MHP GRUBU ADINA ÜMİT YILMAZ (Düzce) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Değerli milletvekilleri, 14 Temmuz 1966 tarih ve 772 sayılı Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu'nun yürürlükten kaldırılarak yeniden düzenlenmesi için hazırlanan kanun teklifinin birinci bölümü üzerine Milliyetçi Hareket Partisi Grubu adına söz almış bulunmaktayım. Genel Kurulu ve bizleri televizyonları başında seyreden yüce Türk milletini saygıyla selamlıyorum.

Sözlerime başlamadan önce dün Siirt ilimizin Pervari ilçesinde askerî aracın devrilmesi sonucunda şehit olan kahraman jandarmalarımıza Allah'tan rahmet, yakınlarına ve yüce Türk milletine başsağlığı diler, başta Düzceli hemşehrim Şuayip Gönül olmak üzere aynı kazada yaralanan askerlerimize acil şifalar dilerim.

Değerli milletvekilleri, demokratik toplumlarda kolluk kuvvetlerinin önemi insan hak ve hürriyetlerinin korunmasında, vatandaşların kendini güven içinde hissetmeleri ve mesken emniyeti açısından gün geçtikçe artmaktadır. Güvenlik hizmetleri ilgili kuruluşlarca verilirken vatandaşların beklentileri yönünde şekillendirilmesi, halka yakın, halkın problemlerini sahada çözebilecek ve caydırıcı olarak yapıların kurulması veya kurulu yapıların buna göre etkinleştirilmesi gerekmektedir.

Bekçilik teşkilatı Türk toplumunun Osmanlı İmparatorluğu zamanından beri var olan kurumlarından biridir. 1914 yılında bekçilik uygulaması yasalaşarak kurumsal hâle gelmiştir. 1923 yılında cumhuriyetin ilanıyla beraber hizmetlerine devam eden bekçilik teşkilatı, 1966 yılında çıkarılan Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu'yla il özel idaresine bağlı yardımcı bir kolluk kuvveti hâline getirilmiştir. 1976 yılında yapılan değişiklikle il özel idaresinden alınarak Emniyet Genel Müdürlüğü teşkilatına bağlanan bekçilik kadroları 2008 yılıyla beraber yardımcı hizmetler sınıfından Emniyet hizmetleri sınıfına geçirilmiştir. Bu geçiş döneminde kadro sayılarında azalma veya kesinti olmuşsa da Türk toplumunun içinde asayişin ve güvenliğin sağlanmasında bekçilerimiz her zaman hizmet eder hâlde olmuşlardır. 2008 yılında yardımcı hizmetler sınıfından alınarak 5757 sayılı Kanun'la Emniyet hizmetleri sınıfına dâhil edilen Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu sizler de takdir edersiniz güncellenmesi gereken bir kanundur. Aradan geçen 54 yıl içinde şehirlerdeki hızlı nüfus artışlarının yanı sıra şehirlerin yaşam şartlarında, sosyokültürel durumlarında, fiziki şekillerinde değişiklikler yaşanmıştır. Bunların yanı sıra değişen mevzuat çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olan, günün hukuki ve sosyal şartlarını takipten çok uzak kalmış, günümüz ihtiyaçlarına karşılık veremeyen güvenlik anlayışının değiştiği günümüzde Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu'nun düzenlenmesi inkâr edilemez bir gerekliliktir.

21 yıl ara verdikten sonra 2016 yılıyla tekrar alımına başlanan çarşı ve mahalle bekçilerinin sayısında anlamlı bir artış meydana gelmiş, İçişleri Bakanlığımızın planlarına göre de gelmeye devam edecektir. Emniyet Genel Müdürlüğünün verilerine göre 2016 yılına gelindiğinde çarşı ve mahalle bekçilerinin sayısı 1.527'ye kadar düşmüştür. 2016 yılı itibarıyla alımların başlaması neticesinde günümüzde sayı 70'i kadın olmak üzere 28.246 adede ulaşmıştır. Hazırlanan kanun teklifiyle bekçilerin görev alanları halka yardım, önleyici ve koruyucu görev ve yetkiler, adli görev ve yetkiler olmak üzere üç bölüme ayrılmıştır. Görev alanları dâhilinde son yıllarda sayıları artan ve görev yapmaya başlayan bekçilerin, Emniyet teşkilatında önemleri ve hizmetleri de aynı oranda artmıştır. Eski Kanun'a göre hizmet yapmalarına rağmen, bekçilerin sayısındaki anlamlı artışla son bir yıl içerisinde evden hırsızlık vakaları günde ortalama 282'den 151'e düşerek yüzde 47'lik bir azalma sağlandığı İçişleri Bakanlığının yaptığı tespitlerde görülmüştür.

