HDP GRUBU ADINA MAHMUT CELADET GAYDALI (Bitlis) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Değerli milletvekilleri, Cumhuriyet Halk Partisinin grup önerisi üzerine söz almış bulunmaktayım, hepinizi saygıyla selamlarım.

Sözlerime başlamadan önce Elâzığ ve Malatya'da yaşamını yitirenlere başsağlığı, ailelerine sabırlar diliyorum, yaralılara da acil şifalar dilerim.

Değerli milletvekilleri, bu ülkede çiftçi isen Allah başka dert vermesin çünkü üretimi ve üreticiyi destekleyen bir Hükûmet programı bugüne kadar çıkmadığı gibi verilen sözler de yerine getirilmedi. Çiftçinin sorunları saymakla bitmez ama ben şöyle birkaç başlığa değineceğim: Çiftçinin en büyük sorunu finansman sorunudur. Yeterli destekleme görmediği gibi üretimden kazandığı para da borçlarına gidiyor. Yeniden ekim yapmak için tekrar bankanın yolunu tutuyor, kredi çekiyor, ürününü ekiyor, satıyor, tekrar bankaya borcunu ödemeye çalışıyor; işte, çiftçi böyle bir kısır döngüye hapsedilmiş durumda.

Peki, çiftçi neden kazanmıyor? Bunun 4 ana sebebi var: Birinci sebep, taban alım fiyat politikası; ikincisi, girdi maliyetlerinin yüksekliği; üçüncü sebep, ithalat zamanlaması; dördüncü ise planlı bir üretim politikasının olmaması.

Çiftçi ürünü tarlasında sürüyor, siz ithalat yapıyorsunuz, piyasayı regüle ettiğinizi düşünüyorsunuz; hayır, çiftçiyi, üreticiyi mağdur ediyorsunuz. Yüksek banka kredileri altında ezilen çiftçi ürününü maliyetinin altında satmak mecburiyetinde kalıyor. Her müdahaleniz yeni mağduriyetler yaratıyor. Çiftçinin en büyük sorunu enerji giderleri. Bakın, çiftçi evde kullandığı elektriğe ne ödüyorsa tarımsal faaliyetler için kullanılan elektriğe de aynı parayı ödüyor. Ama sanayide böyle bir durum yok, yarı yarıya fark var. Bazı yörelerde çiftçiye ayrıcalıklı elektrik tarifesi uygulanıyor. Urfa ve civarında verilen indirim neden tüm çiftçilere uygulanmıyor? Yine, gübre meselesi, belki de çiftçinin en çok belini büken konu. Bugün piyasada mineral ve fosfor oranı zengin gübrenin fiyatı 1.800-1.900 lira fakat bu fiyat peşin fiyatı; vadeli alacaksanız bu fiyat 2.500-3.000 lira oluyor.

Bir diğer husus, Tarım Kredi Kooperatifleri. Bu Kooperatifin bir desteklemesi olmadığı gibi, bankadan yüzde 8'e aldığı krediyi çiftçiye yüzde 20'yle veriyor. Alın size yasal tefecilik. Tek avantajı, çiftçi için borç ertelemesi. Borç silinmiyor, üretici üretim aşamasında bir zorluk yaşarsa, ürün alamazsa borcu erteleniyor. Seçim meydanlarında, salonlarda ve alanlarda "Gençler çiftçilik yapsın, destekleyeceğiz." dediniz, onlar 2 bin liraya büyükşehirlerde ya da il merkezlerinde çalışmayı tarımda çalışmaya yeğliyorlar.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, tamamlayın Sayın Gaydalı.

MAHMUT CELADET GAYDALI (Devamla) - Neden? Çünkü tarım politikaları ve fiyat dengesinde çiftçilik yapamıyorlar, para kazanamıyorlar. Çiftçileri üretken, üretimi yapanı para kazanır duruma getirmezsek bu ekonomik kriz, bu işsizlik krizi, bu sosyal kriz sarmalından kurtulamayız. Çare aramak için bu araştırma önergesini destekleyeceğimizi belirtiyor, hepinize saygılarımı sunuyorum. (HDP sıralarından alkışlar)