CHP GRUBU ADINA AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Ticaret Bakanlığının bütçesi üzerine söz almış bulunuyorum. Yüce Meclisi saygıyla selamlarım.

Değerli milletvekilleri, ülkemiz büyük bir ekonomik krizin içinde. Artan döviz kurları, artan enflasyon, pahalılaşan hayat, yavaşlayan ekonomi, düşen sanayi üretimi, azalan alım gücü en çok dar gelirli yurttaşlarımızı etkiledi. Her kriz döneminde krizin sorumluları yani iktidarlar krizin faturasını krizin gerçek mağdurlarına yani dar gelirli yurttaşlarımıza, çiftçimize, emeklimize, asgari ücretle geçinmek zorunda kalan milyonlara keserler. Kemer sıkmak her zaman bu ülkenin yoksul vatandaşlarına, yurttaşlarına düşmüştür.

Toplumum tüm kesimleri gibi esnafımız da bu krizden olumsuz etkilenmektedir. İktisadi ve toplumsal yaşamımızın temel direği olan esnaf ve sanatkârımız maalesef zorlukla ayakta kalmakta, nefes alamamaktadır. Siftah yapmadan kepenk indirmenin ne demek olduğunu, zararına mal satmanın, yıllarca biriktirdiğin sermayenin bir kriz döneminde erimesini görmenin ne demek olduğunu esnaf olmayan, o kepengi kaldırmayan, indirmeyen bilemez.

Değerli milletvekilleri, Akhisar'ın merkez çarşısında doğmuş, büyümüş bir esnaf kardeşiniz olarak sizlere sesleniyorum: Esnafımız vergi yükü ve BAĞ-KUR primleri altında ezilmektedir; borçlarını, senetlerini, çeklerini, kiralarını ödemekte zorlanmakta, hatta ödeyememektedir. Bugün yüz binlerce esnafın BAĞ-KUR'a borcu bulunmakta ve bu borcun tutarı 25 milyar liraya dayanmıştır. Sıklıkla çıkan kurum alacaklarının yeniden yapılandırılması nedeniyle icra süreci duran esnafımızın önemli bir bölümü yeniden takibe düşmüştür. Borcu yüzünden sağlık hizmetlerinden faydalanamamaktadır. Esnafımız 600 lira olan BAĞ-KUR primlerini ödemekte ne yazık ki zorlanmaktadır. İçinde bulunduğumuz ekonomik tablo göz önünde bulundurularak hiç değilse 2019 yılında BAĞ-KUR primlerinde artış yapılmaması gerekliliktir.

Sayın Ticaret Bakanı bütçe görüşmelerinde esnaf ve sanatkârın kooperatiflere olan borcunun 30 milyar lira olduğunu belirtmiştir. 2014 yılında ödeme zorluğu çeken 90 bin esnafımız için borç yapılandırılmasına gidilmiş, o gün 400 milyon liraya varan faiz silinmiş, bu sayede kefillerle birlikte yaklaşık 220 bin kişi icra takibinden kurtarılmıştır. Aynı uygulama 2018 yılında da devreye sokuldu, 200 bin esnafın biriken 786 milyon liralık borcu yeniden yapılandırıldı ve yaklaşık 200 milyon liralık faiz silindi. Bu durum her beş yılda bir tekrarlanır hâle geldi. Bu konuda yapısal, köklü değişikliklerin yapılması artık elzemdir. Esnafımız yıllardan beri AVM yasasının çıkmasını beklemektedir. 2016 yılında yapılan düzenleme, beklentileri karşılamamıştır. Bugün için yüzde 80'i büyükşehirlerde olmak üzere 400 AVM bulunmakta, AVM'ler açıldıkça esnaf kepenk indirmektedir. Son düzenlemeye göre AVM'lerin toplam alanının yüzde 5'inin esnafa ayrılması gerekirken bu oran yüzde 1'i bile bulamamıştır. Bu şartlar altında zaten esnafın AVM'lerde barınması olanaksızdır, imkânsızdır.

Değerli milletvekilleri, dövizde yaşanan tırmanışın ardından AVM'lerde yer alan zincir mağazaların dövizle yaptıkları kira sözleşmelerine bir Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenleme getirilmiş ancak kirasını ödemekte zorlanan küçük esnafımız ne yazık ki kimsenin aklına gelmemiştir. "Enflasyon rakamları ortada, biz esnafa ne yapabiliriz?" diyebilirsiniz. İş yerlerinden alınan kira stopajını kaldırabilirsiniz mesela. Mevcut durumda iş yeri kiralık olan esnafımız zarar da etse bir başkasının kazancına ait bu vergiyi ödemek zorunda kalmakta, bu da haksızlığa neden olmaktadır. Esnafın talepleri bellidir ancak muhatap bulamamaktadır, esnaf sahipsizdir. Esnafa sahip çıkacak bir esnaf bakanlığının kurulması önceliğimiz olmalıdır. Esnafın ödediği kiradan stopaj vergisinin kaldırılması, BAĞ-KUR primlerinin 2019'da artırılmaması, sıfır faizli can suyu kredisinin çıkartılması esnafımıza bir nefes aldıracaktır.

Değerli milletvekilleri, Hazine ve Maliye Bakanının bir saat süren bütçe sunuş konuşmasını dikkatle dinledim, bu bir saatlik konuşmada Bakanın ağzından bir kere bile "esnaf" kelimesi çıkmadı, Bakanın herhangi bir cümlesinde "çiftçi" "köylü" "üretici" "esnaf" "sanatkâr" kelimeleri geçmedi; dolayısıyla bu bütçenin bu kesimler için hazırlanmadığı bellidir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Devamla) - İktidar tarafını seçmiştir, Cumhuriyet Halk Partisinin de tarafı bellidir, Cumhuriyet Halk Partisi; esnafın, üreticinin, köylünün, emeklinin, memurun, işçinin, işsizin, kadınların, gençlerin, kısacası halkın tarafındadır. Bu durumda bizim böyle bir bütçeyi kabul etmemiz mümkün değildir.

Bu duygu ve düşüncelerle Genel Kurulu saygıyla selamlarım. (CHP sıralarından alkışlar)