KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi'nin 17'nci maddesiyle ilgili verdiğimiz önerge üzerinde söz almış bulunuyorum. Yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Değerli arkadaşlar, bu görüşmekte olduğumuz 17'nci madde, esas itibarıyla, 11/5/2018 tarihinde yani genel seçimlerden yaklaşık bir ay önce kanunlaştırılan ve kamuoyunda "imar barışı" adıyla anılan, İmar Kanunu'na geçici 16'ncı maddenin eklenmesini içeren bir kanun kapsamında Yapı Kayıt Belgesi almış olan yapıların güçlendirilmesini düzenliyor.

Şimdi, değerli arkadaşlar, sözlerime başlamadan önce ben size bir soru sormak istiyorum. Bakın, Çevre ve Şehircilik Bakanımız Sayın Murat Kurum 21 Ekim 2019 tarihinde -bu artmış olabilir, bilemiyorum- imar barışında toplanan paranın miktarını ve kaç adet Yapı Kayıt Belgesi düzenlendiğini söylemişti. 3 milyon 599 bin 867 adet Yapı Kayıt Belgesi düzenlenmiş -yani 3,6 milyon- yaklaşık 23,5 milyar lira da ödeme alınmış ki Sayın Özhaseki'nin 40 milyar beklentisi vardı. Şimdi ben size şunu sormak istiyorum: Kamu idarelerine ait yapılara ilişkin kaç adet Yapı Kayıt Belgesi verilmiş? Yani bu 3,6 milyon Yapı Kayıt Belgesi'nin kaçı kamu idarelerine ait yapılar için verilmiş? Ben bunu bir soru önergesi olarak Sayın Bakana sormuştum. Beni dikkatle dinlemenizi ve bir tahmin yürütmenizi özellikle rica ediyorum; bakın, aynen şunu diyor: "3194 sayılı Kanun'un geçici 16'ncı maddesi kapsamında, kamu idarelerinin ticari maksatla kullanılmayan yapıları için -camiler dâhil- 298.124 adet Yapı Kayıt Belgesi düzenlenmiştir." Kamuya ait yapılar için yaklaşık 300 bin Yapı Kayıt Belgesi düzenlenmiş değerli arkadaşlar. Yani 84 bin cami var bu ülkede -Millî Emlak verilerine baktım- 224 bin kamu binası var. Tabii, burada bahsedilen, kastedilen özellikle, sadece yapı değil; eklentiler, uzantılar, imara aykırı kaçak yapılar, ruhsat ve eklerine aykırı yapılar; bunun içinde okul binaları var, kamu binaları, sağlık tesisleri, üniversite eğitim tesisleri, spor tesisleri, kültür tesisleri ve daha nicesi var. 300 bin Yapı Kayıt Belgesi... Yani bu devlet bugüne kadar nereye bir yapı yaptıysa ya ruhsatsız yapmış ya sonrasında ruhsata aykırı işlemler yapılmış, eklentiler yapılmış vesaire vesaire... Böyle bir vaziyetteyiz değerli arkadaşlar.

Tabii, Elâzığ'da bir deprem oldu. Öncelikle, depremde yitirdiğimiz yurttaşlarımıza Allah'tan rahmet, onların yakınlarına sabır, bütün ulusumuza başsağlığı, yaralılarımıza da acil şifalar diliyorum. Ama bu hasar tespit çalışmalarında 150 yıkık bina var, 4.552 ağır hasarlı ve yıkılacak bina var, 1.779 orta hasarlı bina var ve acil yıkılması gereken bina sayısı 441 ve bunların kaçının Yapı Kayıt Belgesi var, kaçı kamuya ait bina, bilmiyoruz. Bu açıklama henüz yok, bunu ben de merak ediyorum.

17'nci madde esas itibarıyla Yapı Kayıt Belgesi alınan yapılarda ilave inşaat alanı ihdas edilmemek şartıyla güçlendirme yapılabilmesini düzenliyor. Tabii, "Bu güçlendirme için ruhsat veya izin -her ne derseniz- güçlendirme projesine istinaden verilir. Bu da Yapı Denetimi Hakkında Kanun kapsamında yapı denetim kuruluşlarının denetimine tabidir." deniyor.

Şimdi, sorularım şunlar değerli arkadaşlar, ben bu sorulara bu maddede yanıt bulamıyorum: Bir kere, Yapı Kayıt Belgesi, oturma raporu olarak tabir edilen Yapı Kullanma Belgesi anlamına gelmez. Yapı Kayıt Belgesi'yle sadece "Ben o yapıyı görüyorum, biliyorum; ruhsatsız, kaçak, depreme dayanıklı değil ama ben devlet olarak o yapıya ceza kesmeyeceğim, o yapıyı yıkmayacağım." diyor. Tabii, daha sonra Elâzığ'daki gibi bir deprem vuku bulduğunda "Sorumluluk malikine aittir." deyip devlet sorumluluktan kaçmış oluyor. Aslında, Yapı Denetimi Kanunu'na tabi olan yapıları, bu güçlendirmenin kapsamını düşündüğümüzde, bakın, Yapı Denetimi Kanunu'nda, kamuya ait yapılar, binalar kapsam dışındadır değerli arkadaşlar.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

KAMİL OKYAY SINDIR (Devamla) - Sayın Başkanım...

BAŞKAN - Tamamlayın sözlerinizi Sayın Sındır.

KAMİL OKYAY SINDIR (Devamla) - Dolayısıyla, kamuya ait yapılar, Yapı Denetimi Kanunu kapsamı dışında olduğu için, bunlara -Yapı Kayıt Belgesi düzenlenmiş o 300 bine yakın yapıya- ilişkin güçlendirmeyi öngörmüyor bu madde.

Peki, bu güçlendirme yapıldı, sonra ne olacak? Tamam, vatandaş yapısına güçlendirme projesi yaptırdı, yapı denetim kuruluşuyla bu işi yaptı, sonrası ne olacak? Belli değil. Güçlendirdi; yapı denetim kuruluşu, devlet, kamu ya da ilgili belediyesi tarafından herhangi bir belge verilecek mi? Belli değil. Ve son olarak, yapının depreme dayanıklılığı hususu malikin sorumluluğundadır. Güçlendirdi bunu maliki, depreme dayanıklılık hususu devletin sorumluluğuna geçmiş olacak mı? Bunların hepsine, söz konusu geçici 16'ncı maddede -karşı bir görüş olduğu için- herhangi bir şekilde bu sorulara yanıt bulamıyoruz, çözüm bulamıyoruz değerli arkadaşlar.

Ben aslında bu maddeyle ilgili önergemizin kabulünü yüce heyetinizden saygıyla rica ediyorum.

Saygılar sunuyorum. (CHP sıralarından alkışlar)