AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Değerli Başkan, değerli milletvekilleri; Gümrük Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin 2'nci maddesi hakkında söz almış bulunuyorum. Genel Kurulu saygıyla selamlarım.

Söz konusu madde, Gümrük Kanunu'nun 86'ncı maddesinde düzenlemeyi öngörmekte. Gümrükler, yerel ticaretin uluslararası ticaretle buluşmasını sağlayan kapılardır. Dolayısıyla gümrük uygulama politikaları birçok sektörü doğrudan etkilemektedir, bunların başında da tarım sektörü gelmektedir.

Geçtiğimiz sene bu kürsüden Afrin'den gelen zeytinyağının üreticimize verdiği zararları anlatmıştım. Hatırlayacağınız üzere, geçtiğimiz sene zeytin sezonunun en hareketli döneminde Tarım Kredi Kooperatiflerine ihraç kaydıyla Afrin bölgesinden zeytinyağı ithal etme yetkisi verilmiş ve bu olay, zeytinyağı ve zeytin fiyatlarında trajik bir düşüşe yol açmış, beraberinde tartışmaları getirmişti. Konunun muhatabı, karar verici Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, konuyla ilgili sadece 5 bin ton zeytinyağının geleceğini, bu kadar yağın piyasayı etkilemeyeceğini iddia etmişti. Biz ise tam tersi bu 5 bin ton yağın piyasayı olumsuz etkileyeceğinden bahsetmiştik.

Değerli milletvekilleri, özellikle zeytinin bol olduğu sezonlarda zeytin fiyatları zeytinyağı fiyatlarıyla doğrudan ilişkilidir. Yağın fiyatı yağlık zeytin fiyatlarını, yağlık zeytin fiyatları da zeytin fiyatlarını etkiler. Geçtiğimiz sezon yaşanan da tam olarak buydu. Afrin'den gelen yağ, zeytinyağı ve zeytin fiyatlarını etkilemiş, artan maliyetlerin altında ezilen çiftçimizin oldukça kötü bir sezon geçirmesine neden olmuştur. Süreç içerisinde Ticaret Bakanlığına, Tarım ve Orman Bakanlığına, Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğüne ve Tarım Kredi Kooperatiflerine çeşitli defalar soru önergesi verdik. Afrin'den ne kadar zeytinyağının geldiğini, maliyetinin ne olduğunu, daha ne kadar zeytinyağının geleceğini sorduk, emin olun sağlıklı bir bilgiye ulaşamadık. Önceleri "5 bin ton yağ getireceğiz." diyen Tarım Bakanı "Ne kadar yağ getireceksiniz?" sorusuna cevap veremedi. Aynı soruya Tarım Kredi Kooperatifileri "Talep kadar." yanıtını verdi, talep kadar. Yani olay Tarım Bakanının kamuoyuna bildirdiği gibi değildi, herhangi bir limit yok, kısıtlama yok, yeter ki Afrin'de yağ olsun, yeter ki biz de bu yağa müşteri bulalım. Hâl böyle olunca ve piyasada 5 bin tonun çok üzerinde yağ geldiği dile getirilmeye başlayınca biz bu kuruluşlara aynı soruları defalarca sormaya başladık. En sonunda, Tarım Kredi Kooperatifleri, geçtiğimiz sezon 26 bin ton zeytinyağını ihraç kaydıyla getirdiklerini kabul etti, 26 bin ton! 5 bin ton nerede, 26 bin ton nerede? 5 katından daha fazla.

"5 bin ton zeytinyağı piyasayı bozmaz." diyen Tarım Bakanına sormak gerekir: 26 bin ton zeytinyağı ithalatı piyasayı etkilemez mi? İhraç kaydıyla da olsa "5 bin ton zeytinyağı ithal edeceğim." demek iç piyasayı etkiler. İhraç kaydıyla da olsa 26 bin ton zeytinyağı ithal etmek piyasayı toz duman eder. Geçen sene yaşanan tam olarak budur.

Geçtiğimiz sezon başında düşürülen fiyatlar uzun süre kıpırdamadı, çiftçimiz ürününü maliyetinin altında satmak zorunda kaldı. Bu sezon da aynı senaryo uygulanmaya başlandı çünkü kural yok, kota yok, limit yok. Tarım Kredi Kooperatiflerine "Bu sene Afrin'den yağ getirecek misiniz?" diye sorduk. "2019-2020 sezonunda aynı şartlarda zeytinyağı ithalatı planlanmaktadır." cevabını aldık. İthal edilen 26 bin ton yağın 23 bin tonu ihraç edilmiş yani 3 bin ton yağ şu an depolarda durmakta ancak bu yağın depolarda olmadığı, iç piyasaya sokulduğu iddia edilmekte ki bu, çok ciddi bir iddiadır.

Değerli milletvekilleri, bu uygulama herhangi bir gümrük rejimine uymamaktadır. Bu yağ özel izinle getirilmekte. İşin kötüsü, Afrin zeytinyağının Türk menşeli yağ olarak satıldığı iddia edilmekte. Kota yok, limit yok, kural yok, denetleme yok. Ne kadar yağ getireceksin? Cevap: "Afrin'de ne kadar yağ varsa, ne kadar satabilirsem." Böyle bir şey devlet ciddiyetiyle bağdaşmaz, bu durum sürdürülebilir bir şey değildir. Bakın, sezon başında 20 lira olan yağ fiyatları gene düşmeye başladı. Orhangazi Ziraat Odası zeytinin maliyetini çıkartmış. Bu araştırmaya göre maliyetler geçen seneye göre yüzde 45 artmış. 1 kilogram zeytinin maliyeti 4 lira 35 kuruş. Üretici henüz ne kadar destekleme alacağını bilmiyor. Artan maliyetler, azalan fiyatlar üreticiyi perişan etti.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Devamla) - Tamamlayabilir miyim?

Tüm bu şartlar altında Afrin'den neden yağ gelmekte? Ve daha ne kadar yağ gelecek? Biz bu soruların cevaplarını bilmiyoruz.

Değerli milletvekilleri, bu konuda yani Afrin'den gelen yağ konusunda çok ciddi iddia ve ithamlar bulunmaktadır.

Özetle, şu an içinde bulunduğumuz durum kabul edilemez ve biz bunu kabul etmiyoruz.

Bu duygularla Genel Kurulu saygıyla selamlarım. (CHP sıralarından alkışlar)