TBMM BAŞKAN VEKİLİ SÜREYYA SADİ BİLGİÇ - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; öncelikle sizleri sevgi ve saygıyla selamlıyor, çalışmalarınızda başarılar diliyorum.

Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulan 2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi ile 2018 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi görüşmelerinin ve kurumlarımızın 2020 yılı bütçelerinin Meclisimize ve milletimize hayırlı olmasını temenni ediyorum.

Değerli arkadaşlar, sözlerime Plan ve Bütçe Komisyonunda Türkiye Büyük Millet Meclisi, Sayıştay Başkanlığı ve Kamu Denetçiliği Kurumu bütçeleri üzerinde yaptığımız görüşmelerin -en azından kendi adıma- çok verimli ve faydalı geçtiğini ifade ederek başlamak isterim. Komisyon görüşmeleri esnasında görüş, tavsiye ve eleştirileriyle çalışmalara katkı sunan bütün üyelere bir kez daha buradan teşekkürlerimi iletmek istiyorum.

Değerli milletvekilleri, aslında çok yorgunsunuz, dün çok geç saatte gidildi; ben bugün pek konuşma yapmayı düşünmüyordum.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Siz yorgun olabilirsiniz Başkanım, biz yorgun değiliz.

TBMM BAŞKAN VEKİLİ SÜREYYA SADİ BİLGİÇ (Devamla) - Ben konuşma yapmayı düşünmüyordum ancak bizler, milletvekilleri olarak hepimiz Parlamentonun, bu Gazi Meclisin hukukunu korumakla sorumluyuz. Aslında, Gazi Meclisin hukuku derken milletin hukukundan bahsediyorum. Bizler milletin temsilcileri değil miyiz? Millî iradenin temsilcileri değil miyiz? Millî iradenin hukukunu korumak bizim asli görevimiz değil mi arkadaşlar?

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Doğru, öyle bir itirazı olan yok ki!

TBMM BAŞKAN VEKİLİ SÜREYYA SADİ BİLGİÇ (Devamla) - Evet, itirazı olan yok. İtiraz yok ve yıllardır da zaten, diğer anayasal kurumlarla, baskı gruplarıyla, Meclisi ve millî iradeyi vesayet altına almak isteyen bütün odaklarla mücadele ede ede bugünlere kadar geldik ve Sayın Başkanımızın da az önce ifade ettiği gibi, Türkiye Büyük Millet Meclisi kendi bütçesini ayrı sunar yani Hükûmetle birlikte göndermez ama eş zamanlı olarak kendi bütçesini yüce Meclisin takdirlerine, onaylarına sunar. Peki, Meclisin bütçesine ya da işleyişe veyahut da sisteme ilişkin birtakım eleştiriler geldiğinde bunun cevaplarını yürütme mi verecek? Danışma Kurulunda alınan bir kararda Meclisin buradaki konuşma hakkı kısıtlanıyordu ama sağ olsun, Sayın Başkanımız, bu iradeyi gösterdi ve ben de bu fırsatı değerlendirerek burada Meclisin hukukunu korumak adına bu konuşmayı yapmaya karar verdim.

Hem bugünkü görüşmelere hem de Komisyon görüşmelerine baktığımızda, Meclis bütçesi üzerinde yapılan görüşmelerde ağırlıklı olarak bütçe hakkı tartışıldı, gündeme geldi. Yeni hükûmet sistemi içerisinde yasama-yürütme ilişkileri gündeme geldi. Hele hele yasama süreçleri içerisinde, bu tekliflerin hazırlanma süreçleri içerisinde yasama-yürütme ilişkilerinin nasıl olması gerektiği konuşuldu. Gene, kesin hesap alt komisyonu ağırlıklı olarak milletvekillerimiz tarafından gündeme getirildi.

Bir diğer ana başlık, bu yazılı soru önergeleri oldu ve tabii ki Meclis personelimizin, aynı zamanda milletvekili danışmanlarının da sorunları burada gündeme getirildi.

Saygıdeğer üyeler, Meclis bütçesi üzerinde Komisyondaki görüşmeler esnasında üzerinde en çok durulan konuları ifade ettim.

Sizlerin de malumu olduğu üzere, Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemiyle birlikte yasama ve yürütme erkleri, yetki ve sorumlulukları itibarıyla net bir şekilde birbirinden ayrılmıştır. Fakat burada dikkat edilmesi gereken husus, bizdeki kuvvetler ayrılığının, bu Amerikan başkanlık sistemindeki gibi, yürütmenin ve yasamanın mütemadiyen bir karşıtlık, kutuplaşma içinde bulunduğu ve devlet sistemini kilitlemesine varacak siyasi krizlere teşne bir ayrılık olmamasıdır. Zaten, yeni sistemle murat edilen şeylerden biri de erkler ayrılığının yanında, Türkiye'ye geçmişte çok pahalıya mal olmuş siyasi istikrarsızlıkları minimize edecek bir kurumsal altyapının oluşturulmasıydı. Dolayısıyla çok uzun yıllar sonunda oluşmuş siyasi geleneğimizi ve pratiğimizi göz ardı ederek radikal bir yasama-yürütme karşıtlığı yaratacak bir sisteme de geçemezdik. Bu noktada daha mutedil bir yaklaşım benimsenerek gerek yasama faaliyetlerinde gerekse devlet politikalarının oluşturulmasında Meclisimiz ile Hükûmet arasında iş birliğine imkân verecek bir sisteme gidildi.

