HDP GRUBU ADINA MURAT ÇEPNİ (İzmir) - Başkan, Genel Kurul, değerli halkımız; Hasankeyf, GAP projesi kapsamında 2006 yılında temeli atılan Ilısu Barajı'nın suları altında kalacak, yani bir uygarlık sular altında kalmış olacak ve bu Ilısu Barajı'nın maksimum ömrüyse elli yıl. Aynı zamanda 300'e yakın arkeolojik alan da sular altında kalmış olacak. Yani bu tarih, açığa çıkartılması gerekirken, daha fazla açığa çıkartılması gerekirken tam tersine sulara gömülmüş olacak. Ayrıca, 199 yerleşim yeri, 300 kilometrekare ekilebilir arazi de sular altında kalmış olacak.

Hasankeyf 1981 yılında sit alanı ilan edildi, UNESCO tarafından da Dünya Mirası Listesi'ne alındı ki bunun için gerekli olan 10 kriterden 9'u Hasankeyf'te vardı. Kent, on iki bin yıl yaşındadır. Sırasıyla; Bizans, Sasani, Emevi, Abbasi, Hamdani, Mervani, Artuklu, Eyyubi ve Osmanlı hâkimiyetinde kalmış. Kentte kim hâkim olduysa, bir diğerinin medeniyetini geliştirerek yenilerini eklemiş.

Kentte 6 bine yakın mağara, dev bir kale, Ulu Cami, Büyük ve Küçük Saray, Taşköprü, El Rızk Camisi, Koç Camisi, Zeynel Bey Türbesi -ki bu türbe şimdi taşındı- kaya mezarlar, kaya evler, kiliseler, gizli geçitler, su yolları, değirmenler ve 200 basamaklı merdiven...

Hasankeyf, aynı zamanda kutsal kitaplarda da adı geçen Dicle'nin en önemli kavşağı. Tevrat'ta Digris, İncil'de Tigris, Kur'an'da Dicle. Nehrin çölleşmesi, kutsal kitaplarda da kıyamet alameti olarak yazılmış.

Hasankeyf, on iki bin yıllık tarihinde 2 kez yıkıma uğramış. Bunların biri, 1260 yılında Moğollar tarafından gerçekleştirilmiş fakat bir diğeri de ne yazık ki bugün AKP eliyle gerçekleştiriliyor. Fakat, Moğolların yıkımı telafi edilebilmiş, ondan sonraki uygarlıklar bunu yeniden inşa etmişler. Fakat bugün AKP eliyle gerçekleştirilen yıkım, telafisi mümkün olmayan bir yıkım ki sular altına gömülerek mutlak bir yok oluşa mahkûm edilmiş.

Ilısu Barajı'nda 10 Haziranda su tutulmaya başlanacak. Tüm dünyada 101 çevre ve ekoloji örgütü buna karşı bir açıklama yaptı.

Hasankeyf, hâlâ kurtarılabilir. "Harcanan para" "enerji ihtiyacı" ve benzeri ifadeler geçerli değildir çünkü örneğin, Keban Barajı yüzde 65 üretim yapıyor, Ilısu Barajı bunun yarısı kadar üretim yapacak yani yüzde 31. Dolayısıyla Keban Barajı'nı tam kapasiteli çalıştırdığımız anda Ilısu Barajı'na ihtiyaç kalmıyor. Yine, 20 bin konutta mevcut ampullerin tasarruf ampulleriyle değiştirilmesi koşulunda dahi elde edilecek enerji telafi edilmiş oluyor.

Resmî verilere göre, projeden 55 bin insan etkilenecek. Bölge aynı zamanda Yörüklerin geçiş alanı olduğu için toplamda bu rakamın 100 bin olduğu düşünülüyor. Baraj aynı zamanda Suriye ve Irak'ı da olumsuz etkiliyor, çok sayıda kent, içme suyu ve tarım açısından risk altındadır.

Bu proje her açıdan gereksiz, talan ve rant projesidir. Dicle Vadisi yok olacak, çok geniş biyolojik çeşitlilik yok olacaktır. On iki bin yıllık tarihi yok etmenin hiçbir gerekçesi yoktur, olamaz. Savaş ve rant siyaseti, toplumların tarihinde ve coğrafyada geri dönüşü imkânsız yıkımlar yaratıyor, tıpkı güvenlik gerekçesiyle yakılan ormanlar gibi, tıpkı en demokratik hukuki haklarının tam bir keyfilikle engellenmesi suretiyle insanların ölüme mahkûm edilmesi gibi. İşte, bugün on iki bin yıllık bir tarihi, bir kültürü yaşatma ve yaşatmamayla karşı karşıyayız ve on iki bin yıllık bir tarih, sadece Türkiye'nin değil, tüm dünya halklarının sahiplenmesi gereken bir tarihtir. Fakat biz bugün burada halka karşı, doğaya karşı savaş açmış, bir avuç sermayenin rantı uğruna savaş açmış bir iktidarla karşı karşıyayız ve tıpkı burada, bugün, Leyla Güven ve binlerce yoldaşının başlatmış olduğu adalet ve hukuk mücadelesi gibi yani Mezopotamya coğrafyasında, Türkiye coğrafyasında halka karşı, demokrasiye karşı, hukuka karşı açılan bir savaş var.

Yol yakınken dönün. Ilısu Barajı Projesi'nden vazgeçin.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, tamamlayın Sayın Çepni.

MURAT ÇEPNİ (Devamla) - Hiçbir iktidar, tarihe, halka karşı açılmış bir savaşı kazanamamıştır ve mutlaka, direnenler, emekten ve barıştan yana, adaletten, hukuktan yana olanlar kazanacaktır.

Teşekkür ediyorum. (HDP sıralarından alkışlar)