HDP GRUBU ADINA MAHMUT TOĞRUL (Gaziantep) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Başkan, KİT Komisyonu Raporu'nun Devlet Hava Meydanları bölümüyle ilgili grubum adına söz aldım. Bu vesileyle Genel Kurulu ve Genel Kurulun sevgili emekçilerini saygıyla selamlıyorum.

AKP iktidarı sürekli büyük rekorlar peşinde koşmak istiyor. İktidarın, en büyük cami, en büyük havalimanı, en büyük AVM gibi bir hastalığı mevcut ama her defasında çok büyük projeleriniz fiyaskoyla sonuçlanmakta ve can kayıplarına yol açmaktadır. Can kayıplarına yol açan en büyük projeleri yapma sevdanızdan ne zaman vazgeçeceksiniz, bunu anlamış değiliz.

En büyük projelerinizden biri de İstanbul Havalimanı. İstanbul Üçüncü Havalimanı Projesi, AKP'nin uluslararası ayakları da olan inşaat sektörüne ve yandaş sermaye gruplarına ciddi iş sahası yaratma amaçlı bir projedir. Bu nitelikleriyle bu hava yolu projesi, on yedi yıllık AKP dönemini de simgeleyen bir projedir.

İstanbul Havalimanı için önce İstanbul'un akciğerleri olan kuzey ormanları yok edildi. Bölgenin rüzgâr durumunun uçuş güvenliğini tehlikeye sokacak nitelikte olduğu söylendi ama bu uyarıya da kulak asılmadı. Sulak zemine yapılmasının riskleri sıralandı, bunu da dinleyen olmadı. İnşaat devam ederken havalimanı şantiyesi sular altında kaldı, doğanın ikazı da ciddiye alınmadı.

36 bin işçinin çalıştığı üçüncü havalimanında çalışanlar açısından çok ciddi sorunların çıktığını da hep beraber gördük çünkü insanca yaşama koşullarını dile getirerek bir protesto eyleminde bulunmaya çalışan yüzlerce işçi geceleri kapıları kırılarak gözaltına alındı. Bugüne kadar Türkiye'de işçilerin toplu olarak gözaltına alınması en çok sizin döneminizde, AKP iktidarı döneminde yaşandı. Çok büyük suçlamalarla karşılaşan bu işçilerin tamamı suçsuz oldukları için ilk duruşmada tahliye edildiler. Her şeyden önce insanca yaşama koşullarında çalışmak istemenin suçlanacak bir tarafı da yoktur.

Yapımında çalışan işçiler dünyanın en büyük havalimanı şantiyesinde insanlık dışı koşullarda çalıştırıldı, iş cinayetleri sonucu yaşamını yitirdi. İstanbul Havalimanı'nın yapımı sırasında 52 işçinin iş kazasında yaşamını yitirdiği ifade ediliyor fakat gayriresmî rakamların bunun çok üzerinde olduğu söyleniyor, sayı 500'lerle ifade ediliyor. Havalimanı inşaatında göçmen işçilerin çalıştırıldığı, sigortasız, kayıtsız işçi çalıştırıldığı iddiaları da söz konusu oldu. Ücretlerin bir kısmının açıktan ödendiği, dolayısıyla da vergi kaçırılmasının söz konusu olduğu iddiaları yoğun olarak gündeme geldi.

Yine, havalimanı inşaatında çalışan işçiler 24 Haziran seçimleri için oy kullanmak istediklerinde bu işçilerin çoğunun iktidar yanlısı olmadığı, muhalefetteki partilere oy verecekleri düşünüldüğünden izin verilmedi. Gitmeleri hâlinde işlerini kaybedecekleri, döndüklerinde ise işe alınmamakla tehdit edildiler.

