CHP GRUBU ADINA CAVİT ARI (Antalya) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; öncelikle hepinizi saygıyla sevgiyle selamlayarak sözlerime başlamak istiyorum.

Değerli arkadaşlar, bütçeden biraz bahsetmek istiyorum. 2020 yılı bütçesinde gelir kalemi olarak 956,6 milyar öngörülmekte, gider bütçesi olarak da 1 trilyon 95 milyar öngörülmektedir. Yani bu ne demek? Daha şimdiden siz 2020 yılında 138,9 milyar lira bütçe açığıyla bütçe yapmaktasınız. 2019 yılında da böyle bir bütçe açığıyla başlamıştınız; 80,6 milyar TL'yle başlayan bütçe açığı yıl sonu itibarıyla -öngörülen şekliyle söylüyorum- 125 milyar lira bütçe açığıyla ortaya çıktı.

Değerli arkadaşlar, size birkaç rakam vermek istiyorum: 2017 yılında bütçe açığı 47,8 milyar, 2018 yılında bütçe açığı 72,8 milyar, 2019 yılında 80,6 milyar öngörmüştünüz; bugün 125 milyara yaklaşan bir bütçe açığı var. Kaldı ki burada Merkez Bankasından yedek akçe, imar barışı, bedelli askerlikten gelen paralar bu rakamın içerisinde olmadığı hâlde neredeyse yaklaşık 200 milyara yakın bir bütçe açığıyla karşılaşacaktınız. Bu rakamlar nedeniyle 125 milyarlık bir bütçe açığından bahsetmekteyiz. 2020 yılında 138 milyar olarak öngördünüz; şimdi, biraz önceki oranlara baktığımızda, 2020 yılı sonunda tahminen 220 milyarlık bir bütçe açığı hepimizi beklemekte değerli arkadaşlar. Oransal olarak baktığınızda da 2020 yılında yüzde 2,9'luk bir bütçe açığı beklentiniz var. Böyle giderse yüzde 4,7 ya da yüzde 5 oranında bir bütçe açığı bizleri beklemekte.

2017 yılında, bu ülkede -faiz ödemesi olarak- 56,7 milyarlık faiz ödemesi yapıldı değerli arkadaşlar; 2018 yılında 74 milyarlık faiz ödemesi yapıldı; 2019 yılında 103 milyarlık faiz ödemesi yapıldı; 2020 yılı bütçesinde de yine 138 milyarlık bir faiz ödemesi öngörmüş durumdasınız. Yani, bu rakamlara baktığınızda, maalesef, ekonomiyi iyi yönetemediğiniz açıkça ortada. Bizlere, her yıl artan bütçe açıkları ve her yıl artagelen ve katlayan bir faiz borcu çıkmış durumda.

Değerli arkadaşlar, bir başka rakam vermek istiyorum: 1923 yılı ile 2002 yılı arası yani yetmiş dokuz yılda bu ülkede gelen geçen bütün iktidarların harcadığı toplam para 713 milyar dolar. Bu parayla neler yapıldı değerli arkadaşlar? Bu parayla, sizlerin sata sata bugüne kadar ancak bitirebildiği Paşabahçe Cam Sanayii, Ereğli Demir ve Çelik, İskenderun Demir ve Çelik, Eti Holding, Tüpraş, Sümerbank Holding, SEKA, TELEKOM, Oymapınar Barajı, gübre sanayi işletmeleri, şeker fabrikaları, birçok santral, tersane, liman ne sayarsanız sayın; yani, cumhuriyetin ilanından 2003 yılına kadar bütün bu sizler tarafından satılan değerlerimiz işte bu parayla yani 713 milyar dolarla gerçekleştirildi. Yine, birinci boğaz köprüsü 1973 yılında tamamlandı, ikinci boğaz köprüsü 1988 yılında tamamlandı bu paranın içerisinden. Sizin dönemde ise değerli arkadaşlar, yaklaşık 2 trilyon 500 milyar dolar bir para harcanmış. Ben sizlere soruyorum: Bu parayı nereye harcadınız? Bu 2,5 trilyon dolarlık parayı nereye harcadınız değerli arkadaşlar? Öğrenmek istiyorum. Bakın "Birçok eser gerçekleştirdik." diye övünüyorsunuz ama bunların çoğunluğu kamu-özel iş birliğiyle yapılan projeler değerli arkadaşlar. Örneğin, üçüncü boğaz köprüsü, Osmangazi Köprüsü, Avrasya Tüneli, şehir hastaneleri ve bazı havaalanları. Bunların hemen hemen hepsi kamu-özel iş birliğiyle yapılan garantili projeler değerli arkadaşlar. Garantinin anlamı nedir? Yani bizi izleyen değerli izleyicilerimize, vatandaşlarımıza da kısaca izah etmek istiyorum. Devlet olarak siz diyorsunuz ki: "Bir köprü yapın ve ben size şu kadar araç geçişini garanti ediyorum." Peki, o araç geçmezse ne olacak? Araç geçmezse farkını devlet olarak biz ödeyeceğiz demektir. Böyle bir durumda ne oluyor değerli arkadaşlar? Bu köprüden geçen, hastaneden yararlanan, efendim, bunun parasını veriyor ama ya geçmeyen? İşte, geçmeyen de Anadolu'da oturup belki hayatında o köprüyü hiç görmemiş, o havaalanını hiç görmemiş olan vatandaşımız da bu garanti kapsamından dolayı, maalesef, bu faturayı ödemek zorunda kalmakta değerli arkadaşlar.

BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - Öbür türlü faiz ödeyecek, faiz ödeyecek.

CAVİT ARI (Devamla) - Şimdi, turizmden kısaca bahsetmek istersek, ihracat ve turizmin ekonomi üzerinde güçlü desteğini sürdürdüğü ifade edildi. Yani gerçekten çok önemli turizm ve bugün de Turizm Bakanı aramızda. Şimdi, değerli arkadaşlar bakın, bu kadar önemli bir sektör turizm ve maalesef, biz bu iyi giden sektöre önce Turizm Ajansıyla binde 7,5'luk bir yük getirmeye çalıştık, arkasından da ilk defa sizin döneminizde gerçekleşen bir vergiyle yani konaklama vergisiyle karşı karşıya geldik yani hem sektöre yük hem de bu turizmden yararlanacak -yani otelde kalacak olan vatandaşa, müşteriye eğer yüklenecekse de- vatandaşa yük şeklinde yeni bir vergiyle karşı karşıya bıraktınız. Turizm Bakanımız, Plan ve Bütçe Komisyonundaki sunumunda 2019 yılında 463 plaj, 22 marinadan bahsetti ve bu anlamda da özellikle plajlarla ilgili çok sayıda şikâyet geldiğini ve plajların desteklendiğini ifade etmişti. Ben de Sayın Bakana tekrar sormak istiyorum: 2014-2019 döneminde Antalya Büyükşehir Belediyesi tarafından Lara kıyı bandına yapılmak istenilen kruvaziyer limanına ve yine Antalya'nın dünyaya mal olmuş Konyaaltı Plajı'na yapılmaya çalışılan yat limanına -ki bunlar yapılmış olsa hem Lara bandına hem de Konyaaltı sahiline ciddi anlamda tehlike arz edecek olan 2 proje- Bakanlığı döneminde yani önceki dönem Belediye Başkanı, partilisi Belediye Başkanı döneminde karşı çıkabilmiş mi? "Siz, bu eserleri buraya yaparsanız bu plajlar zarar görecek." diyebilmiş mi, çok merak ediyorum.

Değerli arkadaşlar, bakın, enflasyon yüzde 8,6 oranında açıklandı ama bir taraftan da kamu mal ve hizmetleri ile vergi, resim ve harç artış oranı yine tarafınızdan yüzde 22,58 oranında açıklandı. Yani bu durum şunu göstermekte: Her ne kadar resmî verilerle siz yüzde 8,6 oranında böyle bir enflasyon açıklasanız da gerçekte kendi elinizle resmî olarak ilan edilmiş enflasyon en az yüzde 22,58 oranındadır.

Değerli arkadaşlar, esnaf kredisiyle ilgili de birkaç hususa değinmek istiyorum. Bakın, ülkemizde yaklaşık 560 bin esnafımız esnaf kooperatiflerinden kredi desteği almakta. Bugün totalde 40 milyar TL, sayı itibarıyla bakarsak 560 bin. 560 bin esnaf demek, bugün resmî verilere göre 1 milyon 800 bin esnaf olduğunu kabul edersek yaklaşık üçte 1 esnaf demektir; yani bugün üçte 1 esnafımız krediyle görevini, mesleğini sürdürmek durumunda kaldı sayenizde değerli arkadaşlar.

İcra dairelerinin hâli derseniz zaten içler acısı; girmesi çok zor olan en önemli resmî kurumlardan biri icra daireleri çünkü ağzına kadar dosya dolu. Şimdi bakın, 2017-2018 döneminde icra dairelerinde ki 2019'da da yaklaşık söylüyorum, ortalama 30 milyon seviyesinde icra dosyası var. Yani bugün neredeyse ülkede her 2,5 kişiden 1'i icra borçlusu. Ama bu kadar dosya var da tahsil edilen var mı derseniz, tahsil edilen, neredeyse yok denecek kadar az dosya bulunmakta.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın Sayın Arı.

CAVİT ARI (Devamla) - Bitiriyorum Sayın Başkan.

Yine değerli arkadaşlar, tarım derseniz tarımın, çiftçimizin durumu zaten içler acısı. Bakın, ilk defa sizin döneminizde tarımsal elektrik, normal, evde ve ticarethanelerde kullanılan elektriğin ücretini geçmiş durumda yani daha önce tarımsal elektrikten yararlanmak istese çiftçi şimdi bakın daha fazla para verecek durumda.

Bugün çiftçimizin Tarım Kanunu'ndan kaynaklanan 153 milyar lira destek alacağı bulunmakta.

Sayıştayın raporlarında da değerli arkadaşlar, çok sayıda hatalar bulunduğu açıkça dile getirildi. 3.613, mevzuata uygunlukla ilgili hata; yine 2.670, mali yönetimle ilgili hata; iç kontrol sistemiyle ilgili 9.967 hata Sayıştay tarafından tespit edilmiş. Bunlardan en önemlilerinden bir tanesi de ihalelerde rekabeti sağlayacak uygun ortamların yaratılmadığı şeklinde bulgu açıkça ortaya konulmuştur.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Arı, lütfen tamamlayalım, bitirelim.

Buyurun.

CAVİT ARI (Devamla) - Kısacası değerli arkadaşlar, ülkeyi iyi yönetemediğiniz ortadadır.

Bu bütçe de Türk halkının sorunlarını çözmeye yeter bir bütçe değildir; buradan sizlere ifade ediyorum.

Hepinize teşekkür ediyorum, çok sağ olun. (CHP sıralarından alkışlar)