İMAM TAŞÇIER (Diyarbakır) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Bu bütçenin AKP'nin on sekiz yıllık iktidarının bütçelerinden farklı bir bütçe olmadığını, Kürt meselesinin çözümüne katkı sunmadığını görmekteyiz. Bu bütçede "Kürt" yok, hele hele Kürtlerle ilgili hiçbir şey yok.

Eğitimde Eylül 2012'de Türkiye'de "Yaşayan Diller ve Lehçeler" adı altında Kürtçe seçmeli dersinin Millî Eğitim Bakanlığı müfredatına girdiğini hepimiz biliyoruz. 50 bin kelimelik Kürtçe Sözlük'ün Türk Dil Kurumu tarafından basıldığını da biliyoruz. Ahmed-i Hânî'nin Mem û Zîn eserinin, yine, Kültür Bakanlığı tarafından basıldığını da biliyoruz. Ama en son, geçenlerde, AKP Genel Başkanı birkaç gün önce "Kürt sorunu yoktur." dedi ve 25 milyon Kürt için ancak 1 tane Kürtçe öğretmeni ataması yapıldı.

Bundan devamla, TÜİK verilerine göre -her vatandaş TÜİK verilerine girebilir; böyle, internette bir düğmeye basınca giriyorsun- Kürt illerindeki işsizlik oranı ortalamasının Türkiye ortalamasının 2-2,5 katı kadarı olduğunu da görüyoruz. Türkiye'deki işsizlik ortalamasının 2019 yılında 13,7; Eylül 2020'de 12,7 olduğunu ama bunun yanında; Mardin, Batman, Şırnak, Siirt'te işsizlik ortalamasının 30,9 olduğunu görüyoruz. Van, Muş, Bitlis, Hakkâri illerinin işsizlik ortalamasının 25,9 olduğunu görüyoruz. Şanlıurfa ve Diyarbakır'ın işsizlik ortalamasının 23,4 olduğunu görüyoruz. Bu illerin işsizlik oranlarının Türkiye ortalamasının 2 katından fazla olduğunu TÜİK verilerine baktığımızda çok rahat görebiliriz.

Yine, on sekiz yılda iyileştirici hiçbir tedbir alınmadığı gibi işsizliğin artması için de her yol denenmektedir. Şöyle ki: On iki bin yıllık tarihi olan ve Kürt kültürünü günümüze kadar taşıyan Hasankeyf baraj suları altında bırakılmış. Söz konusu Ilısu Barajı tam kapasiteyle çalıştığında 1.200 megavat elektrik üretim gücüne sahip oluyor. Bu rakam Türkiye'de kurulu elektrik gücünün yüzde 1,3'üne denk gelmektedir ki bu orana göre, mevcut elektrik gücüne katkısı çok düşük olmaktadır. Baraj yerine yenilenebilir güneş enerjisiyle çok daha fazla elektrik o bölgede üretilebilirdi. O bölgede günlük güneş ortalaması yedi saatin üstündeydi. Hasankeyf'in tarihî dokusu dışında, milyonlarca yılda oluşan Yukarı Mezopotamya yani Dicle Havzası kıyısında bulunan verimli topraklar da su altında kalmıştır, benim köyüm dâhil olmak üzere; ta Diyarbakır Bismil ilçesine kadar Hasankeyf de bu verimli topraklar su altında kalmıştır. Bu barajın asıl amacının enerji olmadığı burada düşünülmektedir. Kürt tarihini yıkmanın, Kürt kültürünü yok etmenin ve Kürt meselesinin güvenlikçi politikalarla bastırılmasının amaçlandığını görüyoruz, bu baraj politikalarıyla. Bunu bu Mecliste defalarca dile getirdik. Son beş yılda bu Mecliste defalarca bu baraj olayını dile getirdik. Bundan bir an önce dönülmesini dile getirdik ama maalesef bir türlü geri adım atılmadığı görülmüştür.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

İMAM TAŞÇIER (Devamla) - Yine de buna benzer olaylar Kürt illerinde alabildiğine fazladır. Diyarbakır'ın 6 tane mahallesi 2015 yılından bu yana kapalı, yani sokağa çıkma yasağıyla direkt kapatılmış, kimse o mahallelere gidemiyor. Yeni yapılan 2 tane mahallesindeki, TOKİ'nin yaptığı Lalebey ve Alipaşa Mahallesi'ndeki evler ise aynen E5 cezaevi sistemiyle yapılan bir mimari şekilde yapılmıştır ki bu, Diyarbakır'ın hiçbir dokusuna uymamıştır. Bu da yine gösteriyor ki Kürt kültürü, altı bin yıldır devam eden Kürt kültürünün yokluğunu gösteriyor.

Teşekkür ediyorum beni dinlediğiniz için, saygılarımı sunuyorum. (HDP sıralarından alkışlar)