Türk Hava Yolları Yönetim Kurulu eski Başkanı Hamdi Topçu "Yerel'den Global'e THY'nin Yükseliş Dönemi" kitabında, o dönem Ulaştırma Bakanı olan Binali Yıldırım'ın bastırmasıyla yeni havalimanı yapıldığını söylüyor. Topçu, kitabında, 26 milyar euroya mal olan İstanbul Havalimanı yerine 2 milyar liraya yeni bir pist yapılması hâlinde Atatürk Havalimanı'nın 2030 yılına kadar ihtiyacı karşılayabileceğini söylediğini fakat Binali Yıldırım'ın buna karşı çıktığını ifade ediyor.

Yapmış olduğunuz havalimanı o kadar büyük ki sorunları havalimanının kendisinden büyük, sorunları say say bitmek bilmiyor. Pilotların üçüncü havalimanıyla ilgili çok fazla eleştirisi var. Hava durumunu pilotlara ikaz edebilecek bir radar sistemi şart ama İstanbul Havalimanı'nda bir hava durumu radarı yok. Yere indikten sonra kullanılan yaklaşma sistemleri doğru düzgün çalışmıyor. Pistlerin ısıtma sistemi yok, kar yağdığı zaman büyük risk oluşturuyor. Havalimanının yol güzergâhında leylek sürülerinin olduğu, uçak motorlarına takılmaları hâlinde bir faciaya neden olabileceği defaatle ifade edildi. Havalimanı meydanı yerine sanki AVM mantığıyla yapılmış bir havalimanı söz konusu. Hem havalimanına ulaşım hem de havaalanı içindeki ulaşım çok zaman alıyor ve ekstra maliyetlere neden oluyor.

Siyasi iktidar tarafından "dünyanın en büyük havalimanı" olarak tanıtılan İstanbul Havalimanı'nda 17 Mayısta 8 uçak rüzgâr nedeniyle piste inemedi ve Çorlu Havalimanı'na yönlendirildi. Yine, havalimanındaki D7 no.lu körükte arıların kovan yaptığı, kovanından çıkan arıların çevredeki ağaçlara konamayınca uçakların yanaştığı körüğe konmak zorunda kaldığı haberlere yansıdı.

Türk Hava Yolları eski Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Topçu'nun da belirttiği gibi, bir pist yapımıyla karşılanacak olan ihtiyacın 2015 yerine dört yıl gecikmeli, 2019 yılında teslim edilebilen üçüncü havalimanıyla karşılanmaya çalışılması siyasi reklamdan başka bir şey değildir. Üstelik bu siyasi reklam emekçilerin sömürülen emekleri ve hayatları üzerinden inşa edilmiştir.

Türk Hava Yollarının yapısı da sizin iktidarınız döneminde büyük bir dönüşüm yaşadı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı döneminde danışmanlığını yapan Mehmet İlker Aycı'nın 2015 yılında Türk Hava Yolları Yönetim Kurulu Başkanı olarak göreve başlamasıyla kurumun yapısında büyük bir değişim yaşandı. İcra Komitesi Başkanı olarak da görev yapan Aycı döneminde Yönetim Kurulundan genel müdürlüklere, yurt dışı temsilciliklerden bölüm şefliklerine kadar pek çok isim koltuğundan oldu. Yeni gelen isimler kim peki? Yeni gelen isimler Bilal Erdoğan'ın mezun olduğu Kartal Anadolu İmam Hatip Lisesi mezunları. Bilal Erdoğan'la aynı yıl mezun olan yaklaşık 80 kişiye üst kademelerde yer verildi. Birçok alanda olduğu gibi bu alanda da liyakate önem verilmediği için 2019 yılının ilk yarısını 1 milyar lira zararla kapatan ve hisseleri son bir yılda yüzde 22 değer kaybeden bir Türk Hava Yolları söz konusu.

Üst üste yedi yıldır dünyanın en iyi havalimanı seçilen Singapore Changi Airport yılda 56 milyon yolcuya ulaşmıştır ve maliyeti sadece 1,3 milyar dolardır, rant havalimanının bize maliyeti ise 26 milyar eurodur. Bu maliyet, ülke kaynaklarının keyfî gerekçelerle nasıl çarçur edildiğinin, nasıl yandaşlara peşkeş çekildiğinin de resmidir.

