HDP GRUBU ADINA TAYİP TEMEL (Van) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Orta Doğu'da âdeta üçüncü dünya savaşı yaşanıyor ve bundan etkilenen ülkelerin başında Türkiye geliyor. Yaşanan savaş neticesinde Arap sahasındaki birçok ulus devlet diktatörünün yıkıldığını, büyük Arap güçlerinin çeşitli biçimlerde parçalandığını görüyoruz. Bu çerçevede, Irak ve Suriye ulus devlet sistemlerini iyice darbeleyip zayıflattıkları, istendiği zaman gerektiği kadar parçalara bölünecek bir konuma getirdikleri ortada. Şu gerçeği hiçbir zaman unutmamak gerekir: Eğer halklar ve onların demokratik birlikteliği tarafından önlenmezse küresel sermaye sisteminin Orta Doğu'yu daha çok parçalayacağı, daha derin sömürmeye çalışacağı açıktır. Bu saldırıları boşa çıkarmanın yolu iktidarın yaptığı gibi milliyetçiliği kışkırtmak değil, halkların birbiriyle ortak yaşam ilkesini güçlendirmektir. Küresel sermayenin Rojava modeline düşmanlığının esası da burada ortaya çıkıyor. 9 Ekim günü, halkın yüzde 80'inin karşı olduğu ancak iktidar ve destekçilerinin aldığı kararla, halkların bir arada yaşadığı Rojava'ya yönelik saldırının amacının Kürt düşmanlığı olmadığını anlatmaya çalışıyor iktidar her fırsatta. Peşinen söylemeliyim ki Rojava'ya yönelik saldırının sadece iktidarın marifetiyle olmadığını biliyoruz. Gerçek olan, iktidar aklının böyle bir hamleye yönlendirilmesi, tahrik edilerek hatta zorlanarak bu planın içine sokulmasıdır.

METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Suriye'nin bütünlüğü için yapıldı.

TAYİP TEMEL (Devamla) - Söz konusu saldırının Trump ve Putin yönetiminin ortak planıyla gerçekleştiği, onların desteklediği, yürüttüğü açıktır. Bundan sonra da benzer planların daha da geleceği, ardından yeni yeni planlara Türkiye'nin dâhil edileceği de görülüyor. Sizin Kürt düşmanlığınızı bilen ve bunu kaşıyan uluslararası güçler sizi Kürtlere karşı kışkırtırken emin olun ki yeni tuzaklar kurmaya da çalışacaklar.

METİN YAVUZ (Aydın) - Bizim Kürtlerle herhangi bir sorunumuz yok.

METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Kürtlerle düşmanlığımız yok bizim.

TAYİP TEMEL (Devamla) - Unutmayın, karşınızdaki güçler çıkar mücadelesi yürüten baskı ve sömürü güçleridir; varlıkları hileye, baskıya ve katliama dayanmaktadır. Oysa iktidar bu planın Kürt karşıtlığı özelliğine dayanarak kendisine bir kahramanlık öyküsü yaratmaya ve ömrünü uzatmaya çalışıyor ancak ABD'nin onaylandığı tasarılara dairse akıl yürütmekte zorlanıyor.

Değerli arkadaşlar, ABD ve Rusya arasında bazı çıkar çelişkileri bulunsa da 17 ve 22 Ekim anlaşmaları gösterdi ki aslında Suriye'de olan bitenlerin çoğunda ABD ve Rusya yönetimlerinin belli bir ittifak düzeyi var. Emperyalist güçlerin Arap sahasında otuz yıldır yaptıkları müdahalelerin sonuçları ortadadır. Şimdi, giderek müdahalenin yönünün diğer ülkelere kaydırıldığı, önümüzdeki süreçte daha çok çatışmanın geliştirileceği görülüyor.

Bu kapsamda, AKP iktidarının 2016'dan bu yana kuzey ve doğu Suriye özerk bölgesine dönük karşıtlığının adım adım geliştirilmesi ve desteklenmesinin ardında, Türkiye'nin Orta Doğu'da kullanılmasının ve küresel sermayenin sisteminin denetiminin altına alınmasının, daha fazla içine çekilmesinin yattığı açıktır. Artık söz konusu çelişki ve çatışmalara Türkiye doğrudan dâhil edilmiştir.

Değerli milletvekilleri, sizleri şimdi yakın tarihe götürmek istiyorum. "Bu savaşa son verip masaya oturalım. Türk yetkililerin durumu gözden geçirmeye ihtiyaçları olduğuna inanıyoruz. Biz siyaset yapmak istiyoruz." Bu cümleler nereden, biliyor musunuz? Yakın Türkiye tarihinin en önemli günlerinden yani 19 Mart 1993'teki ilk çatışmasızlığın başlangıç sözlerini okudum size. Bu sözlerin üzerine ne eklenebilir, bugün farklı ne söylenebilir? Hiçbir şey.

Bakın, size bir cümle daha okuyayım: "Bizim için onurlu barış ve demokratik siyaset tarzı esastır. Kürtlere yer açmaya çalışıyorum. Gelin, Kürt sorununu çözelim..." (HDP sıralarından alkışlar)

VEDAT DEMİRÖZ (İstanbul) - Kürt sorunu yoktur, PKK sorunu vardır.

