CHP GRUBU ADINA ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, Sayın Bakan; yanlış tarım politikaları nedeniyle çiftçiyi, besiciyi, üreticiyi bitirdiniz. Yetmedi, zulmediyorsunuz; tarlasını, traktörünü, ineğini haczediyorsunuz; banka borcundan dolayı kendini yakıyor, seyrediyorsunuz.

Acilen Tarım Kredi Kooperatifleri ve banka kredi borçlarını uzak ara öteleyin, faizlerini silin, icralarını durdurun. (CHP sıralarından alkışlar) İlaç, gübre, tohum, yem, mazot ve sulama suyu için kullanılan elektrik fiyatlarını düşürün. İthalatçı ve yabancı çiftçiyi zengin etme anlayışından vazgeçin. 2021 yılı için kuraklık tehdidi var; TARSİM'in kuraklık riski için çiftçiyi korumaya alması ve ürün kayıplarına karşı sigortalama yapıp çiftçinin yanında bugünden durmasını sağlayın. Tarım dışı kalan 3,5 milyon hektar ile çiftçiliği bırakan 700 bin üreticiyi yeniden üretime kazandırın. Destekleri zamanında verin.

Üretici ürettiğinden kazanamıyor, tüketici pahalı ürün alıyor. Serbest piyasa ekonomisi serbest soygun ekonomisi olarak işliyor.

Bakın, Sayın Bakan, bu yıl fasulye üreticisi zarar etmedi ancak fasulye üreticisinin 7-8 liradan sattığı bu ürün tüccara geçtiğinde -ambalajı, nakliyesi, işçiliğine 1 lira koyuyorum, 1 lira tüccar kârı koyuyorum, 1 lira da market kârı koyuyorum- 18 lira 50 kuruştan markette satılıyor. Hiç vicdan yok mu? Siz tüketiciyi de soyuyorsunuz Sayın Bakan. Bakınız, nohut. Nohudun üreticisi bu yıl para kazanamadı. 4,5 liradan satılamayan nohudun marketten aldığım fiyatı 13 lira 80 kuruş. Tüketiciyi de böyle soyduruyorsunuz Sayın Bakan.

Bakınız, kalktınız, 16 bin ton nohut ithal ettiniz, 17 bin ton da kuru fasulye ithal ettiniz. Anadolu'da en iyi yetişen ürünlerden biri mercimekti. Siz bu mercimeğin tohumunu Kanada'ya verdiniz. Bu yıl 375 bin ton mercimeği Kanada'dan ithal ediyorsunuz ve şu anda da 15 lira 80 kuruştan tüketiciye bu mercimek gidiyor Sayın Bakan.

Benim bölgemin ürünü patatesin 1 liraya maliyeti var. Bu 1 liraya mal olan patatesi çiftçi 60 kuruşa satamadı, depoya koydu. Eğer şubat, martta da satamazsa bu patates çürüyecek ama siz bu sene kalktınız; mayıs ayında, büyükelçisi olmayan Mısır'dan patates ithaline izin verdiniz. Patates çiftçisinin deposundaki ürünü Toprak Mahsulleri Ofisine aldırın, çiftçinin ürünü çürümesin Sayın Bakan. (CHP sıralarından alkışlar)

Sayın Bakan, bu yıl kalktınız; 1.650 lira buğday çiftçisine ekmeklikte taban fiyat verdiniz, makarnalıkta 1.800 lira verdiniz. Hasat bitti, kalktınız; 2.450 liradan makarnalık ithal buğday getirdiniz, 1.800 liradan ekmeklik buğday ithal ettiniz. Daha sonra da 2.450 liradan ithal ettiğiniz buğdayı 1.950 liradan piyasaya veriyorsunuz, sonra diyorsunuz ki: "Türkiye'de ortalama 20 milyon ton buğday yetişiyor." 10 milyon ton da ithal ediyorsunuz, biz diyorsunuz "DİR kapsamında ithal ettiğimiz buğdayı yurt dışına satıyoruz." Kendi çiftçimiz bunu yetiştirse daha iyi değil mi Sayın Bakan? Bu yıl domates çiftçisi zarar etti. 70 kuruşa ürettiği domatesi 40 kuruşa satamadı. 10 kilo domatesten 1 kilo salça çıkar. Şu anda salçanın kilosu 10 lira. Siz, çiftçiyi değil, tüketiciyi değil yalnızca rantçıları, ithalatçıları koruyorsunuz Sayın Bakan. (CHP sıralarından alkışlar)

Sayın Bakan, pancar çiftçisiyle bu yıl oyun oynadınız. Pancarı 2018 yılında tonunu 235 liradan alıyordunuz, 2019 yılında pancarın alım fiyatını 300 lira yapınca, kalktınız; Sayın Cumhurbaşkanına "Müjde" diye açıklama yaptırdınız. 2020 yılında pancar taban fiyatını kim açıkladı Sayın Bakan? Çünkü utandınız, tonu 336 liradan pancar fiyatını açıklayınca ne Cumhurbaşkanı açıklama yapabildi ne siz açıklama yapabildiniz. TÜRKŞEKER genelgeyle kiloda 36 kuruşluk bir fiyat artışı sağladı. Vicdan, Sayın Bakan, vicdan! Bu ülkenin çiftçisini bitiriyorsunuz, üreticisini soyduruyorsunuz. Çiftçisinin, işçisinin, esnafının, emeklisinin, engellisinin dertlerine çözüm üretmiyorsunuz. On sekiz yıldır bu ülkeye "Verdik." dedikleriniz aldıklarınızdan daha az, bırakın artık, bu işi yapamıyorsunuz. Bu ülkenin üreticisinin sorunlarını çözemiyorsunuz.

Sayın Bakan, bakınız, sulama suyu sorunlarını çözemediniz, GAP'ı bitiremediniz, toplulaştırmayı tamamlayamadınız.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurunuz Sayın Gürer.

ÖMER FETHİ GÜRER (Devamla) - Bir milletvekiline iki saatlik Bakanlık bütçesiyle ilgili beş dakika konuşma verirseniz biz de bu kadar hızlı konuşmak zorunda kalırız. (CHP sıralarından alkışlar)

LÜTFÜ TÜRKKAN (Kocaeli) - Engin Altay'a mı söyledin bunu?

AHMET AYDIN (Adıyaman) - Engin Bey'den kaynaklanıyor, Engin Bey'den.

ÖMER FETHİ GÜRER (Devamla) - Sayın Bakan, bakınız, tarım stratejiktir. Eğer gıdada önümüzdeki süreçlerde ithalata dayalı politikanız devam ederse ithal edecek ürün bulamayabilirsiniz. Her ülke kendini korumaya alıyor; onun için gelin, ekilmeyen arazilerimizi ektirelim, üreticilerimize desteği zamanında verelim, onların üretim yapmasını sağlayalım.

Hayvancılıkta da ülkeyi perişan ettiniz, 38 liradan eti alıyorsunuz, markette bölüm bölüm etin 100 liraya kadar satılmasına göz yumuyorsunuz. Süt fiyatlarını bir yıldır sabit tutuyorsunuz. Çiğ süt üreticisi 2 lira 30 kuruştan sütünü veriyordu, kalktınız, buna 2 lira 80 kuruşa... Yeme yüzde 65 zam gelmişken hayvancılık yapan buna nasıl dayanacak Sayın Bakan?

Yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)

Sayın Bakan, fiyatların da faturaları burada.