Konu uzmanı ilgili meslek örgütlerinin, STK'lerin itirazlarının görmezden gelindiği havalimanı projesine, proje aşamasında yapılan tüm itirazlar maalesef doğru çıkmıştır. Bu aşamadan sonra havalimanındaki teknik yetersizliklerden dolayı gerçekleşebilecek her türlü kazadan birinci dereceden iktidarınız sorumlu olacaktır.

İstanbul Havalimanı'yla ilgili bu sorunların yanında, Mersin Çukurova Havalimanı'nın yapımının neden durdurulduğu, bu havalimanının bitmesi hâlinde şu anda mevcut olan Adana'daki havalimanının konumunun ne olacağı meçhuldür.

Yine, Devlet Hava Meydanları İşletmesine ait İzmir Hacılar Koyu'ndaki sosyal tesisin 2015 yılında Ensar Vakfına kiralandığı iddia ediliyor, bu sosyal tesisle ilgili iddialar ortada kalmıştır.

Değerli milletvekilleri, seçim bölgem Gaziantep Havalimanı'nda sefer sayısının azlığı, uçuşların hava durumundan kaynaklı gecikmeli gerçekleşmesi ya da iptal edilmesi, bilet fiyatlarının pahalı olması, terminal binasının mevcut fiziki görüntüsü, sanayi ve turizm kenti olan Gaziantep'e yakışmıyor. Gaziantep halkı havalimanının böylesi olaylarla anılmasını hak etmiyor. Gaziantep gibi bir sanayi ve ticaret kenti, daha modern ve ihtiyaca cevap veren bir havalimanını hak etmektedir.

Gaziantep Havalimanı terminal binasının yenilenmesi ve tadilat işlemleri için 1 Haziran 2018 tarihinde ihaleye çıkılmış ve yeni terminal binasının temeli 9 Haziranda atılmıştı. Altı yüz günde tamamlanacağı açıklanan projenin 20 Ocak 2020 tarihinde bitirileceği belirtilmişti. Fakat terminal binasının temeli atıldıktan sonra ihaleyi alan firma işi önce yavaşlatmış daha sonraysa işi nerdeyse durma noktasına getirmiştir. Dolayısıyla, söz konusu tarihte havalimanının bitmesi mümkün görünmüyor. İşin yavaşlama nedeni olaraksa mevcut apronun yanındaki "taksi yolu" olarak tarif edilen pist ile terminal binası arasındaki kot farkı olduğu söyleniyor. Yüklenici firmanın söz konusu kot farkından kaynaklı eğimin düzeltilmesi için ayrı bir ihale talep ettiği ve bu talep karşılanmayınca işi yavaşlattığı söylenmektedir. Gaziantep Havalimanı terminal binasının tadilatı öyle bir hâl aldı ki tam yılan hikâyesine dönmüş durumda. Tüm bunlara rağmen Gaziantep Havalimanı'ndaki bazı yetkililere göre eski binanın tadilatı ve yeni bir terminal binasının yapılması en az 2023 yılını bulacaktır.

Son olarak, Gaziantep Havalimanı'nın artık geleneği hâline gelen sis rötarı, havaların soğumasıyla ulaşımda aksamalar yine kendini göstermeye başladı. Son zamanlarda Gaziantep Havalimanı'na sis nedeniyle uçaklar inemiyor, Gaziantep'e düzenlenen seferlerin birçoğu ya iptal ediliyor ya gecikmeli gerçekleştiriliyor ya da başka kentlere yönlendiriliyor. Uçak seferlerinde yaşanan iptaller vatandaşları isyan ettirmektedir. Gaziantepli, komşu kentlerden uçmaya zorlanıyor.

Değerli milletvekilleri, Kütahya Havalimanı'ndan hiç bahsetmek istemiyorum, zamanım da doldu. Yüzde 5 doluluk oranı, yüzde 95 garanti devlet bütçesinden karşılanır durumda. Bunu da milletimizin takdirlerine sunuyorum, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (HDP sıralarından alkışlar)