UTKU ÇAKIRÖZER (Eskişehir) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; yüce Meclisimizi saygıyla selamlıyorum.

Eskişehir'imizin ilçelerinde yaşanan sel felaketine ilişkin gözlem ve değerlendirmelerimizi paylaşmam için söz verdiği için Sayın Başkana huzurunuzda şahsım ve hemşehrilerim adına teşekkür ederim.

Tabii ülkemizin dört bir yanında etkili olan yağışlardan birçok ilimiz etkilendi. Trabzon Araklı'da meydana gelen felakette yaşamını yitiren vatandaşlarımız var; onlara Allah'tan rahmet, ailelerine ve Trabzonlulara başsağlığı ve sabır diliyorum. Felakette kaybolan yurttaşlarımızın da sağ salim bulunmasını umut ediyorum.

Değerli arkadaşlarım, ülkemizin dört bir yanında etkili olan sel ve dolu felaketinden Eskişehir'imiz de büyük oranda etkilendi. Bir anda gelen yağışların ardından çok büyük afet meydana geldi, özellikle ilçelerde yüzlerce çiftçimiz bu afetten etkilendi. Yaşanan felaketi yerinde gördüm. Odunpazarı, Sarıcakaya, Seyitgazi ve Mihalıççık ilçelerimizde evleri, tarlaları, seraları zarar gören çiftçilerimizi dinledim. Keza valimiz, kaymakamlarımız, milletvekillerimiz, belediye başkanlarımız, tarım il ilçe müdürlerimiz ve diğer kuruluşlarımız günlerdir alanda.

Sizlerle gözlemlerimizi ve çiftçilerin taleplerini paylaşmak için huzurunuzdayım.

Buraya bugün güzel ilçemiz Malıç'tan geliyorum. Dünyanın en güzel kirazının yetiştiği topraklar. Ömer, Sorkun, Gürleyik, Akçaören Mahallelerimizde 152 çiftçimizin 5 bin dekar arazisi zarar gördü. İlçenin en büyük ihraç ürünü kirazlar dolu nedeniyle berelenmiş, dalda kalmış durumda; milyonlarca liralık hasar söz konusu. "Anadolu'nun sebze bahçesi" dediğimiz Sarıcakaya ilçemizde, başta İğdir ve Kapukaya olmak üzere, 100 çiftçinin 335 dekar arazisi kullanılamaz durumda. Odunpazarı ilçemizde Kalkanlı, Yahnikapan, Ağapınar, Çavlum, İmişehir, Karahüyük, Karapazar, Karatepe, Kireç, Türkmentokat başta olmak üzere mahallelerimizde toplamda 706 çiftçinin 65 bin dekar arazi sular altında. Kıravdan'da 55 küçükbaş hayvan yıldırım düşmesi sonucu telef oldu. Seyitgazi ilçemizde Aksaklı, Yenikent, Büyükdere başta olmak üzere, 407 çiftçinin 60 bin dekar arazisi sular altında. Sivrihisar'ın Hamamkarahisar, Yukarıkepen; Han'da Gökçekuyu, Alpu'da Ağaçhisar, Mahmudiye'de Güllüce Mahallemizde yüzlerce çiftçimiz zarar gördü.

Toplamda 7 ilçemizin 36 köyünde 1.500 çiftçinin 135.792 dekarlık arazisi zarar gördü. Maddi zararın büyüklüğü 100 milyon lirayı geçiyor. Bu afet özellikle Eskişehir'deki buğday, mısır, ayçiçeği, arpa ve şeker pancarı üretimine darbe vurdu. Türkiye'nin sebze yatağı, tüm ülkemizi doyuran Sarıcakaya'da onlarca çiftçimizin domates, salatalık yetiştirdiği seralar yerle bir olmuş durumda. Çiftçimizin bu yılki hasadı resmen yok olmuştur. Tek tesellimiz can kaybı olmamasıdır.

Değerli arkadaşlarım, şimdi yapılacak iş, çiftçimizin yaralarını sarmak olmalıdır. Bunun için yapılması gerekenler bellidir. Yetkili ağızlar hep çiftçinin tarım kredi borçlarının ertelenmesinden bahsediyor. Buradan, ziyaret ettiğim köylerdeki çiftçiler adına net olarak söylüyorum ki bu, asla ve kata yeterli bir destek olamaz, hatta buna destek bile denemez.

