MHP GRUBU ADINA YAŞAR KARADAĞ (Iğdır) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Enerji ve Madencilik Alanlarında İş Birliğine Dair Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi'nin tümü üzerine Milliyetçi Hareket Partisi Grubu adına söz almış bulunuyorum. Gazi Meclisi saygıyla selamlıyorum.

Konuşmama başlamadan önce, Sarıkamış Harekâtı'nın 106'ncı yıl dönümünde vatanımız, bayrağımız ve milletimiz için Allahuekber Dağları'nda canlarını feda eden aziz şehitlerimizi rahmet ve minnetle anıyorum.

Değerli milletvekilleri, coğrafi yönden oldukça özel stratejik öneme sahip olan Azerbaycan Cumhuriyeti, kuzeyde Rusya, kuzeybatıda Gürcistan, güneybatıda Ermenistan, güneyde İran ve Türkiye sınırları arasında bulunmaktadır. Çarlık Rusyası'nın dağılmasıyla, 28 Mayıs 1918'de Mehmed Emin Resulzade Başkanlığındaki Millî Şûra tarafından bağımsızlığı ilan edilen Azerbaycan, iki yıllık kısa bir dönemden sonra Sovyetler Birliği tarafından işgal edilmiştir. 18 Ekim 1991'de Sovyetlerin dağılmasıyla birlikte, Azerbaycan, tarih sahnesindeki yerini yeniden alarak bağımsızlığını ilan etmiştir. Ülke, 86.600 kilometrekarelik yüz ölçümü, 10 milyonu aşkın nüfusu, stratejik konumu, yer altı ve yer üstü kaynakları zenginliği nedeniyle çok kısa sürede bulunduğu coğrafyanın parlayan yıldızı olmuştur. Yer altı kaynakları bakımından zengin olan Azerbaycan'da, kurşun, çinko, bakır, demir, barit, kobalt, arsenik, mermer, siyenit ve kaya tuzu önemli yer altı kaynaklarıdır. Azerbaycan'ın en önemli doğal zenginliğiyse, üretimi diğer kaynaklara göre birinci sırada yer alan petrol ve doğal gazdır. Azerbaycan'da petrol Hazar Denizi'nde, Apşeron Yarımadası'nda, Kür Nehri kıyılarında, Şirvan bölgesinde ve Gence yakınlarında bulunmaktadır. Ticari üretimine başlandığı yüz kırk beş yılı aşkın süredir ülke ve bölgedeki gelişmelerde anahtar bir rol oynayan petrol, günümüzde de yine hem ülke ve bölgedeki gelişmelerin hem de ülkenin temel döviz ve ihraç kapasitesinin en önemli belirleyici faktörü konumundadır. Azerbaycan, ekonomik, siyasi, sosyal açılardan yeniden yapılanma, kalkınma, gelişme ve bağımsızlık adına Hazar enerji kaynaklarından 1994 yılından itibaren faydalanmaya başlamıştır. Enerji kaynaklarının üretim ve dünya piyasalarına ihracına ilişkin çok önemli projelere karar verilmiş, inşa edilmiş ve kullanılmaya başlanmıştır.

Değerli milletvekilleri, Türkiye'nin Azerbaycan'la ilişkileri çok boyutlu ve stratejik düzeydedir. Ortak dil, kültür ve tarihten güç alan kardeşliğimize dayalı "tek millet, iki devlet" ruhuyla tanımlanan ilişkilerimiz, her alanda birçok ülkeye örnek olacak seviyededir. Yoğun şekilde devam eden karşılıklı üst düzey ziyaretler, ilişkilerin arkasındaki en önemli itici güçtür. İki ülke devlet yetkililerinin, göreve geldikten veya sembolik önemi haiz gelişmelerin ardından diğer ülkeyi öncelikli olarak ziyaret etmeleri şeklinde yerleşen gelenek malumlarınızdır.

