HDP GRUBU ADINA MEHMET RUŞTU TİRYAKİ (Batman) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Karşılıksız çek keşide edenlerin hapis cezasıyla karşı karşıya bırakılması nedeniyle ortaya çıkan sorunların ve alınacak önlemlerin belirlenmesi amacıyla verilen araştırma komisyonu kurulması önergesi üzerinde söz aldım. Hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Evet, karşılıksız çek düzenlemek adli bir suç olmaktan çıkarıldı ancak ve hâlâ karşılıksız çek keşide edenler hapis cezasıyla karşı karşıya bırakılıyor. Oysa bu durum hem -hatipler de söyledi- Anayasa'nın 38'inci maddesine hem de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin Ek 4'üncü Protokolü'nün 1'inci maddesine açıkça aykırı. Neden? Bir kimse yalnızca sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüğünü yerine getiremediği için hapis cezasıyla cezalandırılamaz. Neden? Çünkü bu bir toplumsal sözleşmenin parçası olarak görülmüyor ve bu yüzden, karşılıksız çek keşide ettiği için bir kimsenin hapis cezasıyla cezalandırılması temel insan haklarına aykırı olarak görülüyor.

Peki, hem Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne hem de Anayasa'ya aykırı olduğu hâlde karşılıksız çek keşide edenler nasıl hapis cezasıyla cezalandırılıyor? Kanuna ve Anayasa'ya karşı -Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne aykırı- hile yapılarak. Karşılıksız çek keşide etmenin hapis cezası yok, ne var? Adli para cezası var. Adli para cezasını ödemezseniz ne var? Hapis cezası var. Karşılıksız çek keşide ettiniz dolayısıyla borcu ödemediniz, hapis cezası yok; adli para cezasını ödemediniz, hapis cezası var. Peki, bu adli para cezası tahsil edildiğinde alacaklıya mı veriliyor? Hayır. Kime veriliyor? Hazineye gelir kaydediliyor. Bu ne demek? Tam, dün görüşmeye başladığımız infaz yasasıyla aynı mantık. Kişilere karşı işlenen suçlar konusunda çok cömert bu Hükûmet ama devlete karşı işlenen suçlar konusunda çok ketum. Yani bir kimse borcunu ödemediği için hapis cezasıyla cezalandırılmıyor ama ondan dolayı adli para cezasını ödemediği için hapis cezasıyla cezalandırılıyor. İnfaz yasasına da hâkim olan ruh bu.

Şimdi, infaz yasası teklifinizde üç başlığın daha yer alacağı söyleniyordu, bu basından aldığımız bilgiler. Adalet Bakanlığının yaptığı hazırlıklarda, Cumhurbaşkanlığına yaptığı sunumlarda üç konu daha yer alacaktı: Deniliyordu ki bir tanesi: "Karşılıksız çek keşide etmeye hapis cezası kaldırılacak." Yani bunu ortadan kaldıracaktınız. İkincisi: Çocuk yaşta evliliklere ilişkin düzenleme yapacaktınız. Aradaki yaş farkı 5'ten azsa ve 20 yaşın altındaysa bunu kısmen düzenlemeye sokuyorsunuz. Ve son olarak: Nafakayla ilgili bir düzenleme yapmayı planlıyordunuz. Özellikle kadınların yaşına, ekonomik durumuna göre bu nafakayı belirli bir süreyle sınırlandırmayı düşünüyordunuz. Şimdi, iyi ki kadın örgütleri var, iyi ki güçlü kadın örgütleri var, iyi ki ses çıkardılar; bunu infaz yasasına koymadınız.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın Sayın Tiryaki.

MEHMET RUŞTU TİRYAKİ (Devamla) - Ama bu karşılıksız çek keşide edenleri hâlâ hapis cezasıyla cezalandırmak istemenizi anlayamıyoruz çünkü bütün dünya artık ekonomik suçların hapis cezasıyla cezalandırılmaması gerektiğini tartışıyor. Bütünü için değil; rüşvet de parasal ceza olarak, ekonomik suç olarak görülebilir, irtikâp da görülebilir fakat orada toplumsal bir zarar olduğu için hâlâ bu kapsamda olduğunu düşünenler var ama karşılıksız çek keşide ettiği için bir kimsenin hapis cezasıyla cezalandırılmasının doğru olmadığını düşünüyoruz. Şimdi, bu önergeyi büyük olasılıkla Adalet ve Kalkınma Partisi ile MHP, karşı oylarıyla reddedecekler ama önümüzde bu komisyonun kurulmasından daha önemli şöyle bir fırsat var: İnfaz kanunu teklifini dünden itibaren görüşmeye başladık, konulacak, eklenecek bir maddeyle bunu hapis cezası olmaktan çıkarabiliriz diyorum.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (HDP sıralarından alkışlar)