Yapılması gerekenler belli. Cumhurbaşkanlığına, Tarım Bakanlığımıza sesleniyorum: Çiftçilerimizin en önemli talebi, selden etkilenen alanlarımızın afet bölgesi ilan edilmesidir. Eğer bu yapılamıyorsa, yakın geçmişte Ordu'da, Antalya'da yapıldığı gibi, mutlaka ama mutlaka Cumhurbaşkanlığından selden zarar gören çiftçilerimiz için acil destek giderleri ödeneği çıkarılmalıdır. Bu destek en az 100 milyon lira olmalıdır.

Tarım Sigortaları Havuzunun (TARSİM) destekleri yetersiz ve gecikmeli gelmekte. Eylülde yapılacak ödemelerin mutlaka bu aya çekilmesi gerekiyor. Damla sulama boruları, trafo ve kabloları gibi alet, makine ve ekipmanlar da TARSİM kapsamına alınmalıdır. TARSİM'de ÇKS kaydı yapılamayan araziler içerisinde verasetli yerlerde yetiştirilen ürünler de kapsam içine alınmalıdır. Ziraat Bankası ve tarım kredi kooperatifine olan borç ertelemesi işlemi faizsiz yapılmalıdır. Mihalıcçık'ta kiraz üreticilerine, ürünleri doludan koruyacak file uygulaması için, Tarım Bakanlığının yeni 13'üncü dönem programında hibe kredi verilmesi sağlanmalıdır. TARSİM tarafından yazlık ürünlerin zarar tespitinin hızlı bir şekilde yapılması sağlanmalıdır, ikinci bir ürünün ekilmesine böylece fırsat verilmelidir. Birçok mahalleye henüz TARSİM eksperlerinin gitmediğini gözlemlemek de üzücüdür. Bu süreç mutlaka hızlandırılmalıdır. Acilen ürün tespitlerinin yapılması gerekmektedir. Çiftçilerimizin sorunları ertelenmeden, yaralara anında merhem sürülmelidir. Eskişehir'de çiftçinin ürettiği domatesi, marulu, kirazı, çileği, buğdayı alıp tüketen hepimiziz, bizleriz. O yüzden, verilecek destek aslında hepimizin sağlıklı beslenmesine verilecek destektir. "Çiftçiye destek" demek Türkiye ekonomisine destek ve başta millî gelir olmak üzere cari açıkla mücadele demektir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

UTKU ÇAKIRÖZER (Devamla) - Sayın Başkanım, tamamlıyorum.

BAŞKAN - Sayın Çakırözer, buyurun lütfen.

UTKU ÇAKIRÖZER (Devamla) - Değerli arkadaşlarım, ben, burada Eskişehirli çiftçilerimizin selden dolayı girdiği zararı anlatıp çiftçilerimizin taleplerini dile getirirken geçtiğimiz günlerde Resmî Gazete'de yayınlanan bir kararnameyle Sırbistan'dan ithal edilecek tarım ürünlerinde sıfır gümrük vergisi uygulanması hayata geçirildi. Neler getirilecek? 1.500 ton domates, 500 ton pırasa, 500 ton lahana, bin ton havuç, 50 ton bezelye, 2 bin ton mısır, 300 ton çilek, 10 bin ton buğday, 15 bin ton ayçiçeği tohumu sıfır gümrükle ülkemize girecek. İktidar başka ülkelerin çiftçilerine para kazandırmaya devam ederken Türkiye'de kıt kanaat üretim yapmaya çalışan çiftçimiz bir de doğal afetlerle mücadele edecek.

Üreten çiftçilerimizin taleplerini az önce sıraladım. Sıfır gümrükle yabancı tarımsal ürünleri almak yerine yerli üreticimizi, kendi çiftçimizi desteklemek, korumak bir vatan görevidir. Buradan, Eskişehirli hemşehrilerim adına, çiftçilerimiz adına taleplerimizin kabulünü hepinize saygıyla arz ediyorum.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (CHP ve İYİ PARTİ sıralarından alkışlar)