Burada birkaç münferit olayı baz alarak 30 bine yakın personeli olan bekçilik teşkilatını karalamaya yönelik açıklamaları doğru bulmadığımızı ifade etmek istiyorum. Her meslekte yanlış yapan insanlar olmuştur ve olacaktır. Önemli olan, bu hataları yapanların adalet önünde hesap vermeleridir.

Değerli milletvekilleri, son günlerde kamuoyunu meşgul eden Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu hakkında en çok konuşulan ve tartışılan konuların başında yeni bir kolluk kuvveti oluşturulduğu iddiası gelmektedir. Oysa gerek 1966 yılında çıkarılan Kanun'da 2008 yılında yapılan değişiklikle gerekse yeni hazırlanan teklifin 2'nci maddesinde bekçilerin kolluk kuvvetine yardımcı sıfatı belirtilmektedir. Kanun'da bile yazılan sıfatına rağmen, bir kişiye bağlı yeni bir kolluk kuvveti oluşturulacağına dair dayanaksız iddialar kafa karışıklığı oluşturmaktan başka bir şeye yaramayan safsatalardır.

Dün burada konuşan bir hatibin yaklaşımına göre, bu kanun teklifini kendileri getirse olurmuş ancak Cumhur İttifakı'nın bir ortağı getirince olmazmış türünden yaklaşımları doğru bulmadığımızı ifade etmek istiyorum.

Komisyon görüşmelerinde en çok tartışılan konuların başında gelen bir diğer konu da bekçilerin eğitim seviyeleriyle alakalı yapılan değerlendirmeler olmuştur. Bu konu hakkında yapılan tespitlere göre yeni alınan bekçilerin eğitim seviyelerinde karşımıza çıkan tablo şu şekildedir: Alınan çarşı ve mahalle bekçilerinin eğitim durumu yüzde 61'i lise, yüzde 16'sı yüksekokul, yüzde 20'si üniversite mezunu şeklindedir. Yeni alınan çarşı ve mahalle bekçilerinin eğitim durumuna baktığımızda, İçişleri Komisyonunda görevli bir milletvekilinin dediği gibi cahil sürüsü olmadıkları bu veriler ışığında görülmektedir.

Komisyonda tartışılan konulardan biri de çarşı ve mahalle bekçilerinin mesleki eğitim sürelerinin kısalığıyla alakalıdır. Bu konuda Emniyet Genel Müdürlüğünden alınan bilgiye göre bekçilerin eğitim süreleri mesleğe başlamadan önce Polis Akademilerinde üç ay eğitim almakla başlamaktadır. Bu eğitim süresinin arkasından atandıkları yerde göreve başlamadan önce iki ay daha eğitim alarak göreve başlamakta oldukları Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından ifade edilmiştir. Çarşı ve mahalle bekçilerinin görevi süresince alacakları meslek içi eğitimlerin devam edeceği yine bu ifadelerin içerisinde geçmektedir. İç güvenlik gibi önemli bir birimin parçası olacak olan çarşı ve mahalle bekçilerinin önemli bir zaman diliminde eğitim aldıkları görülmekteyse de meslek içi eğitimlerinin ihmal edilmeden tamamlanması oldukça önemlidir.

