ZEYNEL ÖZEN (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 31'inci maddeyle -5355 sayılı Mahallî İdare Birlikleri Kanunu'nun 20'nci maddesi- büyük şehirlerde kapatılan özel idare yerine yatırım, izleme ve koordinasyon başkanlıkları kuruluyor. Özel idarelerin tüm yetkileri bu kurula devrediliyor; aynı zamanda, yönetmelikte açıkça belirtilmemesine rağmen belediyenin de birçok yetkileri bu kurula veriliyor. Bunun adı kısaca YİKOB olarak adlandırılıyor. YİKOB kurulurken vali yardımcısının başkanlığında seçilmişlerden oluşturuluyor. Yani geçmişte olduğu gibi il genel meclisi üyeleri veya belediye meclisi üyelerinden kimse yok, tamamen atanmışlardan oluşuyor. Oysa biliyoruz ki yereldeki sorunları yereldeki halk daha iyi bilir, kişiler daha iyi bilir, o sorunların çözümünü de daha iyi yaparlar.

Değerli milletvekilleri, Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı'nın altına Türkiye de imzasını koymuştur. Ben Avrupa'dan gelen bir arkadaşınız olarak biliyorum ki demokratik ülkelerden birçoğunda eğitim, sağlık, ulaşım, konut, hatta vergi oranının bile düzenlenmesi belediyelerdedir. Oysa bizde bunun tam tersidir. Çeşitli yasaklamalarla, yetki daraltılmasıyla eli kolu bağlanan yerel yönetimler gerçekten içi boşaltılmış bir kurum hâline getiriliyor ve demokratik ülkelerin çok gerisindeki bir duruma düşüyor belediyelerimiz.

Şimdi, AKP hükûmetinin, AKP'lilerin ne dediğine değil, ne yaptığına bakmamız gerek. "Dün dündür, bugün bugündür." diyebiliyorlar. Biliyoruz ki 2002 yılında AKP seçilmiş valilikler vadetti. Oysa -yakında olağanüstü hâl kalktı- olağanüstü hâl yerine getirilen yasalar gerçekten süper valilikler yarattı, süper kaymakamlıklar yarattı. Yani en ufak demokratik hak ve talepler şiddetle bastırılıyor veya "Vali yasakladı." deniliyor, orada bitiyor.

Bu dediğimiz YİKOB denen kuruluşun yönetmeliğine baktığımızda birçok madde "Gerekirse..." diye başlıyor yani yetkilerin ve sorumlulukların ucu açık. Bir maddesi de şöyle diyor: "Başkanın verdiği görevleri yapmak..." Bu görevler nedir, sınırları nedir; bu belirtilmiyor. Bu anlamda kimin ve nasıl denetleyeceği konusunda da hiçbir açıklık yoktur.

Belediyeler bu YİKOB'la iktidara siyasi kulluk ilişkileriyle bağlı kurumlar hâline getirilmek isteniyor. YİKOB'la halkın kararlara doğrudan katılması engellenmektedir. Denetlenemez olması, demokratik olmadığı gibi sürdürülebilir de değildir.

Yakında, söylediğim gibi, atanmış belediye başkanlarıyla... Böyle bir tez de gelebilir. Çünkü bizim belediye başkanlarımızın, HDP'nin belediye başkanlarının neredeyse tamamına yakını bugün tutukludur. Ben tutuklu diyemiyorum, rehin diyorum. Çünkü şimdiye kadar hiçbir suç isnat edilememiş ve hiçbir iddianame bile hazırlanamamış. Uzun zaman olmasına rağmen iddianame bile hazırlanamamış.

Bugün de Cumhurbaşkanı açıkça seçimlerin sonucunu etkilemeye çalışmaktadır. Sandıkta kaybedeceğini bildiği için "O belediyelere kayyumlar atarız." diyor. Halkımızın özgür iradesine müdahale edilmek isteniyor. Bu ne demektir? Halkımızın seçme ve seçilme hakkı elinden alınmak isteniyor. Yerel yönetimlerin durumu demokrasiyle çok orantılı bir göstergedir arkadaşlar. Bu anlamda biz HDP olarak diyoruz ki: Kent hakkı kapsamında her türlü kamusal hizmet edinmek, insanca yaşamak, kültürel, ekonomik, sosyal, siyasal haklardan eşit yararlanmak, söz ve karar sahibi olmak için kendimizi ve kentimizi de biz yöneteceğiz.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın Sayın Özen.

ZEYNEL ÖZEN (Devamla) - Değerli milletvekilleri, şimdi, dün Resmî Gazete'de yayınlandı, 259 muhtar görevden alındı. Hiçbir isim yok ve bunların yasal bir işlemden geçip geçmediği bile belli değil, hukuki bir gerekçeyle alınıp alınmadığını da bilmiyoruz ve Bingöl'de benim özel ilişkilerimle bildiğim 9 muhtar görevden alınıyor, bunun 6'sı Alevi. Ben İçişleri Komisyonunda olduğum hâlde bunu öğrenemiyorum. Bunun gerekçesi nedir? Sayın Başkanımızdan istirham ediyorum, bunun gerekçesini İçişleri Bakanına sorabilir misiniz?

Teşekkür ediyorum. (HDP sıralarından alkışlar)