TAYİP TEMEL (Devamla) - "Bir haftada çatışma durumunu, ihtimalini ortadan kaldıracağım. Ben çözerim, kendime güveniyorum. Çözüm için hazırım ancak devlet de devlet aklının gereğini yapmak zorunda."

METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Devlet aklının gereğini yapıyor.

ERDAL AYDEMİR (Bingöl) - Parazit yapmayın, dinleyin.

TAYİP TEMEL (Devamla) - Yirmi altı yıl sonra aynı kişiden yani bugün, hukuk dışı bir tecrit altında tutulan Sayın Öcalan'dan çözüm kararlılığını ifade eden cümleleri tekrar duyuyoruz. Kürt sorunu, yıllardır siyaset aklında, devlet aklında çözüm için bir muhatap arıyor ama maalesef bir muhatap bulamıyor.

OLCAY KILAVUZ (Mersin) - Bir cinayet şebekesinin başına "sayın" denilmez.

TAYİP TEMEL (Devamla) - Yirmi altı yıl geçmiş ama devlet aklı bir aşamayı katetmemiş.

OYA ERONAT (Diyarbakır) - PKK Kürt mü bıraktı!

TAYİP TEMEL (Devamla) - Aynı yerdeyiz, aynı yerdeyiz. Yıllardır Kürt sorununa çözüm bulmak için geliştirilen ateşkes, çatışmasızlık ve geri çekilme süreçlerine komplo, darbe, OHAL ve tecritle cevap verenler kimler?

OLCAY KILAVUZ (Mersin) - Burası Türkiye Büyük Millet Meclisi, katile "sayın" diyemezsin burada.

HAYATİ ARKAZ (İstanbul) - "Sayın" diyemezsin Beyefendi, hop!

METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - PKK'yı kimler yönetiyor?

TAYİP TEMEL (Devamla) - Çatışma ortamının bitmesini istemeyen klikler kimler?

METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Mesele asla Kürt meselesi değil. PKK meselesi olduğunu ortaya koyun, terör meselesi olduğunu ortaya koyun.

MAHMUT TOĞRUL (Gaziantep) - Dinleyin bir, dinleyin, varsa sözünüz çıkarsınız...

TAYİP TEMEL (Devamla) - Siyaset şayet savaş, yıkım ve felaket ise bu ülkeye yıkımı getiren gerçekten kimler? Cevap çok basit aslında, cevap çok basit.

METİN YAVUZ (Aydın) - Siz.

TAYİP TEMEL (Devamla) - Barıştan korkanlar, savaş ve çatışmadan beslenenler.

OYA ERONAT (Diyarbakır) - Siz, siz, siz...

METİN YAVUZ (Aydın) - Terörden besleniyorsunuz.

TAYİP TEMEL (Devamla) - Değerli milletvekilleri, Türkiye'nin yaşadığı çıkmaz yüz yıldır aynıdır.

METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Teröre "terör" dahi diyemiyorsunuz.

TAYİP TEMEL (Devamla) - Hâliyle diyoruz ki Kürt sorunu ve demokrasi sorunu çözülmeden bu ülkede hiçbir sorun çözülemez.

METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Kürt çocuklarını katledenlere "Bu çocukları katletti." diyemiyorsunuz.

TAYİP TEMEL (Devamla) - Bu sorunu çözmeden darbe mekanizmalarından kurtulamazsınız. Bu sorun orta yerde durdukça bir taşı yerinden kıpırdatamazsınız. Tercih ettiğiniz tek şey çatışma siyaseti. Güvenlikçi siyasete sarıldıkça toplumun güvenini kaybediyorsunuz.

METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - PKK meselesini bu ülke tekne kazır gibi kazıyıp Türkiye'nin gündeminden atacak, endişe etme. Kürtlerle bu memlekette kimsenin problemi yok.

TAYİP TEMEL (Devamla) - Toplumu zapturapt altına almak dışında bir çözüm öneriniz yoktur. Kürt sorunuyla yüzleşmek yerine Somali'den girip Libya'dan çıkıyor, Rusya'dan yol alıp Amerika kıtasına varıyor ve Kürtlerin kazanımlarını engellemek için mesai yapıyorsunuz. (HDP sıralarından alkışlar)

METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - PKK'yı kim kullanıyor? Maşa olarak PKK'yı kullanan dış güçler değil mi, Amerika değil mi, Avrupa değil mi?

OYA ERONAT (Diyarbakır) - Bu anneler niye oturuyor? Bu anneler niye oturuyor?

TAYİP TEMEL (Devamla) - Kürtlerin sorununu Kürtlerle konuşarak çözmeyi tercih etmiyorsunuz. Altını çizerek söylüyorum: Evrensel hukuk ilkelerine uymayan yasalarınızla hapislere doldurarak, yıkım yaparak Kürt sorununu çözemezsiniz. Kürtleri yüz yıldır mahkûm ettiğiniz statüsüzlüğü sürdüremezsiniz artık. Kayyumla, tehditle, baskınla, gözaltı ve tutuklamalarla sonuç alamazsınız.

METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Teröre bulaşmayacaksınız.

OYA ERONAT (Diyarbakır) - Bu anneler niye oturuyor?

TAYİP TEMEL (Devamla) - Cenazelerimize insanlık dışı, hukuk dışı uygulamalar reva görülebilir, ölü bedenler anne ve babaların duasından mahrum bırakılabilir. Fakat bunları yapanlar bu halka asla diz çöktüremeyecekler.

METİN YAVUZ (Aydın) - Terörist cenazesinden bahsediyorsun.

OYA ERONAT (Diyarbakır) - Siz çoktan PKK'ya diz çökmüşsünüz, PKK'ya diz çökmüşsünüz.

TAYİP TEMEL (Devamla) - Bizi dilsiz, siyasetsiz, kimliksiz, isimsiz bırakamazsınız.

METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Kimsenin öyle bir şey yaptığı yok. (HDP sıralarından gürültüler)

MAHMUT TOĞRUL (Gaziantep) - Sizin kime diz çöktüğünüzü de biliyoruz biz!

OYA ERONAT (Diyarbakır) - Ne diyorsun? Ne diyorsun?

TAYİP TEMEL (Devamla) - Varlıklarını inkâr ettiğinizde boyun eğecek tek bir Kürt bulamazsınız. Bu gerçek bizim icadımız değil, tarihin göstergesidir.

Değerli milletvekilleri, çizdiğim kara tablonun içinde bu ülkede umutsuzluğa yer yok çünkü bütün saldırılara rağmen, engelleri aşan mücadelesiyle iktidarın uykusunu kaçıran HDP var. (AK PARTİ sıralarından gürültüler)

METİN YAVUZ (Aydın) - Sen nereden geldin?

MAHMUT TOĞRUL (Gaziantep) - Sayın Başkan, müdahale edin lütfen, böyle olmaz!

BAŞKAN - Arkadaşlar, biraz sessiz lütfen.

TAYİP TEMEL (Devamla) - Operasyonlar, tutuklanmalar, tehditler, belediye gaspları, bin bir türlü baskı, bu özgürlük ve demokrasi yürüyüşünü durduramaz.

HASAN ÇİLEZ (Amasya) - Bu metni kim yazdı da verdi sana? Nereden geldin sen?

BAŞKAN - Sayın Akbaşoğlu, sisteme girdi, söz istedi, vereceğim şimdi.

TAYİP TEMEL (Devamla) - Partimize yönelik baskıların...

HASAN ÇİLEZ (Amasya) - Bu metni kim verdi sana?

TAYİP TEMEL (Devamla) - Senin boyun kadar kitap yazdım. (HDP sıralarından alkışlar)

HASAN ÇİLEZ (Amasya) - Bravo sana bravo! Yazdığını bir de okusaydın!

TAYİP TEMEL (Devamla) - Partimize yönelik baskıların yüzde 1'ini, bakın, net söylüyorum, partimize yönelik baskıların yüzde 1'ini iktidar partisine uygulasalar...

MAHMUT TOĞRUL (Gaziantep) - Sayın Başkan...

BAŞKAN - Daha ne yapayım?

Arkadaşlar, lütfen...

HASAN ÇİLEZ (Amasya) - Yazmışlar, vermişler.

BAŞKAN - Hasan Bey...

TAYİP TEMEL (Devamla) - ...herhangi bir partiye o baskıların yüzde 1'ini uygulasalar...

BAŞKAN - Çok Hasan var, sadece "Hasan" dedim, "Çilez" demedim ama bak.

TAYİP TEMEL (Devamla) - ...iki günde darmadağın olur.

HASAN ÇİLEZ (Amasya) - Vatan namına ne var? Millet namına ne var?

METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Yazdığın kitaplar boşmuş, boş!

HASAN ÇİLEZ (Amasya) - Bu yazdıklarını kim yazdı?

TAYİP TEMEL (Devamla) - Yapısı, bileşenleri ve politikalarıyla çok farklı, çok renkli, çok sesliliği temsil eden HDP, tekçi rejimin öncelikli hedefidir ama unutulan şu: HDP devrimci mücadele geçmişi, mirasıyla, zorbalığa karşı mücadele bağışıklığı, gücü ve kudreti olan bir partidir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

TAYİP TEMEL (Devamla) - HDP ve temsil ettiği siyaset olduğu müddetçe faşizm başarıya ulaşamayacaktır.

HASAN ÇİLEZ (Amasya) - Sayın Başkanım, sataşma var şahsıma.

ERDAL AYDEMİR (Bingöl) - Kalk! Kalk!

TAYİP TEMEL (Devamla) - Bu ayrıştıran, kutuplaştıran dil terk edilmeli.

HASAN ÇİLEZ (Amasya) - Sataşmadan söz istiyorum. Bana laf söyledi!

TAYİP TEMEL (Devamla) - Böyle grup olmaz! Böyle grup olmaz! (HDP sıralarından alkışlar)