BAKİ ŞİMŞEK (Mersin) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 6360 Sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnameler hakkında İç Tüzük'ün 37'nci maddesine göre doğrudan gündeme alınmasıyla ilgili söz almış bulunmaktayım. Bu vesileyle yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum.

Sosyal, ekonomik ve siyasal açıdan birçok risk taşıyan büyükşehir yasası yürürlüğe girmesiyle birlikte yeni kurulan ve sınırları genişleyen büyükşehirlerde köy ve belediyelerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu yerlerdeki köyler mahalle olarak, belediyelerse belde isimleriyle tek mahalle olarak ilçenin belediyesine katılmıştır. Hayata geçirilen bu kanunla beraber mahalleye dönüştürülen köylerde ve beldelerde yaşayan vatandaşlarımız birçok sorunla karşı karşıya kalmaktadır. Maalesef yetkilerin bir kısmı büyükşehir belediyesine, bir kısmı ilçe belediyelerine bağlanmıştır. Köylerin yollarının yapımı büyükşehir belediyesine, köy içi yollarının yapımı ilçe belediyesine devredilmiştir. İçme suyuyla ilgili olan yetki büyükşehir belediyesine, çöp toplama yetkisi ilçe belediyesine verilmiştir. Düşünebiliyor musunuz Mersin, Tarsus'tan Anamur'a 350 kilometre. 350 kilometrelik mesafedeki cenaze hizmetleri büyükşehir belediyesi tarafından verilmektedir. Bunu komisyonda veya sayın bakanlarla bir araya geldiğimizde konuştuğumuz zaman herkesin hemfikir olduğu tek bir yasa var, Büyükşehir Yasası'nın mutlaka yeniden ele alınarak değiştirilmesi. Hatta Sayın Bakanımız bu yasayla ilgili tasarının da hazırlandığını ve yılbaşından sonra Meclise sunulacağını söylemişti ama maalesef bu konuda bir adım atılmadı. Mutlaka 2019 seçimlerinden önce bu yasanın ele alınmasını, yeniden gözden geçirilmesini ve buradaki aksaklıkların kaldırılmasını temenni ediyoruz.

İlçe belediyeleri şu anda yetki olarak büyükşehir belediyelerinin bir daire başkanlığı veya fen işleri müdürlüğü boyutundadır; bütçesi daralmış, gelirleri daralmıştır. İlçe belediyelerinin çöp toplama ve inşaat ruhsatı verme dışında doğru düzgün bir yetkisi kalmamıştır, zabıta hizmetlerine kadar birçok hizmet büyükşehir belediyesine geçmiştir.

Ayrıca, bu yasayla beraber vatandaşlarımız planlamayla ilgili, ruhsat işlemleriyle ilgili de birçok sorunla karşı karşıya kalmaktadır. Maalesef 2018 yılında hâlâ birçok büyükşehrin 100.000'lik imar planları, 5.000'lik nâzım imar planları ve 1/1.000'lik uygulama imar planları tamamlanamamıştır. Bırakın köylerdeki planlamanın yapılmasını kent merkezlerindeki planlarda bile birçok aksaklıkla karşı karşıya kalınmıştır. Sadece köylerin adını değiştirmişiz "Mahalle oldunuz." demişiz ama köyün adını değiştirip "Mahalle oldunuz." demekle maalesef köy köylükten çıkmıyor. Köydeki insanlar hâlâ aynı yaşantılarına devam ediyorlar, köyde hayvancılık yapıyorlar, tavuk çiftliklerine ve diğer işlerine, tarım işlerine devam ediyorlar ama adları mahalle oldu. Hâlâ çözülemeyen imar problemlerinden dolayı insanların birçoğu mecburen kaçak inşaat yapmak, ruhsatsız inşaat yapmak zorunda kalıyorlar; elektrik, su aboneliklerinde birçok sorunla karşı karşıya kalıyorlar.

Şimdi ele alınacak olan imar barışıyla alakalı, bunların detaylı olarak alt yönetmeliklerle belirlenmesi, imar barışından sonra yeni skandalların ortaya çıkmaması, özellikle imar rantı olan bölgelerde mutlaka tedbir alınması... Köylerde, kırsalda yaşayan insanlarla ilgili, elbette başlarını sokacakları bir ev yapılmışsa bununla ilgili mutlaka kolaylık gösterilmelidir, hazine arazisine veya başka mülkiyetlere konut yapanlara, ruhsatsız inşaat yapanlara mutlaka yol verilmelidir ama şehir merkezinde yapılan apartmanlarla ilgili, çok katlı binalarla ilgili veya Boğaz'a nazır villalarla ilgili konular mutlaka bu yasa içerisinde gözden geçirilmelidir.

Ayrıca, belediyeler, yine Büyükşehir Yasası'yla gayrimenkul devirleriyle ilgili birçok sorunla karşı karşıya kalmışlardır. Büyükşehir belediye sınırı içerisindeki hazineye ait birçok gayrimenkul -bazı belediyelerde- iktidar partisi belediyelerine devredilirken bazılarında maalesef devredilmemiştir. Mersin Büyükşehir Belediyesi sahilleri düzenlemek istiyor, sahillerin devriyle ilgili, maalesef, beşinci yıla girmesine rağmen hâlâ prosedür tamamlanamıyor, basit bir kiralama işlemi maalesef neticelendirilemiyor. Buradaki yetkilerin tamamının belediyelere devredilmesi, özellikle sahil kentlerindeki plajların, sahillerin tamamının yönetiminin büyükşehir belediyelerine devredilmesi gerekmektedir.

Ayrıca, yine taşeron yasasıyla beraber belediyelerde çalışan insanların birçoğu kadroya alındı ama özellikle KİT'lerde çalışanlar bu kapsam dışında bırakıldı. Belediyede çalışanların da bir kısmı, müteahhit ile belediye arasında yapılan sözleşmedeki yüzde 30 ve yüzde 70 fiyat belirleme ihale yönteminden kaynaklanan belirsizlikten ve adli soruşturmalardan dolayı taşeron yasasından sonra normalde iş güç sahibi olan insanların birçoğu mevcut işlerinden oldular.

Ayrıca, Sayın Genel Başkanımızın ortaya koyduğu gibi, Büyükşehir Yasası'yla beraber 2023 yılına girerken...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın lütfen.

BAKİ ŞİMŞEK (Devamla) - ...Türkiye, 100 il ve bin ilçeden kurulan yeni bir yönetim sistemine kavuşturulmalıdır.

Ayrıca, yine çiftçilerin ve başka meslek gruplarının da borçları vergi barışıyla beraber bu kapsama alınmalıdır. Çiftçiler gerçekten çok büyük sıkıntılar çekmektedir, bu, göz önünde mutlaka bulundurulmalıdır, aksi takdirde tarım sektöründe ciddi sıkıntılar yaşanacaktır.

Bu duygu ve düşüncelerle yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum. (MHP sıralarından alkışlar)