur. Yürütmenin durdurulması kararı, hukuka aykırı idari işlemlerin uygulanmasını önleyerek kişilerin giderilmesi zor kararlara uğramasını engellemektedir. Öte yandan, yürütmenin durdurulması, yargı organınca hukuka aykırı bulunarak iptal edilen işlemin uygulanması nedeniyle doğabilecek düzeltilmesi zor durumları başından önleyerek idare hayatında düzen sağlamaktadır. Ülkemizde, tüm alanlarda olduğu gibi idare hukuku alanında da köklü reformlara ihtiyaç vardır. Kamu hizmetlerinin etkinleşmesi, hukuka aykırılığın en aza indirilmesi için bu tür reformlara ihtiyaç vardır. Yargının demokratik zihniyete ulaşması ve devlet değil vatandaş eksenli olması şarttır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; mevcut düzenleme, yürütmenin durdurulması kararının verilebilmesini, telafisi güç ya da imkânsız zararlara neden olmak ve açıkça hukuka aykırı olmak şartlarına bağlamaktadır. Yeni düzenleme ise bu kararın verilmesinde idarenin savunmasının alınması veya savunma süresinin dolması şartlarını da eklemiştir. Bu durum, yürütmeyi durdurma kararlarının niteliğine aykırıdır çünkü savunma süresi, mahkemenin çabuk karar vermesini önlemektedir. Değişiklikte, özellikle "Ancak dava dilekçesi ve eklerinden yürütmenin durdurulması isteminin yerinde olmadığı anlaşılırsa davalı idarenin savunması alınmaksızın istem reddedilebilir." denmiş. Getirilen idarenin savunmasının alınması koşullarının amacının dava dilekçesi ve eklerinden yürütmenin durdurulması isteminin kabulünün yerinde olacağı anlaşılan davalarda idarenin savunma verebilmesi için, gerekli zaman dilimi araya konularak yürütmesi derhâl durdurulması gereken idari işlemin bir süre daha uygulanmasına olanak sağlamak olduğu anlaşılmaktadır. Bu amaç, insan hak ve özgürlüklerine saygılı ve onların korunmasını amaç edinen hukuk devleti için kabul edilebilir değildir.

Öte yandan, bu değişiklik teklifi, etkili yargı denetimini engelleyecektir. Mahkemelerin yürütmeyi durdurma yetkisinin sınırlandırılmasının Anayasa'nın 125'inci maddesine aykırı olduğu açıktır. Yapılması gereken ise hak kayıplarını en aza indirecek düzenlemelerin yapılmasıdır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; özellikle HES davalarıyla özdeşleşen çevre davalarında vatandaşların tek umudu olan yürütmeyi durdurma kararı müessesesi için öngörülen değişiklik adalet sistemini derin biçimde yaralayacaktır. Vatandaşın adalete duyduğu güvensizlik derinleşerek büyüyecektir. Öte yandan, okuldan atılan öğrenciler, açtıkları yürütmeyi durdurma davalarıyla kısmen de olsa eğitim hayatlarına devam edebiliyorlarken, şu durumda en temel hakları da ellerinden alınmış olacaktır.

Bu nedenlerle vermiş olduğumuz önergemizin desteklenmesini istiyor, hepinizi tekrar saygıyla selamlıyorum.

Teşekkür ediyorum. (BDP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ederim Sayın Dora.