Değerli milletvekilleri, 25 Şubat 2020 tarihinde imzalanan Enerji Ve Madencilik Alanındaki İş Birliğine Dair Anlaşma'yla Türkiye ve Azerbaycan arasında enerji alanındaki mevcut iş birliğinin geliştirilmesi ve çeşitlendirilmesi için bir çerçeve oluşturulması hedeflenmektedir. Bilindiği üzere, Azerbaycan'la enerji alanındaki iş birliğimiz geçmişten günümüze gerek millî enerji şirketlerinin karşılıklı yatırım ve faaliyetleri gerek bölgesel düzeyde katkıları bulunan büyük altyapı projeleriyle her 2 ülkenin ekonomilerine katkı sağlayacak şekilde devam etmektedir. Daha önce Bakü-Tiflis-Erzurum Doğal Gaz Boru Hattı ve Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı vasıtasıyla sürdürülen enerji alanındaki iş birliğimiz yine Azerbaycan'dan ülkemize ve ülkemiz aracılığıyla Avrupa'ya gaz iletilmesini hedefleyen TANAP doğal gaz boru hattıyla daha da derinleşmektedir. Böylece Azerbaycan'la enerji alanında iş birliği, ülkemiz ekonomisine katkı sağlamasının yanı sıra Türkiye'nin, bölge ülkelerinin enerji güvenliğindeki kilit rolünü de güçlendirmiştir.

Diğer taraftan, enerji sektörünün dinamik yapısı dikkate alındığında Azerbaycan'la hâlihazırda hidrokarbon ağırlıklı devam eden iş birliğimizin çeşitlendirilmesi, küresel enerji eğilimlerine uygun olarak yenilenebilir enerji, temiz enerji ve enerji verimliliği gibi alanlarda iş birliğinin derinleşerek sürdürülmesine imkân sağlayabilecektir. Söz konusu anlaşma, yeni iş birliği fırsatlarının somut adımlara dönüştürülmesi bakımından bir temel oluştururken 2 ülkenin enerji alanındaki iş birliğini arttırmasına da vesile olacaktır. Bu itibarla hidrokarbon ve petrokimya, yenilenebilir enerji, temiz enerji ve enerji verimliliği, elektrik, madencilik ve bu alanlarda yapılacak yatırımları da kapsayan ve ülkemizin enerji arz güvenliği ile bölgesel enerji güvenliği çerçevesinde ortaya konulabilecek projeler için öncü nitelikte olabileceği değerlendirilen anlaşmanın, Azerbaycan'la yüksek düzeyli stratejik iş birliğimiz çerçevesinde onaylanmasının Milliyetçi Hareket Partisi Grubu olarak faydalı olacağı kanaatindeyiz. Değerli milletvekilleri, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün dediği gibi "Azerbaycan'ın sevinci bizim sevincimiz, kederi bizim kederimizdir." Bu bağlamda, bizler, Türkiye Cumhuriyeti olarak kardeş Azerbaycan'ın hep yanında olduk, olmaya da devam edeceğiz.

Azerbaycan ordusu, topraklarını işgalden kurtarmak için kırk dört gün süren ikinci Karabağ Savaşı'nda büyük bir kahramanlık örneği sergilemiş, işgal altındaki topraklarını kurtarmış ve dünyanın kayıtsız kaldığı zulmü sonlandırmıştır. Bu savaşta kanlarını dökerek toprağı vatan yapan 2.802 şehidimizi rahmet ve minnetle anıyorum.

Bu savaş sonucunda 10 Kasım 2020'de imzalanan barış anlaşmasıyla Karabağ asıl sahiplerine kavuşmuştur. Azerbaycan kendi göbeğini kendi kesmiştir. Özellikle -anlaşmanın 9'uncu maddesinde yer alan- batı Azerbaycan topraklarının Zengezur Koridoru üzerinden Nahçıvan'a bağlanması kararı alınmıştır. İnşallah Zengezur Koridoru'nun açılmasıyla Türkiye, Nahçıvan ve Azerbaycan üzerinden Türk dünyasına bağlanacak ve koridor, Türk dünyasına açılan kapı olacaktır. Bu kapıyla birlikte merhum Gaspıralı'nın dediği gibi "Dilde, fikirde ve işte birlik sağlanacak, bir zamanlar hayal bile etmenin suç sayıldığı Türk dünyası birliğine adım adım yaklaşılacaktır."

Saygıdeğer milletvekilleri, sözlerime son verirken Azerbaycan ile Türkiye arasındaki anlaşmaların her 2 ülkenin geleceği açısından hayırlara vesile olmasını diliyor, yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum. (MHP ve AK PARTİ sıralarından alkışlar)