ENGİN ALTAY (İstanbul) - Sayın Başkan, siz Hükûmet adına mı konuşuyorsunuz, Meclis Başkanı adına mı konuşuyorsunuz?

BAŞKAN - Sayın Altay, dinleyelim, sonra konuşun.

TBMM BAŞKAN VEKİLİ SÜREYYA SADİ BİLGİÇ (Devamla) - Sayın Başkan, saygıdeğer üyeler...

ENGİN ALTAY (İstanbul) - Sayın Başkan, ne adına konuşuyor şu anda? Böyle bir şey olabilir mi? Meclis Başkanı adına konuşan Başkan Vekili yürütmeyi ve sistemi burada bize sunamaz, böyle bir şey olmaz! Bunu kabullenmemiz mümkün değil, öyle şey olmaz!

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Bütçenin konusuna gelmesi lazım Başkan.

TBMM BAŞKAN VEKİLİ SÜREYYA SADİ BİLGİÇ (Devamla) - Müsaade eder misiniz Sayın Başkanım. Sayın Başkanım, geliyorum, müsaade edin.

BAŞKAN - Sayın Altay, lütfen...

TBMM BAŞKAN VEKİLİ SÜREYYA SADİ BİLGİÇ (Devamla) - Meseleye bütçe hakkı nazarından bakacak olursak klasik parlamenter sistemlerde, bütçeyi hazırlayan yürütme aynı zamanda parlamento hukuku açısından önem arz ediyor, aynı zamanda yasamada da çoğunluğu oluşturduğundan bütçe sürecinin büyük ölçüde "prosedürel" bir nitelik taşıdığını görürüz. (CHP sıralarından gürültüler, sıra kapaklarına vurmalar) Nitekim, bizim...

TURAN AYDOĞAN (İstanbul) - Erkler ayrılığından bahsediyorsunuz, yürütmenin yerine konuşuyorsunuz Başkan; vesayet bu.

BAŞKAN - Sayın Altay, değerli arkadaşlarım, lütfen...

Sayın Altay, değerli arkadaşlarımızı durduralım.

TBMM BAŞKAN VEKİLİ SÜREYYA SADİ BİLGİÇ (Devamla) - Sayın Başkan, müsaade ederseniz, Sayın Başkana, yüce Meclise nereye gelmek istediğimi arz edeyim müsaade ederlerse. (CHP sıralarından gürültüler, sıra kapaklarına vurmalar)

BAŞKAN - Değerli arkadaşlarım, Sayın Bilgiç bütçe kalemleriyle ilgili olarak bilgi verecektir sizlere.

Lütfen, rica ediyorum, değerli arkadaşlarım...

ENGİN ALTAY (İstanbul) - Ara verin Başkan, bu şekilde çalışmalar sürmez.

TBMM BAŞKAN VEKİLİ SÜREYYA SADİ BİLGİÇ (Devamla) - Sayın Başkan, bugün Komisyonda, Parlamentoda söz konusu olan yasama-yürütme ilişkilerine ilişkin burada çözümüne ihtiyaç duyulan sorunları ortaya koymayacak mıyız?

ENGİN ALTAY (İstanbul) - O, sizin işiniz değil.

TBMM BAŞKAN VEKİLİ SÜREYYA SADİ BİLGİÇ (Devamla) - Müsaade edin.

ENGİN ALTAY (İstanbul) - O, sizin işiniz değil; Cumhurbaşkanı gelir, savunur sistemi.

BAŞKAN - Değerli arkadaşlar, lütfen...

ENGİN ALTAY (İstanbul) - Ara verin Başkan, ara verin!

TBMM BAŞKAN VEKİLİ SÜREYYA SADİ BİLGİÇ (Devamla) - Yani teklif hazırlama süreçlerinde yasama-yürütme ilişkilerinin yeni bir İç Tüzük çerçevesinde alınması gerektiğini konuşmayacak mıyız? (CHP sıralarından gürültüler, sıra kapaklarına vurmalar)

ENGİN ALTAY (İstanbul) - Ara verin Başkan!

TBMM BAŞKAN VEKİLİ SÜREYYA SADİ BİLGİÇ (Devamla) - Sayın Başkan, Meclisi mi konuşturmak istemiyorsunuz? Meclisin mi sesini kısmak istiyorsunuz Sayın Altay?