AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun'da değişiklik yapılması için vermiş olduğum teklif üzerine söz almış bulunuyorum. Genel Kurulu saygıyla selamlarım.

Söz konusu talebimiz halk arasında Zeytini Koruma Kanunu olarak bilinen kanunda birtakım değişiklikler öngörmektedir. Ancak telaşlanmaya gerek yok; amacımız, defalarca denendiği gibi zeytinlikleri maden sahasına, nükleer santrallere, turizm tesislerine açmak değil. Bu teklifte amacımız, tane zeytin ve zeytinyağında primin miktarını artırmak, kanun güvencesi altına almak, zeytin üreticisinin ve sanayicisinin yüzünü güldürmek. Talebimiz, tane zeytine 1 lira, zeytinyağına 3 lira destek verilmesi. Kanun teklifimiz 15 Ekim 2018 tarihinde Başkanlığa gelmiş. O gün için zeytinyağına 80 kuruş destekleme verilmekte, tane zeytine ise destekleme verilmiyordu. Üreticinin yıllardır dile getirdiği sofralık zeytine prim desteği, geçtiğimiz yerel seçim öncesinde Manisa Salihli'de Tarım Bakanı tarafından dile getirilmiş, sözü verilmiş, en son olarak da 23 Ekim tarihli Cumhurbaşkanı Kararı'yla kilogram başına 15 kuruş olarak desteklenmeye başlanmıştır.

Değerli milletvekilleri, Türkiye, 170 milyon zeytin ağacı varlığıyla İspanya'dan sonra dünyada 2'nci sıradadır. Zeytinin ana vatanı ülkemiz üretimde ise 4'üncü sırada yer almaktadır. Son beş yılın zeytinyağı üretim ortalaması 160 bin ton, sofralık zeytin üretimimizin ortalaması ise 430 bin ton dolaylarındadır. Önemli bir ürün, stratejik bir ürün olan zeytinyağı ülkemizde ilk defa 1966 yılında desteklenmeye başlanmış ve bu destekleme 1986 yılına kadar kesintisiz olarak sürmüştür. 1998 yılından itibaren destekleme ödemeleri prim desteğine dönüştürülmüştür. Söz konusu desteklemenin amacı, Dünya Ticaret Örgütü ve Avrupa Birliği ortak tarım politikalarına uyum sağlamak, ekonomiyi kayıt altına alarak vergi gelirlerini artırmak, üreticiyi ve sanayici aynı anda koruyup üretimi teşvik etmek, tarımsal envanterin tutulmasını sağlamak ve zeytin sanayisine dünya fiyatlarından ham madde sağlamaktır.

Değerli milletvekilleri, bundan on yıl önce sektörün isteği, beklentisi zeytinyağına 1 lira, sofralık zeytine ise 20 kuruşluk desteklemeydi. Oysa biraz önce belirttiğim gibi, en son çıkan karara göre, zeytinyağına 80 kuruş, tane zeytine ise 15 kuruş destekleme verilecek. Yani açıklanan rakamlar on yıl önceki beklentinin çok çok altında. Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi 2018 yılında kaleme aldığı raporunda "Avrupa Birliğinde 1 avro olan zeytinyağı priminin ve 20 euro sent olduğu bilinen sofralık zeytin priminin ülkemiz koşulları da dikkate alınarak hiç olmazsa bu miktarların yarısına tekabül eden zeytinyağına 3,5 lira ve tane zeytine 70 kuruş olması sektörel üretimin ve ticaretinin sürdürülebilirliği için son derece önemli ve gereklidir." denilmektedir. (CHP sıralarından alkışlar) Oysa açıklanan rakamlar olması gerekenin çok çok uzağında, neredeyse beşte 1'i civarındadır. Zeytin ve zeytinyağının desteklenmesi önemlidir ancak bu miktarlarla amaçlara ulaşmamız imkânsızdır.

Desteklemede amacımız ekonomiyi kayıt altına almak, tarımsal envanteri doğru şekilde tutmaksa şayet tane zeytine 15 kuruş vererek bu amaca ulaşamayız. Desteklemedeki amacımız zeytin sanayisine dünya fiyatlarından ham madde sağlamak ise bunu zeytinyağına 80 kuruş destekleme vererek sağlayamayız.

Bakınız, zeytinin başkenti memleketim Akhisar'da ÇKS'ye kayıtlı 7.100 zeytin üreticisi bulunmaktadır. Oysa Akhisar'da bir bu kadar daha çiftçinin ÇKS kaydı yok. Neden? ÇKS kaydı olan 7.100 zeytin üreticisinin 1.800'ü zeytinyağı desteği için başvuruda bulunmuş. Geri kalan 5.200 üretici zeytinyağı üretmiyor mu? Üretiyor elbet, hem de en kalitelisini üretiyor. Neden zeytinyağı primi için başvurmuyor peki? Nedeni belli, özellikle küçük üreticimize 80 kuruşluk prim cazip gelmiyor, desteklemeden genellikle daha büyük ölçekteki üreticiler faydalanıyor. Bu rakamlara benzer bir durum ilk defa verilecek tane zeytin desteklemesi için de geçerli olacak, destekleme amacına ne yazık ki ulaşamayacak.

Zeytin üreticisi, zeytin sektörü gerçekten desteklenmek isteniyorsa bu miktarlar günümüz koşullarına uygun değil, mutlaka ve mutlaka artırılması gerekir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, tamamlayın sözlerinizi lütfen.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Devamla)- Ayrıca zeytin gibi stratejik öneme sahip bir ürünün desteklenmesi hükûmetlerin, bakanların inisiyatifine bırakılmamalı, desteklenme kanunla yasal güvence altına alınmalıdır.

Bu sebeple kanun teklifimizin gündeme alınarak kabul edilmesi, zeytinyağına 3 lira, tane zeytine 1 lira prim verilmesi, zor şartlar altında üretmeye çalışan 400 bin zeytin üreticisi aile için hayati bir önem arz etmektedir.

Genel Kurulu saygıyla selamlarım. (CHP sıralarından alkışlar)