HİLMİ BİLGİN (Sivas) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; görüşülmekte olan 400 sıra sayılı Danıştay Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'nın ikinci bölümünde şahsım adına söz almış bulunmaktayım. Bu vesileyle heyetinizi ve aziz milletimizi saygıyla selamlıyorum.

Sayın milletvekilleri, öncelikle, görüşmekte olduğumuz kanun tasarısına neden ihtiyaç duyulduğunu kısaca açıklamak istiyorum. AK PARTİ hükûmetleri yüksek yargıda oluşmuş ağır iş ve dosya yükünü azaltmaya, yargının işleyişini hızlandırmaya ve yüksek mahkemelerin asli fonksiyonları olan içtihat mahkemelerine dönüştürülmesi amacıyla birçok düzenleme yapmış ve istinaf sisteminin yasal altyapısını oluşturmuştur. Ancak yasal altyapının oluşturulmasına rağmen, gerek fiziki altyapı eksikliği gerekse hâkim, savcı ve adli personel sayısının yetersizliği nedeniyle bugüne kadar istinaf sistemine geçilememiş, mevcut sistem uygulanmaya devam etmiştir. Bu durum da yüksek mahkemelerin altından kalkılamayacak yoğunlukta dosya ve iş yüküyle karşı karşıya kalmalarına neden olmuş, siyasi irade, bu noktada biriken iş yükünü azaltmak ve adaletin işleyişini hızlandırmak için yüksek yargıda daire ve üye sayılarını artırmıştır.

Bilindiği üzere, istinaf mahkemelerinin faaliyete geçebilmesi için gerekli olan altyapı eksiklikleri ve personel atamaları tamamlanmış ve bölge adliye ve bölge idare mahkemeleri, 20 Temmuz 2016 tarihinde faaliyete geçecektir. İstinaf sisteminin faaliyete geçmesiyle birlikte ilk derece mahkemelerince verilen kararların adli yargıda yüzde 90'ının, idari yargıda ise yüzde 80'inin istinaf mahkemelerinde kesinleşeceği tahmin edilmekte olup Yargıtay ve Danıştayın iş yükü de bu oranda azalacaktır. Bu nedenle, Yargıtay ve Danıştayın daire ve üye sayılarını yeniden belirleme ihtiyacı doğmuştur.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; tasarının ikinci bölümünde yapılan düzenlemeler hakkında kısaca bilgi vermek istiyorum. Tasarının 15'inci maddesiyle Yargıtayın daire sayıları, tasarının amacına uygun olarak azaltılarak 12 ceza ve 12 hukuk dairesi olarak değiştirilmektedir. Tasarının 17'nci maddesiyle, Yargıtay üyeliğinin süresi, Anayasa Mahkemesi üyeliğinde olduğu gibi, üyelerin yeterince tecrübe kazanması, tecrübelerini mahkeme çalışmalarına yansıtması bakımından makul bir süre olan on iki yıl olarak belirlenmiş ve ayrıca üyelerin tekrar seçilemeyecekleri düzenlenmektedir.

Tasarının 21'inci maddesiyle, gereksiz zaman kaybını önlemek ve yargının hızlanması amacıyla, Yargıtaya gelen dosyanın en kısa zamanda görevli daireye gönderilmesi amacıyla kendisini görevsiz gören dairenin, dosyayı Hukuk İşbölümü İnceleme Kurulu yerine direkt görevli olduğu kanısına vardığı daireye göndermesi amaçlanmaktadır.

Tasarının 22'nci maddesinde, istinaf mahkemelerinin faaliyete geçmesi nedeniyle Yargıtayın iş yükünün azalacak olmasından dolayı Yargıtay üye sayısının ilk etapta 300'e, nihai olarak kademeli şekilde 200'e düşürülmesi... Ayrıca yeni üyelerin seçilme usulleri ve yeniden üye seçilemeyenler hakkında yapılacak işlemler de madde metninde düzenlenmektedir.

Tasarının 23 ve 27'nci maddelerinde, yargı görevini icra edecek hâkim ve savcı adaylarının başarı ve liyakat durumlarının bütün yönleriyle değerlendirilmesine ihtiyaç duyulduğundan, hâkim ve savcı adaylarına meslek öncesi eğitim sonunda yazılı sınava ilave olarak sözlü sınav getirilmesi düzenlenmektedir. Düzenlemede asıl amaç, meslek öncesi eğitim sürecinde adayların meslekî yeterliliği, hukuki meseleleri kavrama, çözme ve ifade etme yeteneği, temsil yeteneği, öz güveni ve davranışlarının mesleğe uygunluğu hususlarının daha sağlıklı ve somut verilerle değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.

Tasarının 24, 25, ve 26'ncı maddelerinde, hâkim, savcılar hakkında düzenlenen kanun yolu değerlendirme formlarının, hâkim ve savcılarımızın duruşmalara hazırlıklı çıkmaları, hukuki gelişmeleri takip etmeleri ve daha isabetli karar vermeleri amacıyla tekrar derece yükselmelerinin dikkate alınmasına yönelik düzenleme yapılmaktadır.

Tasarının 29, 30'uncu maddelerinde özellikle terör suçlarında, örgüt ve örgüt mensuplarının aynı il, ancak farklı ilçe idari sınırları içerisinde kalan eylemlerinin soruşturulmasında ve yargılanmasında karşılaşılan zorlukları ortadan kaldırmak amacıyla, Türk Ceza Kanunu'nda tanımlanan bazı suçlar ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan dolayı açılacak soruşturmaların ve davaların, suçun işlendiği yerin bağlı olduğu ilin adıyla anılan cumhuriyet başsavcılığı ve ağır ceza mahkemelerinde görülmesine yönelik düzenleme yapılmaktadır.

Sonuç olarak, görüşmekte olduğumuz yasa tasarısı, uzun bir süreden beri gündemde olan ancak çeşitli nedenlerle faaliyete geçemeyen istinaf sisteminin faaliyete başlayacak olması nedeniyle ortaya çıkan yeni duruma adaptasyonu sağlamaya yönelik bir düzenlemedir.

Yüksek mahkemelere gelecek iş ve dosya sayısı belli bir periyotta azalacağından dolayı, yüksek mahkemeleri, olması gereken içtihat mahkemesi hâline getirmek için yasal düzenleme yapılmaktadır.

Görüşmekte olduğumuz tasarının hukuk sistemimize ve milletimize hayırlı olmasını temenni ediyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)