CHP GRUBU ADINA ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Değerli milletvekilleri, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Ülkemizde iş ve çalışma yaşamı sorunlarla dolu bir alandır, AK PARTİ hükûmetlerinin on dokuz yıllık iktidarlarındaysa en fazla başarısız olduğu alanlardan biridir. Bu dönemde işsizlik patladı, kayıt dışı çalışma ile güvencesiz ve esnek çalışma yaygınlaştı, ücretler açlık sınırının altına geriledi, iş kazaları ve iş cinayetleri artarak devam etti. Sendikalaşmanın ve toplu sözleşmenin önündeki engeller hâlâ devam etmektedir. On dokuz yılda iş ve çalışma yaşamının sorunları çözüleceğine maalesef derinleşerek devam etmektedir.

Değerli milletvekilleri, tek adam rejiminin kötü yönetimi nedeniyle ortaya çıkan ekonomik buhransa en çok işçileri vurmuştur. Kötü yönetimin faturasını en çok işçiler ödemiştir. Salgın başladı, işten çıkarmalar da başladı. Bunun üzerine, 16 Nisan 2020 tarihinde 4857 sayılı Kanun'a bir geçici madde eklendi. Eklenen bu geçici maddeye göre, işten çıkarma yasağı getirildi. Bu, gerçekten doğru bir uygulamaydı ancak İş Kanunu'nun 25'inci maddesinin (II) bendindeki "Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri" düzenlemesi istisna olarak kapsam dışı bırakıldı. İşveren işçiyi ahlak ve iyi niyet kurallarına uymadığı gerekçesiyle işten çıkartabilmekte, bunu da SGK'ye ve İŞKUR'a kod 29'la bildirebilmektedir.

Değerli milletvekilleri, kod 29'a göre işten çıkarmalar Covid-19 salgını döneminde işçilerin kâbusu hâline geldi çünkü kod 29'la işten çıkarma işverenler tarafından fena hâlde kötüye kullanıldı. Kod 29, işten çıkarma yasağını delmenin bir yolu olarak görüldü. Sendikaya üye oldun, kod 29; ücretsiz izindesin, patron çağırdı, gelmedin, kod 29; mesaiye kalmadın, kod 29; bugün niye mavi renk giydin, kod 29; gözünün üzerinde kaşın var, yine kod 29. Kod 29 işçileri cezalandırmanın bir yöntemi oldu. Oysa işçilerin sosyal devlete en çok ihtiyaç duyduğu bir dönemde işverenlere böyle bir koz verilmemeliydi.

Değerli milletvekilleri, kod 29'la işten çıkarmanın işçi açısından çok ağır sonuçları olmaktadır. Kod 29'la işçiler kötü niyetli işverene karşı savunmasız ve korumasız bırakıldılar. İşçi haksız yere kod 29'la işten çıkartıldığında işsizlik ödeneğini alamıyor, işe iade hakkını kaybediyor, ihbar ve kıdem tazminatlarını alamıyor, işçinin siciline ahlak ve iyi niyet kurallarına uymadığı işleniyor, işçi yeni iş bulsa bile siciline işlenen kod 29 nedeniyle işe başlamıyor ve haksız yere işten çıkarılarak açlığa mahkûm edilen işçi çok daha büyük mağduriyetler yaşamaktadır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ÜNAL DEMİRTAŞ (Devamla) - Bu nedenle salgın bitinceye kadar işten çıkarma yasağı devam etmelidir ancak kod 29'la işten çıkarmalar yasaklanmalıdır. Bu nedenle bu önergeyi destekliyoruz.

Saygılarımı sunuyorum. (CHP sıralarından alkışlar)