Komisyonda en çok tartışılan konuysa çarşı ve mahalle bekçilerine üst arama yetkisinin verilmesiydi. Bu konuda hazırlanan teklifin madde gerekçesinde kullanılan ifadelerin yanlışlığı Komisyonda tartışılmış ve teklifin ilgili maddesi yani 7'nci madde önce tekliften çıkarılmış sonra gerekçede kullanılan irite edici kelimeler çıkarıldıktan sonra tekrar teklife konulmuştur. Gerekçede düzeltilme yapılması doğru bir yaklaşım olmuştur. Üst arama yetkisi her ne kadar kanunla düzenlenmiş olsa da keyfî uygulama yapılamayacağı makul bir sebep dâhilinde üst araması yapılabileceği 7'nci maddede ifade edilmiştir. Getirilen kanun teklifiyle çarşı ve mahalle bekçilerinin kolluk hizmet ve görevleri dışında çalıştırılamayacağı belirtilmiş, çalışma saatleri haftalık 40 saat olarak düzenlenmiştir. Ayrıca getirilen teklifle çarşı ve mahalle bekçilerinin disiplin, ödüllendirme ve performans değerlendirme işlerinde istihdam edildikleri kolluk kuvvetine göre Emniyet ya da Jandarma hizmetleri sınıfı mensuplarına uygulanan hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir.

Tabii, Sayın Bakan Yardımcımız şu anda burada yok ama ben bekçilik kanunuyla alakalı olmasa da gene İçişlerini ilgilendiren birkaç konu hakkında Sayın Komisyonumuza teklifte bulunmak istiyorum. Sayın Başkanım, biliyorsunuz geçen yıl B grubundan A grubuna geçişlerde komiserlerimizin yaşadığı mağduriyeti çıkarttığımız kanun teklifiyle gidermiştik, kanunlaştırdık. Ancak son yayınlanan yönetmelikle kanunun çıktığı andan itibaren uygulanacak olan düzenleme geriye dönük hak kayıpları yaşanmasına sebep olmuştur. Bu personel tecrübesiyle ve bilgi birikimiyle Emniyet teşkilatına hizmet etmekte ve katkı sağlamaktadır. Bu mağduriyetin hukuki yollar aranmadan giderilmesi ve A grubuna geçen bu komiserlerimizin geriye dönük haklarının iadesi doğru bir uygulama olacaktır diye düşünüyorum.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sözlerinizi tamamlayın.

ÜMİT YILMAZ (Devamla) - Toparlıyorum Başkanım.

Bir diğer konu da Suriyeli mülteciler için kurulan kamplarda çalıştırılmak üzere alınan güvenlik ve temizlik görevlileriyle alakalıdır. Bu işçiler, 2018 yılında taşeron kadroya alınarak doğru bir uygulama yapılmıştır. Göreve alındıkları dönemde sosyal durumları ve yaşları gözetilmeyen bu personel kampların kapanmasıyla beraber ülkenin çeşitli İl Göç İdarelerinde geçici olarak görevlendirilmektedir. Asgari ücretle geçinen bu personelimizin evi, ailesi ve kurulu düzenleri yaşadıkları illerde olduğu için zor durumda kalmışlardır. Bu kardeşlerimizin sorununun çözümü için yapılacak çalışma bellidir. Personel eksikliği olan İl Göç İdarelerine ihtiyacına göre personel alınması -ki bu rakam 1.500 kişi civarındadır- bu personelin, yine memleketlerinde kalacak olan personelin valilik kadrolarında bulundukları bölgelerde değerlendirilmesi hem vatandaşlarımızın mağduriyetini önleyecek hem de 1.500 kişiye yeni istihdam sağlayacaktır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sözlerinizi tamamlayın lütfen.

ÜMİT YILMAZ (Devamla) - Selamlıyorum Başkanım.

Değerli milletvekilleri, bu değerlendirmeler ışığında yeniden düzenlenen Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu'nun gerekliliği ortadadır. Milliyetçi Hareket Partisi Grubu olarak getirilen Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu'nu desteklediğimizi ve Genel Kuruldan geçmesi için elimizden gelen desteği vereceğimizi bilmenizi istiyor, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (MHP ve AK PARTİ sıralarından alkışlar)